Archeologia. Dla jednych jest to pasjonująca dziedzina nauki, która prowadzi do wyjątkowych odkryć. Są także tacy, którzy widzą wyłącznie bezdennie nudne grzebanie w piasku objawiające się smaganiem maleńką szczotką porozwalanych dzbanów. Nie można zapomnieć także o osobach, które widzą w archeologii tajemnice, prawdziwy dreszczyk emocji gotowy do odpowiedniego spożytkowania. W końcu wszyscy kojarzymy popkulturową wersję archeologa, oczywiście mam na myśli Indianę Jonesa. Ale czy polscy autorzy powieści kryminalnych również mają coś ciekawego do powiedzenia na temat archeologów?

Archeolog jako bohater powieści kryminalnej? Nie jest to żaden dziwny pomysł, ale interesująca i odświeżająca gatunek kreacja postaci. Rozwiązywanie zagadek, odkrywanie groźnych tajemnic, walka o najmniejszy szczegół oraz poruszanie się pomiędzy wskazówkami za pomocą wypracowanej dedukcji – tak działają detektywi, a przecież swoją dokładnością nie ustępują ich archeolodzy. Podkręćmy pomysł jeszcze bardziej! Dodajmy do tego złodziejski półświatek, fałszerstwa, kłamstwa oraz okradanie muzeów. Beznadziejny miszmasz? Nic bardziej mylnego. Marta Guzowska w „Chciwości” pokazuje, że z tego połączenia elementów można stworzyć coś absolutnie wyjątkowego.

Jak sam tytuł wskazuje, bohaterom powieści przyjdzie zmierzyć się z trudnym do opanowania pragnieniem bogactwa. Co ciekawe tytułowa chciwość przybiera najróżniejsze formy. Od potrzeby zdobycia wyjątkowego skarbu tylko dla siebie, po sprzedaż skradzionych antyków prywatnym kolekcjonerom. Konstrukcja świata przedstawionego, którego fundamentem jest tak silne pragnienie, musi być dynamiczna. Pościgi, tajemnice, porwania, a nawet pożar – wszystko to znajduje się na kartach „Chciwości”. Motorem działania bohaterów jest chęć przetrwania, dostarczenia skarbu i zachowania życia. Okazuje się, że nawet na najzdolniejszych archeologów-złodziei czyha ktoś znacznie potężniejszy, postać czająca się w mroku i dyrygująca handlem skradzionymi antykami. Właśnie z kimś takim musi zmierzyć się główna bohaterka powieści, czyli Simona Brenner.

Główna bohaterka jest nietuzinkowa. Jeżeli spodziewaliście się nudnej pani archeolog, która tylko wykopuje pobrudzone piaskiem czasu znaleziska, to pomyliliście się. Marta Guzowska postanowiła dodać kilka interesujących elementów do charakteru tej postaci. Najważniejsze jest to, że uczyniła ją także niezwykle wykwalifikowaną złodziejką. W takim układzie „Chciwość” staje się delikatną modyfikacją gatunku – tym razem czytelnikowi przychodzi śledzić losy złodziejki, która wplątała się w niezwykle skomplikowaną intrygę. Stróże prawa są na trzecim planie i nie potrafią dopaść Simony Brenner, czego – niestety – nie można powiedzieć o innych, depczących jej po piętach, postaciach.

„Chciwość” to interesująca pozycja, ale trudno nazwać ją obowiązkową dla fanów powieści kryminalnych. Tej książce bliżej do ciekawostki, do tekstu, który pokazuje w jaki sposób można modyfikować gatunek. Niemniej bawiłem się dobrze i myślę, że z wielką chęcią sięgnę po inne teksty Marty Guzowskiej.

Adrian Jaworek