Wychowałam się w kulcie Powstania Warszawskiego i Armii Krajowej, ale książka Piotra Zychowicza nie jest dla mnie szokiem, bo już będąc licealistką, zaczęłam krytycznie patrzeć na wiele historycznych wydarzeń. Szukanie odpowiedzi na trudne i niewygodne pytania zajmuje mnie do dziś, a ponieważ mój mąż jest wielkim pasjonatem historii XX wieku, zawsze mam z kim o niej podyskutować.

"Obłęd '44" może zaskakiwać odwagą autora, który w bezkompromisowy sposób rozprawia się z narodowymi mitami, nie przebiera w słowach, pisząc o sowietach i błędnych decyzjach polskich przywódców podziemia. Jednocześnie Zychowicz nie odmawia wielkiej odwagi i poświęcenia powstańcom. Pyta jednak, czy ich śmierć (oraz śmierć około 150 tysięcy cywilnej ludności stolicy) była potrzebna, co Powstanie Warszawskie dało Polsce i Polakom, czy było długo wyczekiwanym zrywem, czy nieodpowiedzialnym hurrapatriotyzmem, czy zbrodnią dokonaną przez dowódców na narodzie, czy wszyscy powstańcy byli nieskazitelnymi żołnierzami i czy podziw dla nich ze strony warszawiaków trwał niezmiennie przez 63 dni walk?...

Takich i podobnych pytań pada tu bardzo wiele. Autor odpowiada na nie jednoznacznie, wykładając nie tylko własne poglądy, ale cytując również historyków, publicystów i uczestników zdarzeń sprzed niemal siedemdziesięciu lat.
Często autor powołuje się na słowa generała Pattona, który słynął z bezpardonowych wypowiedzi na temat wojny, walki i żołnierzy. "Celem wojny nie jest śmierć za ojczyznę, ale sprawienie, aby tamci sukinsyni umierali za swoją" - to zdanie zdaje się być myślą przewodnią książki.

Trudno jest mi nie zgodzić się z opiniami Zychowicza, chociaż niektóre jego tezy (np. dotyczące ewentualnej współpracy z Niemcami przeciw sowietom) uznaję za kontrowersyjne.
Mimo iż wiem sporo na temat historii drugiej wojny światowej, wiele informacji z tej książki było dla mnie zaskoczeniem. Dużo też dowiedziałam się na temat zagranicznej polityki rządu na uchodźstwie i skomplikowanych relacji między dowódcami zbrojnych formacji.

Zychowicz wykonał kawał dobrej roboty, także warsztatowej, gdyż książka napisana nie naukowym a publicystycznym stylem, dzięki czemu treść jest bardzo przystępna, czyta się ją szybko i z zainteresowaniem.

Treść ubarwiają ciekawe zdjęcia archiwalne. Ogromne wrażenie robią fotografie z powstania. Nie ma na mich uśmiechniętych młodych ludzi biorących powstańczy ślub, całujących się przed obiektywem... Jest za to tragedia, ból, śmierć i zgliszcza. Są także postacie dzieci - małych sanitariuszy i kurierów oraz ich mogiły. To chyba najbardziej wymowne obrazy ofiar i zniszczenia.

Wychowałam się w kulcie Powstania Warszawskiego i Armii Krajowej, ale książka Piotra Zychowicza nie jest dla mnie szokiem, bo już będąc licealistką, zaczęłam krytycznie patrzeć na wiele historycznych wydarzeń. Szukanie odpowiedzi na trudne i niewygodne pytania zajmuje mnie do dziś, a ponieważ mój mąż jest wielkim pasjonatem historii XX wieku, zawsze mam z kim o niej...