Czternaście lat obserwowania zmieniającej się Rosji. Czternaście lat opisanych w formie krótkich (rzadko wychodzących poza kilka stron) esejów: komentarzy do błahych i ważnych, śmiesznych i przerażających, głośnych, ale także mało znanych wydarzeń w Rosji. To znakomita książka napisana przez kogoś, kto naprawdę zna postsowiecką Rosję od podszewki, spędził w niej całe lata i obserwuje z krytyczną uwagą współczesność tego kraju (w przeciwieństwie do osób zafascynowanych klasyczną rosyjską kulturą wysoką, jednak o realiach życia dzisiejszych Rosjan wiedzących niezbyt wiele).
Nim zaczniemy książkę czytać, warto zrozumieć jej charakter i tym samym uniknąć niepotrzebnego rozczarowania. Są to felietony i artykuły powstające na przestrzeni wielu lat, publikowane głównie w GW, w książce ułożone chronologicznie. Nie należy więc oczekiwać, że któreś z tematów zostaną bardzo pogłębione, albo że autor zaproponuje nam dzieło pozwalające zrozumieć kompleksowo rosyjskie społeczeństwo i państwo.
Zamiast tego otrzymujemy unikalną możliwość śledzenia strona po stronie czegoś w rodzaju dziennika zmieniającej się Rosji. Od katastrofy gospodarczej i moralnej końca lat 90'siatych, upokorzeń wojska w Czeczenii i w czasie katastrofy "Kurska", rozwoju mafii i korupcji, przez stopniową odbudowę aparatu państwa, wykorzystywanie społecznych sentymentów i tęsknoty za czasami imperium, wojnę w Gruzji, aż po szczytowy moment siły i arogancji rosyjskiej władzy (ale i ograniczeń wolności obywatelskich), przypadający na okres rekordowych cen ropy i gazu, jeszcze przed wybuchem konfliktu na Ukrainie. Historia 14 lat kraju, widziana jednak bardziej z perspektywy zwykłego obywatela, niż politycznego analityka.
Radziwinowicz jest nie tylko dobrym obserwatorem, ale też świetnym autorem. Pisze zwięźle, dowcipnie, często ironicznie - tak, jak dobry felietonista powinien. Owszem, można mu zarzucać złośliwości w portretowaniu absurdów życia w Rosji, ale nie fałszywość. W podobnym duchu, choć dużo ostrzej te same zjawiska krytykują przecież Rosjanie - Wiktor Jerofiejew w literaturze, Andriej Zwiagincew, Bakur Bakuradze, Jurij Bykow w filmie, Chodorkowski w polityce. To nie jest, jak chcą niektórzy recenzenci, przejaw polskiej wyższości i braku zrozumienia dla "piękna i głębi" rosyjskiej duszy. To raczej dowód dobrego rozpoznania rzeczywistości, dawno już oderwanej od XIX-wiecznych mitów, którymi wielu z nas wciąż ulega, myśląc o Rosji.
Czytanie "Gogol w czasach Google'a" teraz, po zajęciu przez Rosję Putina Krymu i zaangażowaniu w konflikt na wschodzie Ukrainy, po zmasowanej akcji propagandowej rosyjskich władz na zewnątrz, ale przede wszystkim wewnątrz kraju jest doświadczeniem szczególnie wartościowym. Pozwala lepiej zrozumieć drogę jaką przeszła Rosja i Rosjanie, źródła ich motywacji, a także niezwykłą uległość w akceptowaniu kosztów, jakie przychodzi im płacić za powrót do imperialnych marzeń.

Czternaście lat obserwowania zmieniającej się Rosji. Czternaście lat opisanych w formie krótkich (rzadko wychodzących poza kilka stron) esejów: komentarzy do błahych i ważnych, śmiesznych i przerażających, głośnych, ale także mało znanych wydarzeń w Rosji. To znakomita książka napisana przez kogoś, kto naprawdę zna postsowiecką Rosję od podszewki, spędził w niej całe lata i...