„Wina” to zbiór 15 krótkich opowiadań, kolejny po tomie „Przestępstwo” literacki owoc długoletniej praktyki adwokackiej niemieckiego prawnika Ferdinanda von Schiracha. W lakonicznych słowach autor opisuje 15 kryminalnych historii, różnych ze względu na status społeczny bohaterów, jak i ciężar popełnianych przez nich przestępstw. Do czynienia mamy zarówno ze zwykłym przewinieniem, pomyłką ze skutkiem prawnym, groteskowym wybrykiem czy makabryczną zbrodnią. W jednej rządzi przypadek, w innej przeznaczenie – w każdej decydujący głos zabiera obowiązujące prawo.

Wina i jej pochodne to motyw łączący historie. W jednej tak zwani przyzwoici mężczyźni dopuszczają się bestialskiego gwałtu na młodej kelnerce (opowiadanie „Festyn”). Przestępstwo z braku dowodów zostaje umorzone, winowajcy wracają na swoje miejsce – przyzwoitych mieszkańców miasteczka. Historia Alexandry („Rewanż”), która przyznaje się do zamordowania męża i mimo to zostaje uniewinniona, pokazuje, że ci którzy posługują się prawem i działają w jego imieniu, świadomi są jego ograniczeń. Ograniczeni bywają także ludzie wikłający się w przestępstwa z własnej bezradności lub naiwności – jak mężczyzna, który dorabiał wynajmując pokój dealerom narkotyków („Śnieg”) czy gamoniowaty oprych, który wplątuje się i niemalże inicjuje wojnę gangów, przywodzącą na myśl wczesne filmy Guya Ritchiego. Zresztą opowiadanie „Klucz” to jedno z lepszych opowiadań w zbiorze.

W swoich tekstach Schirach koncentruje się na człowieku umiejscowionym w konkretnej rzeczywistości, w której przyszło mu żyć i pracować. Precyzyjny opis jakim posługuje się autor nie ma służyć czytelnikowi w rozwiązaniu sensacyjnej zagadki, nim książka dobiegnie końca. Rzeczowość jest siłą tej prozy. Relacyjny charakter narracji, wyzbytej jednoznacznych ocen autora, jeszcze bardziej podkreśla skomplikowaną naturę winy i niewinności. Przy okazji demaskuje demoniczne oblicze rzeczywistości - jej pomysłowość w podsuwaniu wątków, konstruowaniu nieprzewidywalnych zdarzeń, przeinaczaniu intencji.

W jednych oszczędny styl wzbudzi uznanie, innych – jak mnie – nieco znuży. To opowiadania o różnej skali literackiego kunsztu, niemniej na tyle skondensowane, że nie zaszkodzi samemu ocenić.

Magdalena Czopek