Na pierwsze spotkanie z Nabokovem sięgnęłam po "Rozpacz", ominąwszy tą najsłynniejszą "Lolitę". Z początku niepewnie i bez zrozumienia czytałam pierwsze jej wersy, by po kilku stronach wciągnąć się na dobre w historię i świadomie uknutą przez autora grę z czytelnikiem. Dość szybko ją zamknęłam, choć z perspektywy czasu muszę przyznać, że to jedna z takich książek, które czytać należy powoli, niespiesznie, z dystansem i przynajmniej dwa razy. Dlaczego?
Vladimir Nabokov jest autorem trudnym, z racji filologicznego wykształcenia, i nie dociera do każdego czytelnika, nawet się o takich nie stara. Nabokov potrzebuje czytelnika myślącego, świadomego pewnych procesów twórczych, które prowadzą do powstania książki, a przynajmniej tak jest w przypadku "Rozpaczy".
Oczywiście, można tą książkę czytać sobie ot tak, nie wgłębiając się w nią, nie rozmyślając nad każdym zdaniem czy wypowiedzią bohatera. Ale takie czytanie Nabokova zdecydowania zuboża ją. Czytelnik jest dla Nabokova istotnym narzędziem w tworzeniu dzieła, odgrywa ważną rolę interpretatora.
Mamy więc tutaj nawiązania do dostojewszczyzny, przywołanie dzieł - "Zbrodnia i kara" czy "Sobowtór" ma niejako być polemiką - wszak Nabokov chętnie krytykował wybitnego pisarza-rodaka. Mamy też nawiązania do marksizmu, mowa jest o państwie politycznym. Ale poza tymi szczególikami, oczywiście, na pierwszym planie stoi bohater, który planuje zbrodnię doskonałą - zabije swego sobowtóra, by móc zostać ofiarą! Główny bohater prowadzi narrację pierwszoosobową i jednocześnie przejawia cechy samego pisarza. Pisze specjalnie dla czytelnika, tzn. czytelnik ma tę książkę przeczytać jeden raz, powiedzieć "Hm, interesujące" i przeczytać raz jeszcze. Bo jest to pewnego rodzaju kryminał i książka psychologiczna, a czytelnik, będąc niejako biernym uczestnikiem tej powieści, musi być jednocześnie krytykiem i wyłapać błędy narratora-autora, by zrozumieć całą historię. I w ten perfidny sposób Nabokov kusi, zachęca i prowokuje do czytania jego powieści!

więcej: oceniamksiazki.blogspot.com

Na pierwsze spotkanie z Nabokovem sięgnęłam po "Rozpacz", ominąwszy tą najsłynniejszą "Lolitę". Z początku niepewnie i bez zrozumienia czytałam pierwsze jej wersy, by po kilku stronach wciągnąć się na dobre w historię i świadomie uknutą przez autora grę z czytelnikiem. Dość szybko ją zamknęłam, choć z perspektywy czasu muszę przyznać, że to jedna z takich książek, które...