Syjonistyczna powieść George Eliot, która, podobno, podzieliła czytelników na dwa obozy. Pierwszy z nich twierdził, że wątek żydowski jest w tej książce nudny i w ogóle niepotrzebny. Drugi – że wątek Gwendolen i życia wyższych sfer jest w tej książce nudny i w ogóle niepotrzebny. Przyznaję, że zaliczam się do tej drugiej grupy. Przez pierwsze dwa tygodnie brnęłam żmudnie przez kolejne rozdziały, zastanawiając się, dlaczego właściwie książka nosi tytuł Daniel Deronda, skoro Daniel Deronda pojawia się tylko w pierwszej scenie, po czym znika na kolejnych 300 stron. I w dodatku prawie całe te 300 stron zajmuje kompletnie nieciekawa panna imieniem Gwendolen.

Z punktu widzenia czytelniczki z XXI wieku oczywiste jest dla mnie, że Gwendolen doświadcza w małżeństwie jakiejś formy przemocy. Czy tylko psychicznej, czy też fizycznej i seksualnej? Nie widzimy w sumie zbyt wielu scen z jej życia z Grandcourtem, widzimy tylko coraz więcej oznak traumy. Podejrzewam, że przemoc byłaby jednym z głównych tematów tej powieści, gdyby została napisana współcześnie. Nie została, więc zostawia z niedosytem, z męczącym pytaniem: co między nimi zaszło? Zostawia z wrażeniem, że George Eliot prześlizguje się po powierzchni jednej z najważniejszych kwestii, która mogłaby rzucić więcej światła na psychikę obu postaci. I może wtedy Gwendolen nie byłaby tak kompletnie nieciekawą panną.

Mam do Daniela Derondy kilka innych zastrzeżeń i wiem, że wynikają one z prostego faktu, że czytam XIX-wieczną prozę jakieś 150 lat później, w epoce poprawności politycznej. I dlatego trudno mi zaakceptować fakt, że w książce, która jako jedna z pierwszych podnosi kwestię żydowską, jest tak wiele stereotypowych postaci Żydów. Kompletnie nie trafia do mnie, na przykład, postać Mirah, jej przerysowana anielskość – mam wrażenie, że George Eliot wpadła tu w pułapkę myślową znaną jako ,,szlachetny dzikus”. Rozumiem, że chciała dobrze, rozumiem, że ta powieść miała na celu walkę z uprzedzeniami. Ale mam wrażenie, że wyszło momentami topornie.

Wszystko to absolutnie nie zmienia faktu, że lektura "Daniela Derondy" przyniosła mi olbrzymią satysfakcję. To jest ambitna, głęboka psychologicznie i skomplikowana powieść, całkowicie warta wysiłku, jaki trzeba w nią włożyć.

Więcej na blogu: naszanisza.pl

Syjonistyczna powieść George Eliot, która, podobno, podzieliła czytelników na dwa obozy. Pierwszy z nich twierdził, że wątek żydowski jest w tej książce nudny i w ogóle niepotrzebny. Drugi – że wątek Gwendolen i życia wyższych sfer jest w tej książce nudny i w ogóle niepotrzebny. Przyznaję, że zaliczam się do tej drugiej grupy. Przez pierwsze dwa tygodnie brnęłam żmudnie...