Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Waham się miedzy 6, a 7; ku wyższej ocenie skłania mnie "odczarowanie" wielu błędów w powszechnej percepcji AI czy samego procesu uczenia maszynowego i możliwych jego rezultatów, za niższą przemawia zaś (jeśli jest to dla kogoś istotna wada) zdecydowanie bardziej hermetyczny język i powtórzenie pewnych kwestii poruszonych w niemalże pokrewnej tematycznie książce Harariego. Kai-Fu Lee pozostawał do tej pory autorem skupionym raczej na zagadnieniach geopolitycznych, z o tyle ciekawymi przemyśleniami, iż mającymi filary w kulturze azjatyckiej gdzie relacja "jednostka-system" jest pojmowana w zdecydowanie różny sposób od tego, do czego przywykli (czy to za sprawą możliwości życia za czasów zmian w ustroju i towarzyszącym im wydarzeń historycznych, czy książek przybliżających te zagadnienia później urodzonym czytelnikom) ludzie przyzwyczajeni do bardziej polskiego spojrzenia na ten... problem.

Tu dochodzi wątek przewidywań, klasyczne "są dwa uda: uda się, albo nie uda, a więc 50% to odpowiednia prognoza" futurologii, przy czym błędem - moim zdaniem - jest ocenianie tej książki jedynie na podstawie "prawdopodobieństwa, że tak będzie" w oczach danego czytelnika.

Mogę z pewnością stwierdzić, że jest to bardziej wymagająca książka, zarówno pod względem lingwistycznym (czytana w oryginale, prawdę mówiąc nie wiem, czy jakieś wydawnictwo podjęło się translacji na polski na chwilę obecną), jak i z uwagi na wątki filozoficzne/transhumanistyczne splatające się z pojęciami z zakresu IT. Stanowi to dla mnie dość lekkostrawną mieszankę z uwagi na zainteresowania, jednak dla osób "spoza branży" czy stosunkowo niedawno zainteresowanymi możliwościami i zagrożeniami nadchodzącymi dla naszego świata wraz ze wzrostem znaczenia AI oraz dokonującego się postępu technologicznego... ten płotek może być za wysoki do przeskoczenia za pierwszym razem, kolokwialnie mówiąc. Nie dziwię się, że sporo osób się od niej "odbija", często wielokrotnie.

Na pewno nie warto dążyć do przeczytania jej jak najszybciej, odstawienia na półkę czy wykasowania z czytnika i zapomnienia o treści; ciekawym zabiegiem jest tutaj zestawienie tytułowych dziesięciu podejść, często różniących się od siebie w istotnym stopniu, i podjęcie pewnego rodzaju polemiki z czytelnikiem.

Książka, która wymaga zadania sobie samemu pytań dotykających samej istoty człowieczeństwa i postawienia hipotetycznej granicy między dążeniami do zachowania wartości poniekąd uniwersalnych i kojarzonych ze stawianiem człowieka na piedestale historii, a przyśpieszającemu w zawrotnym, niemalże wykładniczym tempie (choć, podejrzewam, że za swojego życia nie będzie mi >nie<stety dane posmakować odkryć przybliżających nas do tzw. punktu Osobliwości, ukutego w języku angielskim pojęcia "singularity") rozwojowi nauki, czy bardziej trafnie - wielu nauk; nauk informatycznych, nauk neurobiologicznych, eksperymentów myślowych właściwych dla osób zainteresowanym transhumanizmem i wpływem na społeczeństwo, któremu nie brak ambicji oraz dążeń do doskonalenia się w tym zakresie. A to i tak tylko ułamek tej syntetyczno-neurologicznej układanki o zachwycającym, ale i przerażającym potencjale.

Niewątpliwy plus należy się za pokazanie różnorodnych możliwych efektów poszczególnych rozwiązań, czy nawet różnic wynikających z (często błędnego, jako, że popkulturowo powstał u nas dziwny mit; chatGPT = AI, cokolwiek co daje złudzenie że komputer "myśli" = AI; smart-dom i smart-pralka czy lodówka = tak, zgadliście, AI...) odmiennego spojrzenia na te kwestie. Na poły jest to więc strumień świadomości autora (jednak nierozwleczony nadmierną ilością dygresji), a na poły próba przekazania... ostrzeżenia? Ostrzeżenia, które dotyczy nadmiernego zawierzenia wspomnianej wcześniej sztucznej inteligencji i może doprowadzić do momentu, gdy obudzimy się w dystopii... która dla niektórych jednocześnie mogłaby być utopią, do której dążą za wszelką cenę. I tutaj znowu dotykamy kwestii różnic w pojmowaniu "jednostki" per se, a "jednostek tworzących kolektywny umysł" charakterystycznych dla kultury organizacyjnej obecnej w Azji, ale też i w ewidentny sposób pojawiającej się w polityce prowadzonej na tym kontynencie, która - z uwagi na potencjał i możliwości azjatyckiego rynku - w sposób nieubłagany przesiąka do naszych polskich realiów.

Po napisaniu tych słów zdałam sobie sprawę, z jak trudnym tematem zdecydował się zmierzyć autor i podwyższam ocenę do 7, a samą książkę zamierzam sobie jeszcze kiedyś "odświeżyć"; być może trochę z ciekawości, jak polski tłumacz ugryzie ten temat. Może wyjść z tego i intrygujący przewodnik po skonfliktowanych ze sobą na pierwszy rzut oka podejściach do świata, jak i lingwistyczny potworek, którego należy pochować w szafie i zwrócić się ku anglojęzycznemu wydaniu.

"Zobaczymy" - to chyba jedno słowo najlepiej podsumowujące zarówno moje wątpliwości odnośnie rynku wydawniczego, jak i treści samej książki. Niewątpliwie jest to natomiast książka idealnie wpisująca się w wart zgłębienia eksperyment myślowy, mogący kogoś nawet ukierunkować na daną ścieżkę nauki czy kariery. Albo po prostu podsunąć kilka ciekawych myśli, nad którymi można się zastanowić podczas "sufitowania" w bezsenne noce, tudzież noce spędzone na wykonywaniu pracy przy - no właśnie - komputerze i korzystania z narzędzi, które pracę tę niewątpliwie usprawniają... niemniej pozbawiają także w coraz większym stopniu "kontrolnego czynnika ludzkiego" zdolnego do bardziej abstrakcyjnych i trafnych skojarzeń w toku poszukiwania rozwiązania problemu, niż nawet najlepiej wyuczony i ogólnodostępny model "cyfrowego mózgu".

Waham się miedzy 6, a 7; ku wyższej ocenie skłania mnie "odczarowanie" wielu błędów w powszechnej percepcji AI czy samego procesu uczenia maszynowego i możliwych jego rezultatów, za niższą przemawia zaś (jeśli jest to dla kogoś istotna wada) zdecydowanie bardziej hermetyczny język i powtórzenie pewnych kwestii poruszonych w niemalże pokrewnej tematycznie książce Harariego....

Książka dążąca do przystępności, przez co wiele z zawartych w niej treści uległo znaczącemu "spłaszczeniu"; jest to zdecydowanie tytuł, o którym można powiedzieć, że ma niski próg wejścia. Naturalnie nic nie stoi na przeszkodzie, by czytelnik na własną rękę szukał wiedzy odnośnie zagadnień, które tutaj zostały zaledwie muśnięte, a wzbudziły jego ciekawość - i z takim nastawieniem, moim zdaniem, należy do niej podchodzić.

Książka dążąca do przystępności, przez co wiele z zawartych w niej treści uległo znaczącemu "spłaszczeniu"; jest to zdecydowanie tytuł, o którym można powiedzieć, że ma niski próg wejścia. Naturalnie nic nie stoi na przeszkodzie, by czytelnik na własną rękę szukał wiedzy odnośnie zagadnień, które tutaj zostały zaledwie muśnięte, a wzbudziły jego ciekawość - i z takim...

Wracam do niej niemalże każdego roku i każde przeczytanie "Księcia" niesie ze sobą nową wartość, choć nie określiłabym siebie jako stuprocentowej makiawelistki z krwi i kości. Dla takiej pozycji ocena może być tylko jedna - maksymalna. Historyczny charakter "Księcia" w pewnym stopniu utrudnia wysnucie wniosków z niego płynących, za to wnioski te mogą się dzięki temu (oraz kontrowersji moralnych towarzyszących większości podczas czytania) znacząco różnić pomiędzy czytelnikami, zachęcać do dyskusji i dźgać wspomnianą moralność nożem. W plecy, naturalnie. Wielkim niedopatrzeniem byłoby natomiast przyjęcie założenia, czy to przed lekturą (czego zdecydowanie staram się nie robić), czy to już po, jakoby zawarte w niej idee miały odniesienie jedynie do świata polityki czy szeroko pojmowanego biznesu.

Wracam do niej niemalże każdego roku i każde przeczytanie "Księcia" niesie ze sobą nową wartość, choć nie określiłabym siebie jako stuprocentowej makiawelistki z krwi i kości. Dla takiej pozycji ocena może być tylko jedna - maksymalna. Historyczny charakter "Księcia" w pewnym stopniu utrudnia wysnucie wniosków z niego płynących, za to wnioski te mogą się dzięki temu (oraz...