W 1969 roku, kiedy Neil Armstrong oraz Buzz Aldrin stawiali pierwsze kroki na Księżycu, nikt nie przypuszczał, że przygody człowieka w kosmosie potrwają tak krótko. Bez względu na to, jakie mamy obecnie szanse na podbój odległych planet, pozostaje nam jedynie zatopienie się w dziełach pisarzy science fiction, którzy dzięki swojej fantazji kreują najbardziej fantastyczne i nieprawdopodobne światy, znajdujące się lata świetlne od matki Ziemi.

Algis Budrys, amerykański pisarz litewskiego pochodzenia, nie wybiega myślami aż tak daleko. W nominowanej do nagrody Hugo książce „Ten cholerny Księżyc” opowiada o wyprawach do tajemniczego obiektu odnalezionego na naszym satelicie. Obiektu zabijającego wszystkich śmiałków, którzy odważą się do niego wejść. Brzmi znajomo i mało oryginalnie? Nie przeczę, że temat ten został mocno wyeksploatowany przez literaturę i kino. Proszę jednak, żebyście, czytając o zarysie fabuły, nie spodziewali się najazdu hordy krwiożerczych bestii, takich jak obcy z filmu Ridleya Scotta. To, co dla Budrysa najistotniejsze, rozgrywa się bowiem w głowach stworzonych przez niego bohaterów.

Postacie „Tego cholernego Księżyca” to jednostki bardzo wyraziste i ciekawe, aczkolwiek nieco stereotypowe. Odnajdziemy tam piekielnie inteligentnego, odrobinę cynicznego naukowca Edwarda Hawksa, śmiałka Ala Barkera, nieobawiającego się stawić czoła najtrudniejszym wyzwaniom, oraz szalenie pociągającą femme fatale – Claire Pack. To relacje między powyższymi indywiduami będą siłą napędzającą akcję powieści. Akcję toczącą się powoli i niespiesznie, obfitującą w liczne dialogi.

Książka Budrysa zawiera refleksje na temat naszego zachowania w obliczu czegoś, co jest nieznane i nieokreślone. Autor opiewa pragnienie zmierzenia się z zadaniem przekraczającym ludzkie możliwości, zastanawiając się jednocześnie nad rolą strachu, którego każdy śmiałek doświadcza w chwili śmierci. Czy nauka może poświęcić człowieka w imię wyższego celu? Podobne pytania, pozostawione bez jednoznacznej odpowiedzi, okazują się największą wartością tej powstałej ponad pięćdziesiąt lat temu powieści.

„Ten cholerny Księżyc” wyda się zapewne niektórym czytelnikom mocno nużący. Trzeba przyznać, że nie do końca przetrwał próbę czasu, co niestety bywa częstym zjawiskiem w przypadku literatury science fiction opowiadającej o technologiach przyszłości. Z całą pewnością lektura Budrysa pozostaje jednak ciekawą pozycją dla miłośników klasyki fantastyki. Jeśli bardziej poszukujecie refleksji nad istotą człowieczeństwa, niż wartkiej, trzymającej w napięciu akcji, koniecznie sięgnijcie po powyższą książkę. Gwarantuję, że wyprawa na Księżyc nie będzie dla was zawodem!

Ewa Szymczak