Przed nami długo wyczekiwana premiera od Wydawnictwa Poznańskiego – o „Króliczku” słyszałam już tyle, że nie mogłam doczekać się lektury. Nie stawiałam jednak poprzeczki zbyt wysoko ze względu na wspominaną przez wielu recenzentów ekscentryczność, dziwaczność i nietypowość tej książki. Czułam, że może mnie ona bardzo zachwycić lub wręcz odwrotnie – zupełnie nie zrozumiem jej fenomenu.

Samantha woli spędzać czas w swojej mrocznej wyobraźni niż w towarzystwie ludzi. Studiuje w najbardziej nowatorskiej i eksperymentalnej szkole pisania w kraju. Wszystko tutaj wykracza poza gatunek, nie tylko literacko. Gardzi przeintelektualizowaną grupą samozwańczych poetek, składającą się z kilku nieznośnie bogatych dziewcząt, które określają się wzajemnie Króliczkami. Sytuacja zmienia się, gdy Samantha otrzymuje od Króliczków osobliwe zaproszenie. Stopniowo dziewczyna zanurza się coraz głębiej w mglisty i jednocześnie przesłodzony świat Króliczków, a granice rzeczywistości i absurdu zaczynają się zacierać.

Ten opis idealnie ukazuje kwintesencję tej książki, dla mnie był niesamowicie intrygujący. Zaczynając lekturę, byłam bardzo zaangażowana w ten ekscentryczny, pełen absurdów świat. Akademickie osadzenie fabuły i rozważania na temat pisania i literatury to coś, o czym zawsze chętnie czytam.

Jak wielkie było moje zaskoczenie, gdy po skończeniu książki musiałam przyznać sama przed sobą, że to jedno z większych rozczarowań tego roku. Ta konwencja zdecydowanie do mnie nie przemówiła. Wszystko było zbyt chaotyczne, a w tych wszelkich udziwnieniach mało było miejsca na dopracowanie charakterów postaci i ich motywacji. Zaintrygowanie, które towarzyszyło mi na początku, szybko zostało zastąpione przez skonfundowanie i trudność w odnalezieniu się w lekturze.

Gdyby ta książka w inny sposób wyegzekwowała to, do czego dążyła – miałaby ogromną szansę mi się spodobać. Fakt, mamy tutaj eksplorację tego, jak można zagubić się w swojej twórczości i jak przełożenie tego na środowisko akademickie może sprawić, że tracimy z oczu swoją wizję. Mamy poczucie alienacji i niezrozumienia spowodowane przebywaniem w środowisku zupełnie nieadekwatnym i niedopasowanym do tego, kim jesteśmy, które wpływa na podejmowanie wręcz absurdalnych działań, aby uratować swoje Ja, swoją samoocenę, zyskać sympatię i aprobatę innych. Są to tematy, które uwielbiam eksplorować oczami różnych autorów. Sposób, w jaki zrobiła to Mona Awad, niestety nie pozostawił mi przestrzeni do głębszej refleksji i obawiam się, że ta książka nie zostanie w moich myślach na długo (mimo że była tak inna od wszystkich, które ostatnio czytałam).

Przyszło mi jednak do głowy, że być może grupą czytelników, których ta książka może zachwycić, będą wielbiciele surrealizmu. Emocje są tu uchwytywane w bardzo niedosłowny sposób, zacierają się granice pomiędzy rzeczywistością a imaginacją. Narracja jest niespójna, nielinearna, a książka pozostawia nas z uczuciem niepokoju.

„Króliczek” na pewno podzieli czytelników. Ja niestety opowiadam się bardziej po stronie przeciwników tej pozycji, choć nie ukrywam, że ta lektura była ciekawym doświadczeniem.

Dominika Wojtera