Chyba jeden z mniej znanych tekstów Prusa. Trafiłem na niego przypadkowo na Wolnych Lekturach, a że długi nie jest to postanowiłem się z nim zapoznać. Początek może budzić skojarzenia z "Placówką" jako, iż w rozmowie trzech Polaków w paryskiej restauracji mamy poruszony wątek represji na Polakach w zaborze pruskim i różne pomysły na zapłacenie pięknym za nadobne. Nie dochodzą jednak do żadnych konkluzji, bo dwóch musi wyjść tłumacząc się spotkaniami. Zostaje jeden do którego przysiada się hinduski czarodziej. Jest to najciekawsza część tego opowiadania, bowiem Prus próbuje sobie wyobrazić jak będzie wyglądała Polska za 100 lat. Morał "Zemsty" jest prosty i typowy dla Prusa, typowo pozytywistyczny: jedynie ciężka praca popłaca, a romantyczne zrywy przynoszą efekt odwrotny od zamierzonego. Obawiam się jednak, że Prus rozczarowałby się dzisiejszą Polską, gdzie przedsiębiorczość, pomysłowość, nauka duszone są przez państwo, które zamiast ułatwić, a przynajmniej nie przeszkadzać, utrudnia każdą inicjatywę. Nawet jeśli polscy naukowcy coś wynajdą (np. najlepszą metodę pozyskiwania grafenu) to ich dzieło zostanie zniweczone przez niesprawne, socjalistyczne i etatystyczne państwo. Warto zwrócić uwagę, iż Prusowi udało się trafić, że Polak zostanie papieżem. Spokojnie to opowiadanie/nowela mogłoby się stać jedną ze szkolnych lektur, gdyż posiada o wiele bardziej przydatny obecnie morał niż wiele innych nowelek przerabianych w szkole.

Chyba jeden z mniej znanych tekstów Prusa. Trafiłem na niego przypadkowo na Wolnych Lekturach, a że długi nie jest to postanowiłem się z nim zapoznać. Początek może budzić skojarzenia z "Placówką" jako, iż w rozmowie trzech Polaków w paryskiej restauracji mamy poruszony wątek represji na Polakach w zaborze pruskim i różne pomysły na zapłacenie pięknym za nadobne. Nie...

Nowela, w której autor rozważa wartość i celowość zemsty.

W kawiarni spotyka się kilku Polaków, by zastanowić się, jak zareagować na represje prusaków wobec polskich gospodarzy w Wielkopolsce. Ani terroryzm, ani cierpliwe czekanie nie wydają się dobrymi rozwiązaniami.

Rozchodzą się, zostaje tylko przygnębiony Miller. Po chwili wywiązuje się rozmowa z innym gościem kawiarni, rzekomym czarodziejem, który proponuje pomóc w zemście za zaprzedanie duszy. Miller się zgadza, dzięki czemu zostaje mu przedstawiona przyszłość zarówno Niemców jak i Polaków. Czy Miller przystanie na warunki czarodzieja, czy się wycofa?

Pouczający tekst o tym, jakie (utopijne?) pomysły miał Prus na koniec XIX wieku.

Nowela, w której autor rozważa wartość i celowość zemsty.

W kawiarni spotyka się kilku Polaków, by zastanowić się, jak zareagować na represje prusaków wobec polskich gospodarzy w Wielkopolsce. Ani terroryzm, ani cierpliwe czekanie nie wydają się dobrymi rozwiązaniami.

Rozchodzą się, zostaje tylko przygnębiony Miller. Po chwili wywiązuje się rozmowa z innym gościem...

"Narody nie po to żyją, aby się mścić, ale ażeby rozwijać się i spełniać jakąś misję cywilizacyjną" (s.6)

Kolejna perełka Bolesława Prusa, którą znalazłam na chmuraczytania.pl.
Nowela "Zemsta" miała swój pierwodruk w „Kurierze Warszawskim” w 1908 roku.

Rzecz dzieje się w środowisku polskich emigrantów w Paryżu. Trzech przyjaciół - Władysław Miler, Jan Czerski i Zygmunt Goldberg - prowadzi ożywione dysputy nad sposobami walki z Prusakami. Chęć odwetu na Prusach za wywłaszczanie Polaków z Poznańskiego jest przez wszytkich uzasadniona i uznana za potrzebną. Różne są natomiast zapatrywania w jaki sposób należy jej dokonać.
"Z łajdakami nie prowadzi się walki uczciwej, tylko łajdacką, gdyż oni innej nie ulękną się, a szlachetności nie rozumieją" - mówi jeden z Polaków. Czy ma to być zatem otwarta walka z zastosowaniem terroru i dywersji? Wet za wet i śmierć za śmierć?

I znowu jak w noweli "Wojna i praca" Prus kwestionuje takie metody. Zawiera pochwałę pracy organicznej, która powinna zasadzać się na czterech filarach: wytrwałość, oszczędność, rzetelność i sprawiedliwość. Wszak "Narody nie po to żyją, aby się mścić, ale ażeby rozwijać się i spełniać jakąś misję cywilizacyjną". Nie walką i terrorem, ale pracą, doskonaleniem wiedzy, techniki i rozwojem cywilizacyjnym Polacy osiągną swe cele - przekonuje Prus ustami jednego z bohaterów.

Autor idzie jednak w noweli dalej. Pokazuje wizję Polski odrodzonej A.D. 2008, w sto lat po odzyskaniu niepodległości w 1908 roku (data wydania noweli). Proroctwo Prusa potwierdza się w wielu elementach, a spektakularnie w osobie Polaka - Papieża. (Więcej nie zdradzę, polecam przeczytać). W tej wizji odrodzonego kraju jest trochę fantastyki naukowej, ale nie umniejsza to faktu, że to nowela naprawdę wysokich lotów!

Sztandarowy utwór pozytywizmu. Oczywisty w odbiorze i szkoda, że pominięty w kanonie lektur szkolnych. Wybitna proza wybitnego pisarza. Polecać nie muszę, prawda?

"Narody nie po to żyją, aby się mścić, ale ażeby rozwijać się i spełniać jakąś misję cywilizacyjną" (s.6)

Kolejna perełka Bolesława Prusa, którą znalazłam na chmuraczytania.pl.
Nowela "Zemsta" miała swój pierwodruk w „Kurierze Warszawskim” w 1908 roku.

Rzecz dzieje się w środowisku polskich emigrantów w Paryżu. Trzech przyjaciół - Władysław Miler, Jan Czerski i Zygmunt...