Co łączy bohaterów? Samotność, naznaczenie, konieczność opuszczenia miejsc znanych, dających poczucie bezpieczeństwa, ucieczka będąca wynikiem nienawiści, braku tolerancji .
Pojawia się pytanie, czy ich głównym problemem jest to, ze urodzili się w niewłaściwym czasie, czy gdyby urodzili się dzisiaj żyło by im się lepiej?
Co najbardziej zaskoczyło mnie w tej powieści? Sposób opowiadania historii bohaterów. Taki delikatny, a jednocześnie mocny w nostalgii, która dominuje tu.

Co łączy bohaterów? Samotność, naznaczenie, konieczność opuszczenia miejsc znanych, dających poczucie bezpieczeństwa, ucieczka będąca wynikiem nienawiści, braku tolerancji .
Pojawia się pytanie, czy ich głównym problemem jest to, ze urodzili się w niewłaściwym czasie, czy gdyby urodzili się dzisiaj żyło by im się lepiej?
Co najbardziej zaskoczyło mnie w tej powieści?...

„Dotknij wiatru, dotknij wody” to opowieść niezwykle ulotna, efemeryczna, w której autor próbuje uchwycić prawdę o fundamentalnych prawach rządzących naszym życiem: miłości, przemijaniu, okrucieństwie historii czy dążeniu do odkrycia prawd rządzących wszechświatem. Rzeczywistość miesza się ze snem, atmosferę niesamowitości potęgują zdarzenia cudowne i niezwykłe. Owa odsłona twórczości Amosa Oza z pogranicza magicznego realizmu niektórych zachwyci, innych zaś znuży. Trudno jednak pozostać wobec niej obojętnym.

Wszystkich zainteresowanych twórczością Amosa Oza zapraszam też do oficjalnej recenzji: http://lubimyczytac.pl/oficjalne-recenzje-ksiazek/11847/lot-nad-ogarnietym-...

„Dotknij wiatru, dotknij wody” to opowieść niezwykle ulotna, efemeryczna, w której autor próbuje uchwycić prawdę o fundamentalnych prawach rządzących naszym życiem: miłości, przemijaniu, okrucieństwie historii czy dążeniu do odkrycia prawd rządzących wszechświatem. Rzeczywistość miesza się ze snem, atmosferę niesamowitości potęgują zdarzenia cudowne i niezwykłe. Owa odsłona...

Izraelski pisarz Amos Oz urodzony w 1939 r. w Izraelu ,którego rodzice pochodzili z Wilna .
Jak widać żydowskie korzenie znanych ludzi ,aktorów ,reżyserów, pisarzy bardzo często sięgają Polski.
Książka opisuje historię żydowskiego małżeństwa Stefy i Eliszy Pomeranza pochodzącego z Polski, od wybuchu II wojny światowej aż po okres powojenny i czas ataków palestyńskich na Izrael.
Jednak główną postacią jest Pomeranz ,nauczyciel matematyki i fizyki w gimnazjum w Polsce, syn zegarmistrza.
Po wybuchu wojny i w obliczu nadciągającej nagonki na społeczność żydowską ucieka z miasta. Przez lata wojny ukrywa się w lasach ,na obrzeżach wsi, aż w końcu dociera do Izraela. Tam po wojnie osiedla się i w kibucu zakłada własny sklep. Żyje cicho, skromnie i spokojnie. Tęskni jednak za dawnym życiem, żoną i rodzinnymi krajobrazami Polski. Na koniec zostaje pasterzem w kibucu, daje dzieciom lekcje matematyki i prowadzi badania naukowe. Żyje samotnie, stroni od ludzi, nie angażuje się w związki ani w politykę.
Stefa również zmuszona jest do wyjazdu z kraju i ostatecznie ląduje w Rosji Radzieckiej ,gdzie z oddaniem pracuje w komisjach do spraw szpiegostwa i jest zmuszona do obcowania z wieloma wysokimi urzędnikami państwa. Jest przez nich wysoko ceniona za swoją bezkompromisowość i brak litości dla wrogów ludu i zdrajców radzieckiej ojczyzny. Zdobywa wysoką pozycję w hierarchii partii komunistycznej.
Akcja książki jest prosta ,nieskomplikowana ,niebogata.
Ale język i sposób opisu ,struktura zdań, powodują ze staje się ona niezwykła.
Jest jakby podzielona stylistycznie na dwie części ,jedna ,która dzieje się w Polsce a druga w Izraelu.
W części dziejącej się w Polsce można odkryć nawiązania do klasyki literatury. Atmosfera i dialogi z części rozgrywającej się w Związku Radzieckim przypominają prozę Bułhakowa z „Mistrza i Małgorzaty”
A klimat książki mistyczny i lekko surrealistyczny jest jakby wyjęty z bajkowych żydowskich obrazów M. Chagalla. Ta część jest bardzo bliska słowiańskiej duszy.
Część , która dzieje się w Izraelu jest prostsza i mniej mistyczna w formie.
Moim zdaniem , książka jest o samotności i alienacji. O wyobcowaniu i niezrozumieniu ludzi którzy są od nas różni. O nieumiejętności odnalezienia się w obcym miejscu, poza swoim światem z którego się pochodzi, o tęsknocie za krajem. O okrucieństwie holokaustu, który niesie śmierć a w najlepszym razie wyrywa ludzi z korzeniami i rzuca w obce miejsca lub zmusza do czynów których nie chce się popełniać. Elisza nie zamykał się w ramach społeczności w której żył, był inny. Jego życie toczyło się jakby na zewnątrz.

Izraelski pisarz Amos Oz urodzony w 1939 r. w Izraelu ,którego rodzice pochodzili z Wilna .
Jak widać żydowskie korzenie znanych ludzi ,aktorów ,reżyserów, pisarzy bardzo często sięgają Polski.
Książka opisuje historię żydowskiego małżeństwa Stefy i Eliszy Pomeranza pochodzącego z Polski, od wybuchu II wojny światowej aż po okres powojenny i czas ataków palestyńskich na...

Kolorowy odlot na Paragwaj
Kolorowe odpryski chmur
Dziwnie roztargnione gołębie znowu
Bawić się chcą
Bawić nas chcą, bawić się chcą
A czas nas omija, czas nas omija
Tańczę we śnie, Tańczę we śnie
Bo odtąd dotąd nikt tu nie bywa
I tutaj nijak się nie nazywa
Patrzcie jak się lata
Gdy dupsko jest wolne od bata
Patrzcie jak się lata
Kiedy stać na ...

Można z wiatrem,magicznie,na tułaczkę,po tęsknotę,samotność...
Można z nurtem rzeki,choćby brudnym,po władzę,po wpływy,po miraże...
Wygnaniec pozostaje wygnańcem,a miłość pozwala przeniknąć w głąb...

Realizm magiczny i Amos Oz?...średnio...wolę tego autora w codzienności,w jerozolimskiej zadumie,w szarościach....

Kolorowy odlot na Paragwaj
Kolorowe odpryski chmur
Dziwnie roztargnione gołębie znowu
Bawić się chcą
Bawić nas chcą, bawić się chcą
A czas nas omija, czas nas omija
Tańczę we śnie, Tańczę we śnie
Bo odtąd dotąd nikt tu nie bywa
I tutaj nijak się nie nazywa
Patrzcie jak się lata
Gdy dupsko jest wolne od bata
Patrzcie jak się lata
Kiedy stać na ...

Można z...

Historia kilku Żydów, do których dodano filozofa Heideggera, niemieckiego oprawcę i pewną Amerykankę, która romansuje z dwójką z bohaterów. Bohaterowie przeżywszy - mimo prześladowań - okupację niemiecką, szukają miejsca dla siebie, kto w izraelskim kibucu, kto wśród władz komunistycznych Rosji.

Czas akcji to czas zmiany, czas, w którym nie wiadomo, czy rzeczy nie są podrobione, a osoby swoimi sobowtórami.

Miejscem akcji jest więc
- polskie miasteczko M. ("Śnieg, udręka i tłumiony gniew opanowały miasto")
- niemiecki kurort Baden-Baden, a w nim klasztor z "organami obrębionymi cieniem", "jęk pociągu w ramionach nocy.... Wstyd. Zachwyt. Skradanie się śmierci".
- Moskwa
- Krasnojarsk
- Węgry, gdzie dochodzi do siebie ocalały z zagłady Żyd Elisza Pomeranz; pod opieką doktora, który twierdzi, że w życiu mamy wybór między byciem Judaszem, Piłatem lub Jezusem
- i Galilea w Izraelu
"Galilea budziła się wśród kłębiących się aromatów wiosny. Każdego ranka wszystko było skąpane w wilgotnym świetle. Zamyślone wzgórza wpadały w ekstazę, płonęły czerwone anemony, wirowały beztrosko, oszołomione zmiennym oświetleniem. A blisko - motyle. Buczenie pszczoły. Ciche brzęczenie latających mrówek. Krople rosy. Nowe ptaki z nowymi pieśniami. I zielone pączki".


Forma literacka bywa prowokacyjna. zdarzają się sceny wręcz obrazoburcze, np scena uniesienia miłosnego Żyda, który przeżył prześladowania z kobietą nazwana "Dziewicą Maryją". Podobnie przedstawiono absurd uczty w podziemiach polskiego zamku. W czas okupacji. Niemiecki komendant zaprosił polskich intelektualistów i rosyjskiego niedźwiedzia. Uczta, jak w "Hamlecie" stała się miejscem, w którym nie je się, ale jest się zjadanym. Chwilami króluje groteska. Cud jest rozwiązaniem sytuacji nie do rozwiązania, jak w opisanym poniżej zdarzeniu, którego bohaterem jest Żyd Elisza Pomeranz.:
-"Dość włóczęgi, dość wieśniaków, Niemców, szumu jodeł, ciągłego uciekania jak chore zwierzę.
I śniegu i ognia i wiatru.
Zagrał więc z całych sił na organkach i grał, aż usłyszeli go Rosjanie i sforsowali wszystkie rzeki na swej drodze, San, Bug, Wisłę.
I wojna się skończyła."
Izraelski pisarz Amos Oz pisze bardzo sugestywnie:
- zarówno o niemieckiej okupacji Polski ("Nadciągała ciemność, wymacując drogę długimi palcami zmierzchu, ciemność jak czarna śmierć zagarniała całą Europę, strumienie i brzozy, miasta o zaryglowanych okiennicach i pustkowia, Polskę i jej lasy, wpełzła do pokoju, pod fotele, osnuła koty, półkę, bibeloty..."; "gdybyście choć przez chwile byli cicho usłyszelibyście zgrzyt ostrzonych noży")
- jak i Galilei

Wyraziście przedstawia bohaterów. Jednym z nich jest np. stary prof. Zajicek filozof, w Towarzystwie Miłośników Goethego, który "spacerował porcelanowymi kroczkami"...pod muzykę opiekującej się nim Stefy "skulony, cierpiący, wyglądający jak zakonserwowany w słoiku embrion, nagle podważał pogląd Nietzschego o narodzinach tragedii z ducha muzyki". To z jego ust padają tu słowa: "dlaczego nie uciekliśmy do lasu? Dlatego... że słowo niebezpieczeństwo nie odnosi się do tego, co zewnętrzne. Nauczaliśmy... że prawdziwe niebezpieczeństwo gnieździ się wewnątrz człowieka....W obliczu zła musimy wstać i powiedzieć: to jest zło."
Czas i dramatyczne wydarzenia przemieniają bohaterów np troszcząca się o starego żydowskiego profesora nauczycielka Stefa staje się okrutną, grającą ludźmi jak pionkami na szachownicy aktywistką komunistyczną, a Jotam Cohen z kibucu z zahukanego żołnierza przemienia się w producenta konserw w Argentynie, potem w kaznodzieję pokoju izraelsko palestyńskiego. Podobnym zmianom podlega też główny bohater Elisza Pomeranz. Kierunek zmian - ku nadziei.

W książce temat odnajdywania się w obcym miejscu, oswajania obcości przez bohatera, Żyda z Polski, uchodźcę w Izraelu, Eliszę Pometanza, 42 letniego już nie nauczyciela i filozofa w Polsce, ale zegarmistrza, a potem pasterza i autora teorii nieśmiertelności w Izraelu:

- "W tych stronach rządzi nieubłaganie grawitacja. Nie ma tu śniegu ani obłąkańczych wieżyczki wiejskich kościołów, nie ma białych stepów ani czarnych kruków, wilków żyjących nocami, borów jodłowych. Noce są powolne. Cisza powoli narasta. To dolina Jordanu. A jezioro nocą kuli się i ślepnie."

- Pometanz "jak człowiek, który budzi się przerażony i ratuje ucieczką, zaczął nagle okazywać zainteresowanie innymi ludźmi. Określać swoje położenie. Lgnąć. Poznawać. Zamówił gazetę codzienną. Kupił Atlas dróg i osiedli Zawarł znajomość z sąsiadami. Zaczął głaskać psy i dzieci. Spotkał kobietę."

- "Lata już nie te, trud zabierania nowych nawyków w Nowym miejscu, w obcym klimacie" " Stopniowo rany się zabliźniały, ponieważ Europa została daleko i uchodźca czuł się, na ile to możliwe w przypadku uchodźcy, pewny i bezpieczny".



"Dotknij wiatru, dotknij wody" jest też opowieścią o miłości, rozstaniu, tęsknocie za sobą, wierności wybranej osobie:
"A pod ich stopami rzeka i most, nieustępliwe i bezkompromisowe, płynęły nieprzerwanie każde w swoją stronę - te przecinające się prądy były miłością".


CYTATY:

- relacja miedzy mężczyzną i kobietą:
"Milczenie kobiety. Milczenie mężczyzny.
Coraz większa przepaść między jej i jego milczeniem.
I po chwili znów potok słów."

przedstawienie prawosławnego krajobrazu odzwierciedlające nastrój bohaterki Stefy w Moskwie:
"Z okna widziała brzuchate, cerkiewne kopuły, wznoszące się ku niebu, jakby rozpaczliwie próbowały się wyzwolić z cielesności, jakby pragnęły, aby północny wiatr je pieścił, smagał, jakby pragnęły mu się oddać."



Pomeranz opuszczony w Izraelu przez Audrey (młodość i seks):
- "Tyrania taniego budzika. Wstań. Idź spać. Usiądź.

Naczynia w zlewie.

Irytujące wysychanie i pękanie czarnej pasty do butów w niedokładnie zamkniętym pudełku.

Skwaśniałe mleko.

Lepkość w ustach.

Czarna kawa.

Zgaga.

Suchy kaszel rano."



o śmierci:
"Śmierć jest najdotkliwsza ze wszystkich modulacji. Ni mniej ni więcej. Zwykłą zmianą tonacji."

zmaganie się i pogodzenie ze śmiercią:
"Ja, Ernest Cohen niniejszym oświadczam: tu i teraz, na własne uszy słyszę śpiew gwiazd".


Jotam, syn Ernesta Cohena z kibucu:"Umierający rodzice zyskują nad tobą władzę, jakiej nigdy przedtem nie mieli. Gdy umiera ci ojciec, chowasz go w sercu jak nienarodzone dziecko lub złośliwy guz. Będzie z tobą podczas wszystkich twoich buntów, już nigdy nie wpadnie w złość ani cię nie ukarze, tylko będziesz słyszał jego cichy śmiech. Do końca życia."

podsumowanie życia umierającego Ernesta z kibucu:
"Uzmysłowił sobie, ze przeżył około dwudziestu tysięcy dni. I jak na ironię przez połowę tych dni robił wszystko, żeby roztrwonić czas, przyspieszyć jego upływ, zostawić za sobą pierwsze dziesięć tysięcy i jak najszybciej doczekać się chwili, kiedy zacznie się dziać coś ekscytującego. Irytowała go ślamazarność pierwszej połowy życia. W drugiej zaś coraz bardziej żałował tego, co przeminęło: miejsc, dźwięków, twarzy, zapachów, nie domykających się drzwi, ścieżek, którymi nigdy nie chodził i tych, którymi nigdy już nie pójdzie".

"Przekroczymy mosty, gdy do nich dojdziemy, a może nie będzie żadnych mostów?"

bohater zagrożony w Galilei starzeniem się:
"O szóstej rano wczesnowiosenne słońce zalewa całą równinę. Wzgórza rozbrzmiewają smutkiem. Powiew przemijającego czasu niesie zniszczenie".
"We wzgórzach Galilei samotny mężczyzna stojący przy oknie czuje i poznaje zwrócone mu niemy w żywej ciemności wzgórza, opustoszałe wzgórza, które udają wzgórza, ale nie są wzgórzami, lecz abstrakcyjne tęsknotą, przebrane w szatę kamieni i cyprysów. Na razie."

O niemieckim filozofie Heideggerze, który gdy w 1933 we Fryburgu usunięto żydów, został rektorem uniwersytetu z namaszczenia faszystów:

"Martin Heidegger próbował dopatrzyć się w trwodze przed końcem istnienia i w stałej obecności śmierci klucza do zrozumienia zagadki związków pomiędzy Czasem, Bytem i Myślą". Na koniec jego "Wstępu Do metafizyki" z 1953 cytuje Goethego

"Ueber allen Gipfeln

ist Ruh."
(Nad wzgórzami jest cisza).



O odkryciu Pomeranza

"Niemożność zrozumienia nieskończoności, a zatem niemożność zrozumienia śmierci.

I stąd - mistycyzm. Metafizyczne tęsknoty.

Nadzieja na cudowne oświecenie.

Zbawienie.

Olśnienia."





- "W końcu wszyscy jesteśmy Rosjanami - o ile naturalnie nie zdarzy się nam być Polakami".


- "Nie pcha się do wiadra wieloryby".


- "Dla rekina groźna mina, a dla łani jesteśmy kochani".

I po prostu zwroty, które mi się spodobały (być może zasługa tłumacza):
- "z jesiennym manierami"

- "cierpliwie półki na książki"
- "oddech pustych dróżek"

Historia kilku Żydów, do których dodano filozofa Heideggera, niemieckiego oprawcę i pewną Amerykankę, która romansuje z dwójką z bohaterów. Bohaterowie przeżywszy - mimo prześladowań - okupację niemiecką, szukają miejsca dla siebie, kto w izraelskim kibucu, kto wśród władz komunistycznych Rosji.

Czas akcji to czas zmiany, czas, w którym nie wiadomo, czy rzeczy nie są...

Amos Oz to pisarz, który nawet o wojnie potrafi pisać w wyjątkowy sposób: "Nadciągnęła ciemność, wymacując drogę długimi palcami zmierzchu, ciemność jak czarna śmierć zagarnęła całą Europę, strumienie, brzozy, miasta o zaryglowanych okiennicach i pustkowia, Polskę i jej lasy, wpełza pod fotele, osnuła koty, półki, bibeloty, różową dziewczynę na płótnie Matisse'a". Autor w tych opisach fascynuje poetyką, jednak wciąż pamięta jak bardzo potrafi być brutalna, podkreśla tragizm wojny, jej okrucieństwo, brak humanitaryzmu i bezsensowne zabijanie.

Sama powieść pełna jest symboli, metafor, z których pewnie nie wszystkie udało mi się właściwie odczytać i zinterpretować. Mnóstwo jest również odwołań do romantyzmu, szczególnie do Goethego, którego nazwisko przewija się w powieści, autor przytacza nawet jeden z jego wierszy "Wierzchołki wzgórz".

"Dotknij wiatru, dotknij wody" to prawdziwy majstersztyk literacki. Oz w cudowny sposób potrafi uchwycić i opisać to co w życiu ulotne. Powieść utrzymana w trochę sennej i poetyckiej atmosferze, napisana jest plastycznym językiem. Opowieść pobudza wyobraźnię i jest przy tym bardzo refleksyjna. Miesza się tutaj surrealizm z realizmem magicznym, sen z jawą, a marzenia z rzeczywistością. Pisarz zadaje wiele ważnych pytań o miłość, wojnę, pokój, zło, strach, samotność czy nieśmiertelność.

Amos Oz stworzył przepięknie napisaną baśń antywojenną, "życzyć wszystkim pokoju i przynieść wszystkim pokój" .
"Dotknij wiatru, dotknij wody" to olśniewająca historia o miłości i samotności, o poszukiwaniu harmonii. Nieoczywista, ale wyjątkowa i magicznie piękna.

http://cuddle-up-with-a-good-book.blogspot.com/2016/05/dotknij-wiatru-dotknij-wody-amos-oz.html

Amos Oz to pisarz, który nawet o wojnie potrafi pisać w wyjątkowy sposób: "Nadciągnęła ciemność, wymacując drogę długimi palcami zmierzchu, ciemność jak czarna śmierć zagarnęła całą Europę, strumienie, brzozy, miasta o zaryglowanych okiennicach i pustkowia, Polskę i jej lasy, wpełza pod fotele, osnuła koty, półki, bibeloty, różową dziewczynę na płótnie Matisse'a"....

Matematyczna książka (fajnie),z ukrytą muzyką (nie znalazłam jej),o miłości (gdzie? kiedy? naprawdę?),o tęsknocie (tak, ale tylko tej do kraju, swojego),z mistycyzmem (nie lubię).
Nie chciałam zaczynać od tej pozycji autora, miałam w planach najpierw inne, ale akurat ta trafiła się w bibliotece, nie zrażam się, było nawet, nawet.

Matematyczna książka (fajnie),z ukrytą muzyką (nie znalazłam jej),o miłości (gdzie? kiedy? naprawdę?),o tęsknocie (tak, ale tylko tej do kraju, swojego),z mistycyzmem (nie lubię).
Nie chciałam zaczynać od tej pozycji autora, miałam w planach najpierw inne, ale akurat ta trafiła się w bibliotece, nie zrażam się, było nawet, nawet.

Mam problem z tą książką Amosa Oza. "Mój Michael" podobał mi się niezmiernie. Z zaciekawieniem sięgnęłam po "Dotknij wiatru, dotknij wody". Historia dwojga żydowskich wojennych rozbitków z miasta M., gdzieś w Polsce. On - zegarmistrz i genialny fizyk, ona intelektualistka i niewyobrażalna piękność. Rozdziela ich wojna. Oboje porywa wir czasów, on w Izraelu zapada się w sobie i wycofuje, ona w sowieckiej Rosji rośnie i sięga szczytów. W końcu tęsknota przywiewa ich do siebie z powrotem...

Zdradzam fabułę, bo to i tak, jakbym niczego nie zdradziła. "Dotknij wiatru, dotknij wody" jest o czymś zupełnie innym. O czym? O rzeczywistości z pogranicza snu i magii? O tym, co oznacza żydowskość? O talmudycznym mistycyzmie i jego powiązaniach z nauką? O miłości? O tęsknocie? O marzeniach?

Nie wiem... Chyba nie do końca zrozumiałam przesłanie. Muszę przyznać, że nie zrozumiałam też znacznej części treści - zdanie po zdaniu. Nie pojęłam sensu. Ale - i to najdziwniejsze - książkę czytało się dobrze i z pewnością sięgnę po kolejne powieści Amosa Oza.

Mam problem z tą książką Amosa Oza. "Mój Michael" podobał mi się niezmiernie. Z zaciekawieniem sięgnęłam po "Dotknij wiatru, dotknij wody". Historia dwojga żydowskich wojennych rozbitków z miasta M., gdzieś w Polsce. On - zegarmistrz i genialny fizyk, ona intelektualistka i niewyobrażalna piękność. Rozdziela ich wojna. Oboje porywa wir czasów, on w Izraelu zapada się w...

Niestety, książka mnie zmęczyła do granic możliwości. Historia ludzka może i wartościowa, ale opisana w sposób niezrozumiały, pełna aluzji, iluzji, przenośni, symboli, skojarzeń bardzo odległych (typowe zgadywanie co autor miał na myśli). Dla mnie za dużo tego, przez co opowieść jest zagmatwana i trudno się skupić na miłości i samotności, które są jej bohaterkami.

Niestety, książka mnie zmęczyła do granic możliwości. Historia ludzka może i wartościowa, ale opisana w sposób niezrozumiały, pełna aluzji, iluzji, przenośni, symboli, skojarzeń bardzo odległych (typowe zgadywanie co autor miał na myśli). Dla mnie za dużo tego, przez co opowieść jest zagmatwana i trudno się skupić na miłości i samotności, które są jej bohaterkami.

Gdybym miała opisać tę książkę w dwóch słowach, byłyby to "dziwna i poetycka". Tak dziwna, że często gubiłam się w fabule i intencjach autora. Jednak zarazem niezwykle poetycka i emanująca pewnym pustynnym spokojem. Polecam.

Gdybym miała opisać tę książkę w dwóch słowach, byłyby to "dziwna i poetycka". Tak dziwna, że często gubiłam się w fabule i intencjach autora. Jednak zarazem niezwykle poetycka i emanująca pewnym pustynnym spokojem. Polecam.