Jak odtworzyć miejsce, którego już nie ma? W jaki sposób wspominać mieszkańców, którzy w większości uciekli, kiedy zorientowali się, że owego miejsca nie da się uratować? Mitrofanow zdaje się odpowiadać: poprzez język. Poprzez bohatera, który mówi.

Tytułowy świadek, Fiodor Pietrowicz Pokora, prosty fryzjer z Besarabii, opowiada własną historię, a jednocześnie historię końca swojej rodzinnej krainy najechanej przez Armię Czerwoną. Opisuje zło, którego sam doświadcza i z którego kręgu, mimo wszystko, nie próbuje się wyrwać. Nie wybiega zanadto w przyszłość, potrafi jednak umiejętnie wyciągać wnioski ze swojej obecnej sytuacji i błyskotliwie ją komentować. Oczywiście tylko w myślach. W czasach ostatecznej klęski wychylać się nie warto.

Jednocześnie obserwujemy bowiem bezradnego ojca rodziny sparaliżowanego przez, nie tyle nieumiejętność, co niemożność działania. Podejmuje on nieudolne próby ratowania tego, co najcenniejsze. Jednak to, co ważne nie przetrwa. Bo „Świadek” to nie tylko historia miejsca czy historia jednostki. To także historia zła w najczystszej postaci. Zła, które bezwzględnie niszczy i nie daje nadziei na lepsze jutro. Prawdę mówiąc, na żadne jutro.

Jedynym orężem w tej walce pozostaje słowo. Choćby dlatego warto pochylić się przez dłuższą chwilę nad językiem tej powieści i pogratulować tłumaczowi doskonale wykonanej pracy.

Jak odtworzyć miejsce, którego już nie ma? W jaki sposób wspominać mieszkańców, którzy w większości uciekli, kiedy zorientowali się, że owego miejsca nie da się uratować? Mitrofanow zdaje się odpowiadać: poprzez język. Poprzez bohatera, który mówi.

Tytułowy świadek, Fiodor Pietrowicz Pokora, prosty fryzjer z Besarabii, opowiada własną historię, a jednocześnie historię...