Tak mi się wydaje, że rzymska mądrość nakazująca mówić o umarłych dobrze albo wcale powinna być bezwzględnie przestrzegana wobec wszystkich obarczonych opieką nad spuścizną literacką popularnych pisarzy. Czytając posłowie nadziobane przez połowicę autora można odnieść wrażenie, że ten w ostatniej rozmowie obarczył ją dziejową misją skończenia powieści o Borgiach, a pani, świadoma powagi sytuacji, bezzwłocznie przystąpiła do dzieła, za co czeka ją wieczysta chwała na powieściowym parnasie.
Tymczasem każdy kolejny rozdział średnio rozgarniętemu czytelnikowi przynosi całkiem zasadne pytanie czy przypadkiem Mario Puzo nie zostawił planu ramowego powieści, dwóch stron maszynopisu i garści notatek na barowych serwetkach, bo nie wierzę, że w pełni świadom i całkowicie poczytalny taką szmirę firmowałby swoim nazwiskiem. No a wiadomo, że umarli bronić się nie mogą.
Książka jest cieniutka. Potęga Borgiów nie trwała długo. W porządku. Ale mimo wszystko jeśli ktoś upiera się, żeby w charakterze sagi przedstawić losy papieskich dzieci od ich wczesnej młodości do śmierci, to trzeba się liczyć z tym, że będzie skrótowo, powierzchownie i mdło - nie da się zjeść ciastka i mieć ciastka. Nie ma szans na jakiekolwiek zarysowanie charakterów postaci, nie ma miejsca na intrygę, nie ma czasu na przedstawienie tła epoki. Jeśli nawet można oczekiwać, że bratobójstwa, zdrady, romanse i kolejne małżeństwa są pewnego rodzaju punktami kulminacyjnymi, to niestety w tej powieści są nic nieznaczącymi epizodami na tle monotonnej, nudnej pisaniny. To jest największa wada tej książki: blisko trzysta stron przez całą swoją długość brzmi jak marny, niedokończony i nakreślony w pośpiechu szkic.

Osobną sprawą jest tłumaczenie, przy czym zaznaczam, że nie wierzę, że jakikolwiek tłumacz byłby w stanie tak pogrążyć książkę, która nie byłaby aż tak zła.
Ciekawa jestem na przykład, jakim cudem zmarznięta Lukrecja żąda herbaty, jakby w jej epoce napar z tego dość egzotycznego zioła był tak naturalny jak w dobie herbat Lipton, dlaczego Cezar macha pistoletem, dlaczego od czytania dostaje się zeza (sic!), skąd obawy dzielnych wojaków Cezara przed wskoczeniem do wody, gdzie od dna dzieli ich półtora metra czy wreszcie jakim cudem papież uczestniczy w porannych nieszporach, skoro nieszpory są wieczorne, a poranna jest jutrznia i co jak co, ale Lukrecja jako papieska córka powinna takie subtelne rozróżnienie jednak zauważyć.
W książce ponadto roi się od kwiatków pokroju "aureoli zdobywcy" zamiast aury, liny przywiązanej do stępki czy haka triumfalnego zamiast łuku. Moim ulubionym kwiatkiem pozostaje jednak "ocenianie argumentów za niewystarczające". Gratuluję tłumaczowi znajomości angielszczyzny, ale chyba nad rodzimym językiem trzeba popracować.

Boli, bardzo boli, jeśli dobra książka trafia na miernego tłumacza. W tym jednak wypadku jestem absolutnie przeświadczona, że jedno było warte drugiego.

Tak mi się wydaje, że rzymska mądrość nakazująca mówić o umarłych dobrze albo wcale powinna być bezwzględnie przestrzegana wobec wszystkich obarczonych opieką nad spuścizną literacką popularnych pisarzy. Czytając posłowie nadziobane przez połowicę autora można odnieść wrażenie, że ten w ostatniej rozmowie obarczył ją dziejową misją skończenia powieści o Borgiach, a pani,...