'Berek' Marcina Szczygielskiego jest dla mnie wyjątkową książką, do której chętnie powracam. Przeczytałem ją teraz ponownie (w dwa dni!), gdyż wybieram się na sztukę 'Berek, czyli upiór w moherze' do warszawskiego Teatru 'Kwadrat' i chciałem odświeżyć sobie tę historię. O autorze 'Berka' można powiedzieć, że jest wszechstronnie utalentowanym i ciekawym człowiekiem. Pisze książki zarówno dla dzieci i młodzieży (zajął I miejsce w Konkursie Literackim im. Astrid Lindgren i wielu innych), jak i prozę skierowaną do dojrzalszych czytelników. W swojej twórczości często wplata wątki biograficzne, gdyż jak sam powiedział 'książka jest odbiciem świata'. Oprócz wybitnych dzieł literackich, Marcin Szczygielski tworzył też motywy, wzory i grafiki, oraz pisał dla wielu gazet, m.in. ,,Wprost''.

Jedna kamienica i dwa światy. Anna, starsza kobieta, doświadczona ciężko przez życie, zapatrzona w swoją ukochaną córeńkę Małgorzatę, która wymyka się jej spod kontroli. Jest stereotypową 'moherową babcią', która wszędzie widzi komunistyczno-żydowsko-lewacki spisek i życie spędza na obgadywaniu znajomych z kościoła. Na przeciwko Ani mieszka Paweł, można by powiedzieć, że 'typowy wielkomiejski gej'. Zarabia dobre pieniądze, ubiera się modnie, a weekendy spędza w głośnych klubach, nie stroniąc od alkoholu i niezobowiązującego seksu. Wydawać by się mogło, że dwie tak różne od siebie istoty nie mogą koegzystować. Konflikt między sąsiadami zaostrza się, a ich relacja wchodzi w nową fazę...

Marcin Szczygielski potwierdza regułę- nasz los jest nierozerwalnie związany z losem innych ludzi. Na podstawie kontrastu autor pokazał, że tak naprawdę życie Ani i Pawła było oparte na tych samych pragnieniach, bolączkach i cierpieniu. Szczególnie wymowne i kontrowersyjne jest zestawienie momentów, w których oboje mówią 'dla takich chwil warto żyć'. Oboje wraz z rozwojem historii, wychodzą ze swoich kokonów, opuszczają zaporę i umożliwiają drugiej osobie zrozumienie i poznanie. Te krótkie chwile, gdy między postaciami następuje takie głębokie połączenie duchowe, są naprawdę pięknymi momentami.

Bohaterką, która gra bardzo istotną dla mnie rolę w powieści, jest psychoanalityczka Pawła. Kobieta ma prywatną praktykę i stosuje dość niekonwencjonalne metody, o czym informuje swojego pacjenta. Elżbieta prowadzi bardzo inteligentną rozmowę i psychoanalizę bohatera. Te rozmowy są dla niego bardzo ważne, mimo, że jak twierdzi, czuje się po nich gorzej. Moim zdaniem, psychoanalityczka właśnie zmusza go do myślenia i analizowania wszystkiego. Elżbieta w rozmowie odsłania część swoich przekonań i tego, w co wierzy. Prawdy, które padają podczas tych krótkich sesji za sto dwadzieścia złotych, umieściłem już w cytatach do tej książki, więc zachęcam do przeczytania.

'Berek' nie jest książką emancypacyjną, która namawiałaby masy do tolerancji. Nie padają tu puste i przetrawione już na milion sposobów hasła w stylu 'akceptujcie się nawzajem'. Autor stosuje inne techniki. Przede wszystkim ukazuje prawdziwe realia, gdzie tak odmienni ludzie żyją obok siebie, oraz jak z niezrozumienia i lęku wynikają różne problematyczne, ale i też komiczne sytuacje. Humor jest narzędziem w ręku Marcina Szczygielskiego, które bawi, ale i naucza. Sytuacje w książce są tak komiczne, że nie mogę się już doczekać sztuki teatralnej i długo zapowiadanego filmu. Postać Anny jest groteskowa i przerysowana, więc jeżeli ktoś przejmuje się opinią innych, to może mieć problemy, gdy napadnie go śmiech nie do opanowania w komunikacji miejskiej. ;) Pokuszę się o stwierdzenie, że postać Anny jest jedną z najlepiej ukształtowanych bohaterek literatury, z którymi miałem okazję się 'spotkać'. Jej przeszłość, która tak bardzo freudowsko oddziałuje na jej teraźniejsze życie przywodzi mi od razu na myśl Różę z 'Cudzoziemki' Marii Kuncewiczowej. Paweł jest bohaterem, z którym każdy może się utożsamić, przeżywać z nim jego problemy, rozterki i chwile radości. Wielowątkowość i wielowymiarowość 'Berka', czyni z niego wyjątkową książkę, w której każdy odnajdzie coś pasjonującego tylko dla siebie.

Marcin Szczygielski napisał książkę, od której nie sposób się oderwać. Można do niej wracać wiele razy i za każdym razem odnajdywać w niej tę samą naukę, spokój i radość. Jest to według mnie bardzo ważna książka, której pozycję w historii polskiej literatury powinno się poważać. Polecam każdemu, kto jeszcze tego dzieła nie czytał!

'Berek' Marcina Szczygielskiego jest dla mnie wyjątkową książką, do której chętnie powracam. Przeczytałem ją teraz ponownie (w dwa dni!), gdyż wybieram się na sztukę 'Berek, czyli upiór w moherze' do warszawskiego Teatru 'Kwadrat' i chciałem odświeżyć sobie tę historię. O autorze 'Berka' można powiedzieć, że jest wszechstronnie utalentowanym i ciekawym człowiekiem. Pisze...