Jedna z najlepszych polskich powieści fantastycznych ostatnich lat, a może i w ogóle. Gęsta, z fascynująco odmiennym światem, skonstruowana w bardzo przemyślany sposób i - co najważniejsze - wewnętrznie spójna. Nie ma tutaj żadnej gonitwy myśli, żadnych bitew czy pościgów, nie ma żonglerki słownej ani dmuchania objętości dialogami. Wielka rzadkość na naszym poletku literackim.

Z początku trochę trudno wchodzi się w odmalowany przez autora świat. Czytelnik - wrzucony w kompletnie odmienne od zwyczajowo stosowanych w sf realia - natychmiast gubi się w dziwnych rytuałach i niezrozumiałych odniesieniach, a do tego zostaje zasypany słownictwem, które niby budzi jakieś echa, ale tak niewyraźne, że często nie za bardzo wiadomo, o czym jest mowa. Z kolejnymi stronami większość niewiadomych stopniowo się wyjaśnia, nigdy jednak nie jest to podawane łopatologicznie i złożenie wszystkich elementów w jedną, sensowną mozaikę zajmuje ładną chwilę. No ale czegóż innego było oczekiwać od twórcy, który celuje we wciąganiu czytelnika w swoje gierki, w zmuszaniu go do samodzielnego rozgryzania kolejnych fragmentów układanki?

A ponieważ to Huberath, to również nie ma co oczekiwać radosnej, lekkiej prozy. Fabuła jest naznaczona fatalizmem, bohaterowie są świadomi daremności swoich starań i przeczuwają nadchodzącą klęskę, a bezlitosna natura nie toleruje najmniejszego potknięcia. Z tego też powodu po "Vatrana Auraio" trzeba sięgać świadomie, z pewnością nie jak po pierwsze lepsze czytadło do autobusu czy do wanny.

Do powieści dołączone zostały dwa publikowane już wcześniej opowiadania z akcją rozgrywającą się w tym samym uniwersum - "Spokojne, słoneczne miejsce lęgowe" i "Maika Ivanna". Całość ładnie się więc komponuje, choć przyznam, że dołączenie tych tekstów nieco osłabia wymowę samej powieści. W końcu po dojściu do ostatniej strony "Vatran Auraio" nie zamyka się okładki i nie odkłada książki na bok, żeby chwilę pomyśleć o zawartości, a trafia się na początek opowiadania, w dodatku napisanego w wyraźnie innej, nieco lżejszej konwencji. Mam też pewne wątpliwości co do umieszczonych w książce ilustracji, ani szczególnie urodziwych, ani tak naprawdę zgodnych z przedstawionym w powieści światem.

Nie ma co jednak o takie detale rozdzierać szat. W końcu "Vatran Auraio" sam w sobie jest kawałkiem nadzwyczajnej literatury i na pewno warto poświęcić mu kilka godzin swojego życia.

Jedna z najlepszych polskich powieści fantastycznych ostatnich lat, a może i w ogóle. Gęsta, z fascynująco odmiennym światem, skonstruowana w bardzo przemyślany sposób i - co najważniejsze - wewnętrznie spójna. Nie ma tutaj żadnej gonitwy myśli, żadnych bitew czy pościgów, nie ma żonglerki słownej ani dmuchania objętości dialogami. Wielka rzadkość na naszym poletku...