Skandynawskie sagi mają w sobie jakiś tajemniczy,niepowtarzalny urok,który nigdy nie przestanie mnie zadziwiać.A zdumiewające jest to,że choć traktują o rzeczach z gruntu prozaicznych i powszednich,w ich słowach czai się nostalgiczna,pełna poezji i ciepła moc.Kryją w sobie życiową mądrość przekazywaną przez kobiety z pokolenia na pokolenie,dają siłę do walki z przeciwnościami losu,pomagają zrozumieć meandry własnej psychiki i - co równie ważne - zapewniają poczucie wspólnoty i bliskości z tymi,których pieśń życia dawno już wybrzmiała.
Podobnie rzecz się ma i z tą sagą.
"Anna,Hanna i Johanna" to opowieść o trzech kobietach połączonych rodowym pokrewieństwem.Choć żyły w odmiennych pod niemal każdym względem czasach,które ukształtowały ich światopogląd,psychikę i charaktery oraz zaważyły na wyborach,jakich dokonywały,jednak okazuje się,że równie wiele do powiedzenia w ich życiu miały odziedziczone geny.
Babka,matka i córka,każda będąca typowym produktem swojej epoki,bezwiednie ulegały wpływowi dziedzictwa - czy też przeznaczenia - bardziej lub mniej świadomie powielając wzorce swoich przodkiń,które tak zawzięcie krytykowały i od których tak bardzo chciały się odciąć.
Relacje tych bliskich sobie kobiet nacechowane są niezrozumieniem,zadawnionym poczuciem krzywdy i żalu wymieszanymi ze szczerą miłością,oddaniem,troską oraz pragnieniem odkupienia win.

Hanna to silna,twarda kobieta,której przypadło w udziale życie najcięższe.Urodzona u schyłku XIX wieku na zapadłej,przygranicznej szwedzkiej wsi,od dzieciństwa toczy walkę o przetrwanie,boryka się z nędzą,pracą ponad siły i osobistymi tragediami,których nie szczędzi jej los.
Przeżycia te zamiast ją złamać - zahartowały jej charakter nadając mu jednocześnie nutę ponurego fatalizmu.Zawsze przygotowana na najgorsze,nawet w lepszych latach nie potrafiła bez poczucia winy cieszyć się życiem przekonana o nieuchronności nadejścia nieszczęścia.
Jej córka Johanna miała zupełnie inny charakter ; wyrosła na pogodną,wyrozumiałą i wrażliwą osóbkę,jednak cechy te sprawiły,,że była niezwykle podatna na ciosy.Złamało ją życie z mężczyzną,którego przemożny wpływ pozbawił ją niezależności,uczynił żałośnie uległą i niespełnioną.
Anna,jej córka,odziedziczyła charakter po babce.Ta wykształcona,niezależna i twarda kobieta w istocie czuje się bezradna w kontaktach z własnym mężem i zagubiona we własnym życiu.
Czuwając na umierającą matką z żalem uświadamia sobie,jak mało ją znała.Próbując nadrobić stracony czas odkrywa,że aby zrozumieć matkę musi poznać także swoją babkę Hannę.
Anna cofa się w czasie mozolnie starając się odbudować historię swojej rodziny.Ze strzępów wspomnień,rodzinnych relacji i własnych domysłów,kreśli intrygujący i wzruszający portret trzech kobiet - jej własny okazuje się być jego dopełnieniem,co daje Annie poczucie wspólnoty,przynależności,pomaga odnaleźć miejsce w życiu.
Z mroków zapomnienia wysnuwa prawdziwą rodową sagę będącą przejmującym,głębokim i pełnym obrazem wielopokoleniowej rodziny,na którym nie brak grozy,ale też i ciepła ; na którym wstrząsające i dramatyczne wydarzenia walczą o lepsze z chwilami pełnymi nadziei i szczęścia.
Anna zaczyna rozumieć,jak silna więź łączy ją z matką i babką ; poznając życie,jakie wiodły i wybory,jakich dokonywały,staje się dojrzalsza,mądrzejsza ich wiedzą i doświadczeniem,bardziej świadoma siebie,swoich czynów i pragnień.Staje się kolejnym ogniwem w nieprzerwanym łańcuchu rodowej wspólnoty.

Autorka oddając głos swoim bohaterkom - trzem kobietom żyjącym w różnych czasach,daje tym samym czytelnikowi fascynujący obraz burzliwych przemian społeczno-obyczajowych zachodzących w Szwecji na przełomie wieków.
Możliwość tej niesamowitej podróży w czasie i przestrzeni oraz śledzenia pogmatwanych losów bohaterek to prawdziwa duchowa uczta.
Fredriksson niezwykle wnikliwie i wiarygodnie rysuje portrety psychologiczne postaci,nie tylko tych pierwszoplanowych.Potrafi z taką swadą i ciepłem zaprezentować swoje bohaterki,że czytelnik podświadomie się z nimi utożsamia,dzieli ich uczucia i myśli,kibicuje ich poczynaniom.Nie mniej intrygująco ukazuje panoramę historyczno-obyczajową,co czyni tę książkę wyjątkową i korzystnie się wyróżniającą na tle podobnej tematycznie literatury.
Ciężko mi było oderwać się od tej książki,pożegnać z bohaterkami i ich życiem.
Z wielką przyjemnością polecam tę lekturę wszystkim miłośnikom rodzinnych sag ; naprawdę warto po nią sięgnąć.

Skandynawskie sagi mają w sobie jakiś tajemniczy,niepowtarzalny urok,który nigdy nie przestanie mnie zadziwiać.A zdumiewające jest to,że choć traktują o rzeczach z gruntu prozaicznych i powszednich,w ich słowach czai się nostalgiczna,pełna poezji i ciepła moc.Kryją w sobie życiową mądrość przekazywaną przez kobiety z pokolenia na pokolenie,dają siłę do walki z...