Kultura Edo przy pierwszym zetknięciu przywodzi na myśl wzorce Heian: jej wyrafinowanie jest jednak stonowane, przepych umiejętnie maskowany subtelnością, a to, co dziś nazwalibyśmy romantyzmem, nabiera cech dekadenckich. Zmienność tego świata połączona z wcielonym w życie horacjańskim „carpe diem” i zestawiona z niesamowitą zmysłowością naprawdę działa na wyobraźnię. Edo to też erotyzm i pornografia, o jakiej mi się nie śniło i to nie tyle w zakresie tematów, ale w zakresie staranności wykonania i poziomu artystycznego.
I o tym właśnie jest doskonała monografia Timona Screetcha („Erotyczne obrazy japońskie 1700-1820”). Ja już naprawdę pomijam styl, bo zaprawdę, rzadko się zdarza, żeby naukowiec napisał pracę z taką swadą i polotem, że jej lektura staje się doznaniem estetycznym, nie tylko intelektualnym, ale sama warstwa merytoryczna. Po gniotowatej i strasznie amatorskiej „pracy” Lonstreenów doceniłam wnikliwą bibliografię, staranne przypisy i przede wszystkim niesamowicie rzetelną, naukową analizę japońskiej pornografii, będącej przecież dziełami sztuki: jej wymowy, kontekstu społecznego, układu i symboliki, wreszcie odbiorcy i jego potrzeb. To nie to, że byłam oczarowana: poczułam się jak żuczek, dosłownie wgnieciona w fotel i od pierwszych zdań wstępu do ostatnich podziękowań czytałam z zapartym tchem – a zaznaczam, że mówimy o literaturze naukowej.
Oczywiście jako yaoistka do szpiku kości bardzo doceniłam całe rozdziały poświęcone podwójnej profesji onna-gata oraz społecznym konotacjom nanshoku, miłości między mężczyznami i bardzo bym sobie życzyła mieć kiedyś racjonalne, pozbawione uprzedzeń i naukowo rzetelne podejście Screetcha.

Kultura Edo przy pierwszym zetknięciu przywodzi na myśl wzorce Heian: jej wyrafinowanie jest jednak stonowane, przepych umiejętnie maskowany subtelnością, a to, co dziś nazwalibyśmy romantyzmem, nabiera cech dekadenckich. Zmienność tego świata połączona z wcielonym w życie horacjańskim „carpe diem” i zestawiona z niesamowitą zmysłowością naprawdę działa na wyobraźnię. Edo...