„Zakonnica” D. Diderota przez wiele osób określana jest jako powieść antyklerykalna. Nie podzielam tej opinii. To tak jakby książkę traktującą o patologiach w rodzinie lub o problemach w małżeństwie nazwać antyrodzinną (choć niewątpliwie znalazłyby się osoby skłonne w ten sposób nazywać tego typu powieści) Uważam, że „Zakonnica” ma wymowę o wiele bardziej uniwersalną. Przede wszystkim zwraca uwagę na problem jakim jest prawo jednostki do wolności i dążenia do szczęścia.

Powieść Diderota napisana jest w formie pamiętnika, który zbiegła z klasztoru zakonnica pisze do pewnego markiza w nadziei na uzyskanie od niego pomocy. Wspomina swoje dzieciństwo. Ponieważ była nieślubnym dzieckiem rodzice nie chcieli, żeby odziedziczyła majątek razem z siostrami. Wywarli wiec na nią presję, żeby wstąpiła do zakonu. W pierwszym zgromadzeniu Zuzanna doświadcza przemocy fizycznej i psychicznej. Próbuje z pomocą poznanego adwokata uzyskać zgodę na unieważnienie ślubów. Niestety, uzyskuje tylko możliwość zmiany klasztoru. W nowym miejscu bynajmniej nie jest lepiej. Tym razem młoda zakonnica doświadcza molestowania seksualnego ze strony przełożonej. W końcu udaje jej się uciec. Przyjmuje posadę praczki, nieustannie jednak obawia się o swój los. Wie, że gdyby ją znaleziono, zostałaby ukarana, dlatego ma nadzieję, że markiz do którego pisze udzieli jej schronienia na prowincji. Zakończenie pozostawia czytelnika w zawieszeniu. Nie wiadomo, czy spełnią się nadzieje bohaterki, czy czeka ją znów niekończące się pasmo cierpień.

„Zakonnica” jest bardzo trudną powieścią, ze względu na przytłaczającą atmosferę jaką tworzą opisy różnych udręk i przykrości pojawiające się na każdej niemal stronie, oraz brak „szczęśliwego” zakończenia. Jednak książka porusza ważne kwestie. Pokazuje czym może stać się życie człowieka pozbawionego miłości i akceptacji w domu rodzinnym. Matka Zuzanny uważa, że jedynym jej przewinieniem było urodzenie nieślubnego dziecka ( a nie niewierność małżeńska!) i chce je odkupić zamykając swoją córkę w klasztorze wbrew jej woli. Przyznam się, że osobiście byłam zszokowana takim rozumieniem kwestii grzechu i zadośćuczynienia i tym, że takie poglądy mogły wyrosnąć na gruncie wiary chrześcijańskiej. Zuzanna przez całą powieść będzie tej miłości i akceptacji desperacko szukać. Być może dlatego pozwoli się dotykać swojej przełożonej i naruszać swoją intymność. „Czułość” i „pieszczoty” przeoryszy dały jej namiastkę tego, czego nie zaznała w domu rodzinnym. Powieść Diderota pokazuje jak wiele nieszczęść rodzi się z tego, kiedy człowiek musi coś robić wbrew swojej woli, a jedynie po to, żeby zaspokoić ambicje rodziców lub innych ludzi. I nie jest istotne, czy będzie to pójście do zakonu, poślubienie człowieka którego się nie kocha, czy podjęcie zawodu do którego nie czuje się powołania.

Czy jednak człowiek jest na tyle silny, aby zawalczyć o swoje szczęście i tą bitwę wygrać? Zuzanna wydaje się być postacią niekonsekwentną. Buntuje się, jednak w końcu ulega. Chwile siły i determinacji przeplatają się z chwilami zwątpienia. Które z tych dwóch zwycięży? Książka nie daje nadziei ani odpowiedzi.

„Zakonnica” D. Diderota przez wiele osób określana jest jako powieść antyklerykalna. Nie podzielam tej opinii. To tak jakby książkę traktującą o patologiach w rodzinie lub o problemach w małżeństwie nazwać antyrodzinną (choć niewątpliwie znalazłyby się osoby skłonne w ten sposób nazywać tego typu powieści) Uważam, że „Zakonnica” ma wymowę o wiele bardziej uniwersalną....