' Za Naszą i Waszą wolność'

Sztandarowe hasło z czasów Powstania Listopadowego autorstwa Joachima Lelewela, doskonale oddaje istotę rzeczy.

Niepodległej Polsce przyszło zmierzyć się z wieloma trudnościami (pamiętać przy tym należy, że II RP była mozaiką narodowościową),np. z zakusami ówczesnej Republiki Weimarskiej. Ogromne zagrożenie stanowiła siatka wywiadowcza ZSRR, pozostałości po zlikwidowanej przez Stalina Komunistycznej Partii Polski szybko się odradzały.

Przed momentem uwolniliśmy się dominacji obcych mocarstw, a tu pojawiły się nowe bolączki. Przed odrodzonym państwem pojawiły wyzwania, w tym potrzeba uregulowania pewnych kwestii. Powołano do życia Policję Państwową, w jej gestii leżały kompetencje wywiadowcze. Wspomniano również o Gwardii Ludowej przemianowanej na Armię Ludową, UPA, o tzw. Armii Polskiej Zygmunta Berlinga.
Na kartach tej pasjonującej pracy pojawiają się zapomniane osobistości jak np. pułkownik Ignacy Matuszewski, znienawidzony przez komunistów, z zaciekłością demonizowno jego zasługi.

Syndrom Oblężonej Twierdzy to obszerne studium nakreślające rolę służb specjalnych w dwudziestoleciu międzywojennym ( Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego) i chwilę po. Wyartykułowano rozmaite taktyki, narzędzia pracy wywiadów, również skierowanych przeciw Drugiej Rzeczpospolitej. Omówiono szeroko zakrojoną aktywność szpiegów przeciw naszemu krajowi. W tej publikacji jest wszystko: konfidenci, donosy, współpraca rodaków z obcym wywiadem. Wszak nie każdy mógł zostać współpracownikiem, wymagania wobec potencjalnych kandydatów były wyśrubowane. Musiały to być osoby o wysokim ilorazie inteligencji i emploi. Działalność ich była zawoalowana i okryta tajemnicą, niemniej jednak wpadki też się zdarzały. I o tym między innymi jest ta książka.

Obecnie służby specjalne nie straciły rezonu, co dobitnie pokazała sprawa Józefa Oleksego. Posługując się sformułowaniem prof. Sławomira Cenckiewicza, Długie ramię Moskwy nadal jest sprawne.

Inwigilowano samego Józefa Piłsudskiego, który podjął współpracę z wywiadem austriackim, choć się tego wypierał.

Przyznam, iż nie mogłam się oderwać od tej szczegółowo opracowanej monografii, zawsze interesowałam się powyższymi zagadnieniami, ale w ujęciu stricte naukowym. Bywa, że nasze wyobrażenie o służbach specjalnych kształtują filmy sensacyjne czy beletrystyka; nie zawsze odpowiadają rzeczywistości. W związku z tym, każdy kto przejawia zainteresowania na tej płaszczyźnie, winien sięgnąć właśnie po tę pozycję. Lektura oczywiście do najłatwiejszych nie należy, ale Ci z nas, mający minimalne pojęcie w temacie, nie będą mieli z nią problemów. Autorzy są kompetentni, z każdą przeczytaną stroną robiło się coraz ciekawiej.

Graficzne przedstawianie struktur wywiadowczych, mapki, tabele są pomocne przy zrozumieniu przedmiotu rozważań.

Jestem wdzięczna portalowi nakanapie za umożliwienie mi przeczytania tej fascynującej monografii.

' Za Naszą i Waszą wolność'

Sztandarowe hasło z czasów Powstania Listopadowego autorstwa Joachima Lelewela, doskonale oddaje istotę rzeczy.

Niepodległej Polsce przyszło zmierzyć się z wieloma trudnościami (pamiętać przy tym należy, że II RP była mozaiką narodowościową),np. z zakusami ówczesnej Republiki Weimarskiej. Ogromne zagrożenie stanowiła siatka wywiadowcza ZSRR,...

Wywiad wojskowy, podobnie jak inne struktury państwowe II RP, musiał być budowany od podstaw. Skala trudności, jakie towarzyszyły budowaniu zrębów wywiadu, była wyjątkowo duża. Podejmowane działania organizacyjne, szkolenie personelu, nawiązywanie współpracy z wywiadami państw sojuszniczych nie zawsze nadążały za szpiegostwem, dywersją i działalnością antypaństwową podejmowaną głównie przez Związek Sowiecki i Niemcy.
Nie dziwi więc, że z powyższych względów ludzie związani z polskim wywiadem i kontrwywiadem II Rzeczpospolitej z wielką brutalnością byli prześladowani przez komunistyczny aparat bezpieczeństwa po 1945 roku. Odnalezienie po II wojnie światowej materiałów Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (Oddział II SG WP) z lat 1918–1939 i ich przejęcie przez GZI WP umożliwiło komunistycznym służbą analizowanie ich działalności.

Wyjątkowa aktywność wywiadu sowieckiego w Polsce była widoczna od pierwszych dni niepodległości i utrzymywała się przez cały okres międzywojenny. Polacy szpiegujący na rzecz Rosjan i Niemców, zdrada elit, problemy finansowe, komunizm goszczący w każdym zakątku życia społecznego i gospodarczego... A wśród tego ludzie, którzy umierali w nierównej walce o świetność państwa polskiego.

„Syndrom oblężonej twierdzy - zmagania kontrwywiadu II RP” to już IV tom serii o dziejach kontrwywiadu II RP, który ukazał się nakładem Wydawnictwa ZYSK I S - KA. Redakcja ukazuje w nim problemy i zmagania, z jakimi spotykało się nowe odrodzone państwo polskie. Najbardziej zauważalnymi z nich była obca działalność służb na terenie kraju, konflikt narodowościowy oraz strategiczny. A także wykorzystywanie wojskowości w wewnętrznych rozgrywkach politycznych. Ignacy Matuszewski, Michał Bajer, Józef Smoleński, Tadeusz Pełczyński to tylko niektóre z nazwisk walczących o wolną Polskę w „wolnej Polsce”.
Kontrwywiad polski ukazany od lat 1918 przez pryzmat nawały sowieckiej, rodzącej się dominacji Niemiec, nieudolności rządu polskiego, Polskiego Państwa Podziemnego i zdrady aliantów...

Przyznam, że książka jest trudna. Mnóstwo materiałów historycznych, fotokopii, tabel, nazwisk i dat... Jeśli ktoś się nie interesuje, historią polegnie, bo będzie się męczył. Jednak dla fascynatów minionych wydarzeń, fanów wojskowości oraz wszelkiego rodzaju działań szpiegowskich książka będzie ucztą. Osobiście jestem zachwycona. Pozycji w tym temacie pojawiło się dużo, ale ta bardzo mocno wyczerpuje temat ze względu na dodatki z różnych źródeł. Miałam, wrażenie czytając tę publikację, że wszystkie zawarte w niej informacje zostały bardzo dokładnie sprawdzone. Dla mnie to ważne zwłaszcza w książkach historycznych lub literaturze faktu.

Polecam uczciwie... Ponieważ warto znać „naszą i waszą historię”.

Wywiad wojskowy, podobnie jak inne struktury państwowe II RP, musiał być budowany od podstaw. Skala trudności, jakie towarzyszyły budowaniu zrębów wywiadu, była wyjątkowo duża. Podejmowane działania organizacyjne, szkolenie personelu, nawiązywanie współpracy z wywiadami państw sojuszniczych nie zawsze nadążały za szpiegostwem, dywersją i działalnością antypaństwową...

„Zmagania kontrwywiadu II RP”.

„Poznawanie historii to nie tylko nasz patriotyczny i obywatelski obowiązek. To również, a może przede wszystkim, szukanie odpowiedzi na pytanie: dlaczego? Doświadczenie, nie tylko polskie, uczy, że we wszystkich wydarzeniach historycznych swój udział mają służby specjalne”.
Polscy historycy i badacze wszelkich zagadnień dotyczących militarnych, politycznych czy wywiadowczych aspektów okresu dwudziestolecia międzywojennego oraz II wojny światowej, uzyskali po 1989 roku (w wyniku transformacji ustrojowej i zmian zachodzących w ówczesnej Polsce) potężne narzędzie, w postaci dostępu do przepastnych archiwów służb i możliwości badania dokumentów, które przez lata były skrzętnie skrywane, zarówno przed nimi samymi jak i całą opinią publiczną. Historii, ważnych polskich służb, przez dziesięciolecia owianych, czarną, komunistuczną propagandą, oszczerstwami, kłamstwami i przeinaczaniem faktów, która nadal jednak niezmiennie fascynuje wszystkich, którzy się z nią stykają.

Zaowocowało to wieloma znakomitymi publikacjami, odsłaniającymi mało lub zupełnie nieznane fakty z naszych dwudziestowiecznych dziejów, próbującymi zapełnić nadal liczne białe plamy, dotykające tego szczególnego miejsca w naszej historii. Odkłamujących dawną rzeczywistość a wielu polskim żołnierzom pomagając zająć właściwe i należne im miejsce w naszej narodowej świadomości
Do jednej z nich, z całą pewnością, należy prezentowała tu pozycja zatytułowana „Sydrom oblężonej twierdzy. Zmagania kontrwywiadu II RP”, będąca owocnym konferencji historycznej, która miała miejsce w Centralnym Ośrodku Szkolenia ABW w 2015 roku.

Autorzy w sposób niesłychanie merytoryczny i bardzo dobrze udokumentowany ukazują nam zróżnicowane aspekty działalności polskiego kontrwywiadu, wpisane w walkę o przetrwanie i utrzymanie niepodległości naszego młodego państwa. W podzielonych tematycznie rozdziałach, głęboko osadzonych w szerokim historycznym kontekście, badacze prezentują nam strukturę polskiego wywiadu i kontrwywiadu, politykę kadrową, kierunki i metodologie podejmowanych działań, skalę zagrożeń, motywy i cele jakie przyświecały służbom, zaplecze militarne – wojskowe oraz niektóre z przeprowadzonych operacji.

W książce znajdziemy szczegółowy opisy działalności polskich służb kontrwywiadowczych w kontekście ochrony naszego państwa przed działalnością agenturalną, szpiegowską, sabotażową i terrorystyczna ze strony wrogich II Rzeczypospolitej państw i politycznych żywiołów (nacjonalistycznego i komunistycznego) zarówno w dobie dwudziestolecia międzywojennego jak i okresie II wojny światowej i aktywności Polskiego Państwa Podziemnego.

Do najciekawszych (przynajmniej dla mnie) zagadnień podejmowanych w tej lekturze należą te odnoszące się do zagrożeń ze strony naszego wschodniego sąsiada i tworzonej przez niego, wrogiej agentury w latach 1921-1939, inwigilacji przez służby niemieckie i austro-węgierskie Józefa Piłsudskiego, rozpoznanie i zwalczanie obcego wywiadu przez Policję Polityczną II RP, ochrona kontrwywiadowcza realizowana przez Straż Graniczną na południowym odcinku naszego państwa, działalność Korpusu Ochrony Pogranicza oraz Armii Krajowej w świetle niemieckich dokumentów.

Równie interesująco jawią się zamieszczone tu życiorysy, ważnych postaci polskich służb, związanych z wywiadem i kontrwywiadem (pułkownik dyplomowany Stefan Mayer, kapitan Bronisław Eljaszewicz ) obrazujące nam, bardzo skomplikowane i kręte losy naszych rodaków oraz codzienność niezwykle trudnej, odpowiedzialnej i bardzo niebezpiecznej pracy na tym szczególnym odcinku tajnego frontu.

Reasumując. Książka „Sydrom oblężonej twierdzy. Zmagania kontrwywiadu II RP” pod redakcją Anny Przyborowskiej to obszerna, rzeczowa i naprawdę niesłychanie ciekawa pozycja dla wszystkich zainteresowanych historią polskich tajnych służb ubiegłego wieku oraz odkrywaniem nieznanych czy zapomnianych faktów z ich działalności.

Gorąco polecam.

„Zmagania kontrwywiadu II RP”.

„Poznawanie historii to nie tylko nasz patriotyczny i obywatelski obowiązek. To również, a może przede wszystkim, szukanie odpowiedzi na pytanie: dlaczego? Doświadczenie, nie tylko polskie, uczy, że we wszystkich wydarzeniach historycznych swój udział mają służby specjalne”.
Polscy historycy i badacze wszelkich zagadnień dotyczących...