Nie dajcie się zaskoczyć. Wszystko będzie dobrze, bylebyście tylko bronili składnicy przez dwanaście godzin.

– Niech się wreszcie zacznie! – mruknął Dąbrowski. – Zwariować można od tego czekania.

Jacek Komuda bez wątpienia jest znany każdemu miłośnikowi powieści historycznych. Dał się poznać jako specjalista czasów Rzeczpospolitej szlacheckiej. Właśnie w takich realiach osadził wiele swoich powieści – Kozacy, Dzikie Pola, panowie szlachta. Autor bez wątpienia dobrze odnajdywał się w tych klimatach.

Wydaje się jednak, że aktualnie Komuda postanowił w swoich powieściach sięgnąć do historii najnowszej. Świadczył już o tym napisany w 2016 roku „Hubal”. W roku 80. rocznicy wybuchu drugiej wojny światowej Fabryka Słów wydała najnowszą powieść autora, zatytułowaną „Westerplatte”. Komuda składa tym samym hołd polskim żołnierzom, dzielnie broniącym tego kawałka Polski.

Westerplatte. Nazwa ta bez wątpienia każdemu Polakowi kojarzy się z wybuchem drugiej wojny światowej. To właśnie obrona Wojskowej Składnicy Tranzytowej stała się prawdziwym symbolem walk z Niemcami we wrześniu 1939 roku. Nie obrona Warszawy, nie bitwa nad Bzurą, ale właśnie Westerplatte.

Czy jednak wiemy, jak wyglądała ta bohaterska obrona? Czy spacerując dziś po Westerplatte, mamy świadomość, co tak naprawdę działo się tu w pierwszych dniach września owego pamiętnego roku?

Oczywiście powieść Jacka Komudy nie jest opracowaniem naukowym. Niemniej jednak autor możliwie jak najwierniej oddał prawdę historyczną. Również umieszczone w książce mapy i wycinki prasowe pozwalają czytelnikowi niemalże przenieść się w czasie.

„Westerplatte” to solidna, dobrze napisana powieść historyczna. Poznajemy głównych bohaterów tego dramatu – zarówno po stronie polskiej, jak i niemieckiej. Dowódcy i szeregowi żołnierze zostali przedstawieni jako ludzie z krwi i kości – z ich wadami, strachem, słabością. Autor nie mitologizuje polskich obrońców. Oddaje pełen realizm i tragizm prowadzonej przez nich walki.

Z drugiej strony składa literacki hołd ich niesamowitej odwadze i heroicznej walce. Mieli się bronić kilka godzin. Walczyli siedem dni. Siedem niesamowicie długich dni, podczas których nad Westerplatte ciągle powiewała biało-czerwona flaga. Niemcy byli zaskoczeni zaciętością polskiej obrony. Lekceważąc Polaków, na początku walk ponosili ciężkie straty.

Komuda nie ucieka w swojej powieści także od tematów trudnych. Niewątpliwie jest nim konflikt między majorem Sucharskim, komendantem obrony, a jego podwładnym, kapitanem Dąbrowskim. Konflikt, który miał daleko idące konsekwencje i bezpośrednio wpłynął na bieg historii.

Blisko pięćsetstronicowe „Westerplatte” czyta się naprawdę dobrze. Autor starał się wiernie oddać wydarzenia tamtych dni i sztuka ta mu się udała. Realistycznie przedstawił okrucieństwo wojny, na które tak naprawdę nikt nie jest nigdy przygotowany. Jednym słowem: Komuda trzyma formę.

Książkę naprawdę warto przeczytać, szczególnie w roku tak podniosłej rocznicy.

Wojciech Sobański