AKTUALNOŚCI – Wąskotorowa statystyka ‘2017

Leszek Lipiński

W numerze 1/2017 przedstawiliśmy stan kolei wąskotorowych w roku 2016. Teraz ograniczamy się tylko do przedstawienia najistotniejszych różnic pomiędzy rokiem 2016 a 2017. Sezon turystyczny 2017 na kolejkach wąskotorowych zamknął się wynikiem 397 km odcinków z ogólnodostępnymi kursami, czyli 10 km mniej niż w poprzednim.



NOWA KOLEJ – Łącznica nr 624 Kraków Zabłocie – Kraków Bonarka

Marek Ćwikła

Analogicznie jak w przypadku łącznicy w Suchej Beskidzkiej, łącznica omijająca stację Kraków Płaszów ma genezę w rozwoju kolei galicyjskiej XIX wieku. W dniu 20.02.1856 r. otwarto odcinek linii kolejowej Kraków – Dębica (dzisiejszy nr linii 91),którego eksploatację powierzono C.K. Uprzywilejowanemu Towarzystwu Kolei Galicyjskiej Karola Ludwika. Po kilku latach budowana etapami kolej osiągnęła docelowy Lwów.



HISTORIA KOLEI – Od Morza Czarnego do Morza Bałtyckiego – z dziejów kolei Brzesko-Grajewskiej (3)

Andrzej Massel

Zmiany granic Polski w wyniku II wojny światowej dotknęły również ciąg komunikacyjny Brześć – Królewiec. W związku z wytyczeniem granicy polsko-radzieckiej na Bugu, węzeł kolejowy w Brześciu znalazł się na terenie ZSRR, w składzie Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Na historycznej linii Brześć – Grajewo nowa granica przecięła szlak Wysokie Litewskie – Czeremcha. Węzeł Czeremcha pozostał w Polsce. Równocześnie przestała istnieć granica między Polską a dawnymi Prusami Wschodnimi między stacjami Grajewo i Prostki. Południowa część Prus Wschodnich przypadła Polsce, wraz z odcinkiem dawnej Wschodnio-Pruskiej Kolei Południowej od Prostek przez Ełk, Korsze, Bartoszyce aż do Głomna, które stało się stacją graniczną na granicy z Obwodem Kaliningradzkim, włączonym do Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.



REPORTAŻ – Koleje w Libanie dziś

Michał Bis

Pewnego styczniowego wieczoru, czytając książkę o lokomotywach spalinowych produkcji HCP Cegielski, autor natrafił na rozdział o eksportowym rodzynku zakładów Cegielskiego w Poznaniu, czyli lokomotywach typu 301Dc. Nie myślał wtedy jeszcze, że za kilka lat uda się do tajemniczego kraju na Bliskim Wschodzie, który w dodatku sąsiaduje z krajem pogrążonym od wielu lat w krwawej wojnie domowej.



ZAPOMNIANE LINIE – Kolej przemysłowa Białków – Cybinka – Rosiejewo (1)

Sławomir Fedorowicz

W tym odcinku Zapomnianych linii zajmujemy się zbadaniem śladów pozostałych po istniejącej do lat 50. rozległej sieci kolejki wąskotorowej łączącej kopalnię węgla brunatnego BACH I z fabryką papieru w Koziczynie i fabryką o identycznym profilu w Rosiejewie.



KOLEJ W ŚWIECIE – Ukraińskie „towosy”

Tomasz Gieżyński

Pociągi towarowo-osobowe w Europie przetrwały w zasadzie w niewielu miejscach. Niegdyś niezwykle popularne, a pierwotnie wręcz podstawowe rozwiązanie, jakim było łączenie wagonów pasażerskich i towarowych w jeden pociąg, obecnie dogorywa jako rzadki sposób prowadzenia ruchu na bocznych liniach i prywatnych kolejach. Jednym z przykładów są koleje byłego ZSRR, a bliska nam geograficznie Ukraina wciąż umożliwia przejazd takim składem. Nie wystarczy jednak polegać na rozkładzie jazdy i trzeba mieć trochę szczęścia, by trafić na towarowo-osobowy rarytas.



WĄSKIE TORY – Sochaczew w roku 2017

Romuald Solnicki, fot. Tomasz Jankowski

Sochaczew to bez wątpienia mekka dla wszystkich entuzjastów kolei „nie za szerokiej”. To tu, na terenie stacji i zaplecza technicznego dawnej Powiatowej Kolei Sochaczewskiej, zlokalizowane jest muzeum kolei wąskotorowej, noszące obecnie nazwę Stacja Muzeum. W dziejach tej placówki kończący się właśnie sezon obfitował w wiele istotnych lub godnych odnotowania zdarzeń.



WĄSKIE TORY – Stacja Ciechanów Wąskotorowy

Andrzej Tajchert

Układ i wielkość linii i stacji wąskotorowych to wynik kompromisu pomiędzy kosztami a potrzebami. Powstawały tam, gdzie nie opłacało się budować linii normalnotorowych, często w trudnych warunkach terenowych. W Polsce centralnej gór ani wielkich rzek nie było, mimo to niektóre stacje wąskotorowe znacznie różniły się od układów typowych. Wobec ograniczonych środków na inwestycje często dopasowywano się do istniejącej zabudowy, dróg itp. W latach 50. i 60. XX wieku wzrastające przewozy wymuszały rozbudowę, co prowadziło do powstania ciekawych rozwiązań.



MIEJSKIE TORY – Tramwaje w Bratysławie

Jakub Halor

Licząca ponad 430 tys. mieszkańców Bratysława jest największym miastem Słowacji, a przy tym stolicą jedyną w swoim rodzaju – bo graniczącą z dwoma sąsiednimi państwami: Austrią i Węgrami, i podobnie jak ich stolice, leżącą nad Dunajem, najdłuższą rzeką Unii Europejskiej. W czasach monarchii austro-węgierskiej było to średniej wielkości miasto (60 tysięcy mieszkańców na przełomie XIX i XX wieku) zamieszkałe głównie przez ludność niemiecką, węgierską i żydowską, nazywane odpowiednio Preßburg lub Pozsony (po polsku Preszburg, Pożoń). Mniejszość stanowili Słowacy i Cyganie. W 1918 roku po epokowym upadku monarchii habsburskiej i rozpadzie Austro-Węgier ustanowiono niepodległość republiki Czechosłowacji, w której granicach znalazł się Preszburg-Pożoń. Słowacy przejęli wówczas instytucje polityczne i nazwali miasto Bratysławą.



ŚWIAT MODELI – Plebiscyt Polski Model Roku 2017

Tomasz Mayer, Ryszard Pyssa

Nie maleje zainteresowanie zagranicznych producentów polskim rynkiem. Rok 2017 to kolejny rekordowy rok pod względem liczby nowych modeli w polskich barwach. Ukazało się ich w sumie ponad 100 w trzech wielkościach (H0, TT i N). Zostały wyprodukowane przez 16 producentów.



FILATELISTYKA

Krystian Żurawski

Międzynarodowy Zabytek Inżynierii Budowlanej