Służące do wszystkiego
- Kategoria:
- reportaż
- Wydawnictwo:
- Marginesy
- Data wydania:
- 2018-10-17
- Data 1. wyd. pol.:
- 2018-10-17
- Liczba stron:
- 416
- Czas czytania
- 6 godz. 56 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788365973818
- Tagi:
- literatura polska służące niewolnica kobieta bieda dominacja Przemoc
- Inne
Przejmujące losy „białych niewolnic”, kobiet z najniższego szczebla hierarchii służby domowej. Tych, których w przedwojennej Polsce było najwięcej. Zatrudniane przez mieszczaństwo wiejskie dziewczęta zaczynały służbę mając często 15 lat. Nie miały prawa do urlopu i wypoczynku, pracowały od świtu do nocy za grosze.
Joanna Kuciel-Frydryszak zagląda do ich maleńkich pokoików w eleganckich kamienicach, przypatruje się, co robią, gdy mają wychodne, obserwuje je przy kuchennej pracy, współczuje, gdy muszą oddać swoje często nieślubne dzieci.
Ale praca służącej to mimo wszystko awans i dotknięcie lepszego świata. Dla niektórych służba stanie się przygodą życia. Inne w rodzinie chlebodawców znajdą przyjaciół i opiekunów.
W galerii służących pojawiają się zarówno te, które zapisały się w historii: Anna Kaźmierczak, prababcia kanclerz Angeli Merkel, Teosia Pytkówna, żona Stanisława Wyspiańskiego, Aniela „Ciemna”, która wymyśliła końcówkę Ferdydurke, komunistka Etla Bomsztyk, jak i te bezimienne. Zobaczymy je także podczas drugiej wojny światowej, gdy heroicznie będą pomagać swoim chlebodawcom.
Służące do wszystkiego to także opowieść o stosunkach klasowych oraz o potrzebie dominacji lepiej urodzonych nad biedakami. To momentami zabawna, a czasem gorzka lektura. Na pewno zaś ważna.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Zaprenumeruj „Przyjaciela Sług”!
Bo przecież i my dziś korzystamy z pomocy przy prowadzeniu domu. Panie myją okna, okazjonalnie lub regularnie sprzątają, gotują, bawią nasze dzieci, wyprowadzają psy…
Bo przecież i nam się wydaje, że skoro można, to nie musimy – w pracy umyć po sobie kubka, na klatce schodowej zamieść błota, które w słotny dzień przynieśliśmy na butach, zdjąć plecaka z siedzenia w autobusie, gdy inni stoją…
Bo przecież mamy od tego ludzi, a płacąc, możemy wymagać, szanujemy siebie, przebywamy w strefie komfortu i nawet nie przychodzi nam głowy, że to dla kogoś problem…
Ten początek jest nieco dyskusyjny, trochę naiwny, trochę dydaktyczny, trochę (auto)ironiczny, a jednak świadomy. Bo choć rozpoczyna recenzję książki o pewnej grupie zawodowej w czasach nam jednak odległych, to sugeruje, że treści w niej prezentowane całkiem współczesną czkawką mogą się czytelnikowi odbić.
Służące do wszystkiego od czasów dwudziestolecia międzywojennego do okresu tuż po wojnie pracowały przede wszystkim w domach klasy średniej. W prasie zaangażowanej, społecznikowskiej początków wieku nazywane były półniewolnicami, bo odróżniało je od nich tylko to, że same mogły wybrać sobie panów. Zawsze jednak w tym modelu kulturowym były Obcymi, pod każdym względem.
Joanna Kuciel-Frydryszak przygląda się wszelkim aspektom życia służących, dla których – biednych dziewcząt ze wsi, co by nie mówić – służba w mieście była awansem społecznym: pociągiem jechać, po parkiecie drewnianym (choć z przerażeniem) stąpać, potrawy inne niż ziemniaki jeść, do kina (gdy państwo pozwolą) chodzić, nauczyć się czytać. I mimo że prawa służących zostały odziedziczone po zaborach, to niemal tak, jakby ich nie było. A gdy batalia w Sejmie polskim o nie się odbędzie, przepadną i tak.
Służące – takie nieważne, nikt się z nimi nie liczył. Rzadko kto szanował. A przecież stanowiły podstawę domu. Pan butów przed spaniem po nocnych wojażach bez nich by nie ściągnął, a pani obiadu gościom nie podała. Mało tego, kto by posłał łóżka dzieciom, odkurzył wielkie dywany i kamień z imbryków usunął? Panie zawsze wiedziały, co można jeszcze zrobić, bo przecież po co służącej wolne? Co ona mogłaby z nim zrobić?
Smutna to książka. Nie tylko dlatego, że pokazuje ciężką pracę służących, inwigilację, przemoc (w dwie strony skierowaną niekiedy),drobiazgową kontrolę czy wreszcie uprzedmiotowienie, ale też dlatego, że jest ona obrazem wielkiej samotności tych kobiet, społecznej – bo nie miały właściwie wsparcia ze strony instytucji państwowych i kościelnych, i osobistej – bo idąc na służbę, często całkowicie siebie samą poświęcały. Oczywiście, znajdziemy też w książce pełne ciepła wspomnieniowe opowieści o drogich nianiach, ważnych dla dzieci, o służących, dla których znalazło się miejsce w grobowcach pracodawców. Będą przejmujące historie służących, które pamiętały o swoich żydowskich pracodawcach w czasie wojny. Będą i o tych, które weszły do historii. Jednak… to tylko służące. Do wszystkiego. Bardzo polecam.
Justyna Radomińska
Oceny
Książka na półkach
- 4 040
- 3 738
- 497
- 196
- 161
- 118
- 93
- 84
- 52
- 51
OPINIE i DYSKUSJE
Budowa książki, kompozycja, jest przemyślana. Powoli wprowadza nas i przeprowadza przez historię służby domowej, coraz to wchodząc w głąb, trochę jak w "Jądrze ciemności".
Słuchałam audiobooka, głos Magdaleny Schejbal jest wciągający. Podoba mi się jej intonowanie, wczuwanie się w postaci, gdy czyta ich wypowiedzi.
Budowa książki, kompozycja, jest przemyślana. Powoli wprowadza nas i przeprowadza przez historię służby domowej, coraz to wchodząc w głąb, trochę jak w "Jądrze ciemności".
Pokaż mimo toSłuchałam audiobooka, głos Magdaleny Schejbal jest wciągający. Podoba mi się jej intonowanie, wczuwanie się w postaci, gdy czyta ich wypowiedzi.
Ocenę podbiły wnioski, bardzo ciekawe, nie tylko podsumowujące przeszłość, ale i przyszłość. Tak by wnioski wprowadzić w życie.
Ocenę podbiły wnioski, bardzo ciekawe, nie tylko podsumowujące przeszłość, ale i przyszłość. Tak by wnioski wprowadzić w życie.
Pokaż mimo toCzy szanowne lewactwo potepiajace kościół wie, ze służącymi najbardziej zajęla sie matka Eleonora Motylowska, zakładajac zgromadzenie zakonne , wydobywajace slużące z biedy moralnej i ekonomicznej? Jest o tym w "bezstronnej " książce?
Czy szanowne lewactwo potepiajace kościół wie, ze służącymi najbardziej zajęla sie matka Eleonora Motylowska, zakładajac zgromadzenie zakonne , wydobywajace slużące z biedy moralnej i ekonomicznej? Jest o tym w "bezstronnej " książce?
Pokaż mimo toNiesamowicie wzruszająca, trudna i bolesna pozycja. Bez wątpienia warta przeczytania
Niesamowicie wzruszająca, trudna i bolesna pozycja. Bez wątpienia warta przeczytania
Pokaż mimo toBardzo dobry reportaż. Szczegółowo analizuje sporo obszarów życia służących. Pokazuje tez jak się kształtowały zmiany oraz co się działo w czasach wojny. Czytało się ciężej niż chlopki, ale myśle ze warto.
Bardzo dobry reportaż. Szczegółowo analizuje sporo obszarów życia służących. Pokazuje tez jak się kształtowały zmiany oraz co się działo w czasach wojny. Czytało się ciężej niż chlopki, ale myśle ze warto.
Pokaż mimo toBardzo ciekawa książka. Podoba mi się, że autorka ugryzła temat z każdej strony np. jak jest wątek wojennych losów służących to dostajemy przykłady tych które poszły ze swoimi chlebodawcami do getta, tych które szantażowały wezwaniem służb a nawet tych które pomagały ukrywać Żydów. Zdecydowanie warto!
Bardzo ciekawa książka. Podoba mi się, że autorka ugryzła temat z każdej strony np. jak jest wątek wojennych losów służących to dostajemy przykłady tych które poszły ze swoimi chlebodawcami do getta, tych które szantażowały wezwaniem służb a nawet tych które pomagały ukrywać Żydów. Zdecydowanie warto!
Pokaż mimo toCiekawa tematyka służby, tego jak ta profesja się zmieniała i jak służące były traktowane przez pracodawców.
Ciekawa tematyka służby, tego jak ta profesja się zmieniała i jak służące były traktowane przez pracodawców.
Pokaż mimo toKsiążka zdecydowanie mniej podobała mi się w przeciwieństwie do ,,Chłopek" Końcówkę w zasadzie czytałam już trochę na siłę.
Książka zdecydowanie mniej podobała mi się w przeciwieństwie do ,,Chłopek" Końcówkę w zasadzie czytałam już trochę na siłę.
Pokaż mimo toBardzo ciekawa książka, autorka nie tylko rzuca nowe światło na samą instytucją służącej, ale przedstawia to rewelacyjnie w kontekście społeczeństwa i rysu historycznego. Doceniam fakt trudu jaki należało włożyć, żeby dotrzeć do źródeł informacji.
Bardzo ciekawa książka, autorka nie tylko rzuca nowe światło na samą instytucją służącej, ale przedstawia to rewelacyjnie w kontekście społeczeństwa i rysu historycznego. Doceniam fakt trudu jaki należało włożyć, żeby dotrzeć do źródeł informacji.
Pokaż mimo toKsiążka historyczna w twardej oprawie, oparta na faktach, reportaż.
Treść dotyczy okresu od początku XX wieku poprzez II wojnę światową i bezpośrednio po wojnie, poświęcona służbie w domach klasy średniej.
Przedstawiono problematykę z dwojakiego punktu widzenia, zatrudniających i przyjmowanych do służby.
Każdy przypadek jest inny. Będziemy się zmagać z różnymi uczuciami jak smutek, dramat, ale też radość i szczęście. A wątki przeplatają się też z sensacją, kryminałem i wykorzystywaniem seksualnym.
Wszystko zależało , gdzie przypadła ta służba i u kogo.
Książka powstała na faktach, poparta licznymi przykładami z rodzin, u których były zatrudnione służące do wszystkiego. Część osób zatrudniających nieznana, ale występują i takie nazwiska jak Maria Dąbrowska, Stanisław Wyspiański, siostry Kossakówny, Józef Hen, Maria Kuncewiczowa, Henryk Sienkiewicz, Maria Pawlikowska – Jasnorzewska, Magdalena Samozwaniec itd.
Czasami był to awans społeczny dla młodych dziewczyn , których świat kończyłby się na wsi i nierzadko przy katorżniczej pracy na roli. Młode dziewczyny na wsi bez żadnych perspektyw, analfabetki, które nie miały okazji poznać choćby wycinka świata poza swoją chłopską zagrodą.
Opisane są tu takie różne przypadki, że aż człowiek się naprawdę dziwi. Chłopska dziewczyna, która w życiu swoim nie widziała parkietu podłogowego, tylko klepisko i dlatego bała się chodzić po nim w nowym domu.
Zawsze stąpała boso.
Takich różności jest na setki, a może tysiące.
Służące były wykorzystywane ,pracowały przysłowiowo 24 godziny na dobę, robiły wszystko co im kazano, bez sowitej zapłaty, bez urlopów, czasem dostawały tylko wychodne. W domu państwa ulokowane były na najmniejszej możliwej powierzchni, często w kuchni, pod schodami itp.
Nie wiązało się to z metrażem domu. Służba musiała wiedzieć , gdzie jej miejsce.
Imiona też miały nadane losowo Kasia , Marysia. Co to miało za znaczenie, jak zaraz będzie nowa.
Wszystko zależało od tego do kogo trafiały. Jeżeli im się poszczęściło , to nawet były jak członkowie rodzin , kochane przez dzieci jako najdroższe nianie.
Książka zawiera mnóstwo fotografii, dokumentów, cytatów z książek, listów, ogłoszeń, artykułów i wycinków z gazet, wyróżnień tekstowych.
Poparta bardzo bogatym archiwum.
Na końcu przedstawiono wybraną bibliografię i wykaz źródeł ilustracji.
Spojrzenie na problematykę według spisu treści.
Rozdziały zostały ujęte w ten sposób:
1. Do wszystkiego z dobrym gotowaniem poszukuje się
ZACHOWANIE WOBEC PAŃSTWA
2. Służyła ku memu zadowoleniu
3. Sztuka gotowania na gazie
JAK CZYŚCIĆ DYWAN
Genia
4. Służąca rozmawia z państwem, stojąc
UPROSZCZONY SPOSÓB SPRZĄTANIA
5. Między froterką a leguminą
JAK USŁUGIWAĆ GOŚCIOM PRZY STOLE??
6. Kiedy panna Andzia ma wychodne?
Sabina
PRANIE POŃCZOCH I SKARPETEK
7. Kuchennymi schodami
8. Kasie i Marysie całują rączki
USUWANIE KAMIENIA Z IMBRYKÓW I CZYSZCZENIE PŁYTY KUCHENNEJ
Strażniczka Oblęgorka
9. Matki bez dzieci
10. Czy katolicka sługa może być wesołą?
Marcinowa
11. Już do nikogo się tak nie przywiążę
Kucharcia
12. Brzydź się grzechem jak wężem
Wikta
13. Tylko nie do Żydów
Aniela Ciemna kończy dzieło
14. Baczność, Towarzyszki Służące!
PRZYBORY
Przyjaźń i omotanie
15. Heroiczne lub wrogie
16. W nowym świecie
Reasumując krótko , niewolnictwo istniało od zawsze, różniło się tylko formą, odkąd świat istniał. Nieustannie ktoś jest czyimś niewolnikiem, może nie zdaje sobie tylko z tego sprawy. Nigdy to się nie zmienia. Nazywamy to tylko inaczej. Mało mobbingu itp. rzeczy jest w dzisiejszych zakładach pracy ?
Książkę dobrze i szybko się czyta.
Polecam!
Książka historyczna w twardej oprawie, oparta na faktach, reportaż.
więcej Pokaż mimo toTreść dotyczy okresu od początku XX wieku poprzez II wojnę światową i bezpośrednio po wojnie, poświęcona służbie w domach klasy średniej.
Przedstawiono problematykę z dwojakiego punktu widzenia, zatrudniających i przyjmowanych do służby.
Każdy przypadek jest inny. Będziemy się zmagać z różnymi uczuciami...