Ile ja się naszukałam książek Pana Woźniaka ... i gdzie można je w ciemno kupić - w księgarni w Szczytnie. To tam rozgrywa się akcja powieści "Cyrograf". W czasach, kiedy Szczytno było Ortelsburgiem, w roku 1942, w Prusach Wschodnich, w czasie II wojny światowej.
Jest to powieść z dużą dawką historii i zgrabnie poprowadzoną intrygą. Bardzo interesująco przedstawione losy Mazurów, Niemców i Polaków na tle kwitnącej niemieckiej propagandy, która nie omija nikogo. Nie przypadkowo na pierwszym miejscu napisałam Mazurów bo to była ich ojczyzna, dopóki w 1920 roku przy głosowaniu podstępem włączono ziemie do Niemiec. Dobrze to ujął Pan Woźniak w swojej książce "... Co to znaczy Mazurzy, kiedy mówimy prawie tak samo jak Polacy. Mazur to też nie Prusak. To w końcu kto?"
Dużym plusem są zdjęcia. Dodam, że konserwator zabytków dokonał fanstastycznej pracy w Pasymiu bo ratusz wygląda identycznie jak w latach '40 ubiegłego wieku, brakuje tylko drzew.

Ile ja się naszukałam książek Pana Woźniaka ... i gdzie można je w ciemno kupić - w księgarni w Szczytnie. To tam rozgrywa się akcja powieści "Cyrograf". W czasach, kiedy Szczytno było Ortelsburgiem, w roku 1942, w Prusach Wschodnich, w czasie II wojny światowej.
Jest to powieść z dużą dawką historii i zgrabnie poprowadzoną intrygą. Bardzo interesująco przedstawione losy...

Z kolejną powieścią Jerzego Woźniaka powracamy do powiatu szczycieńskiego w czasie II Wojny Światowej. Jest sierpień 1942 roku. To czas rozkwitu Hitlerjugend, czas kartek na masło oraz nasilonej propagandy sukcesu. Wojska niemieckie oblegają Stalingrad, a członkowie NSDAP bogacą się na potęgę, urządzają polowania i wydają sute uczty, o których wiedzą tylko zaproszeni goście. Nazistowskie Niemcy święcą triumfy. Jak powiedział jeden z bohaterów powieści, Gauleiter Erich Koch „narodowy socjalizm zaistniał u nas w Prusach nie dlatego, że był atrakcyjną ideologią. Zaistniał, bo był fenomenem cywilizacyjnym, który pozwolił narodowi powstać z kolan!”[1]

Głównym bohaterem powieści jest Jörg Langhannig, oficer policji wodnej w Ortelsburgu, czyli w Szczytnie. Na kartkach książki pojawiają się także bohaterowie znani z powieści „Mazur” oraz miejscowa ludność – Mazurzy, osobny lud nie-Polaków i nie-Niemców, jak o sobie mówią.

Jörg Langhannig jest jednym z wielu Niemców, którzy nie zgadzają się z oficjalną polityką władz, ale dla wygody i bezpieczeństwa swojego oraz rodziny „Wszczepił sobie w żyły myśl, że legalnie wybrana władza musi wiedzieć, co robi. Jest wszak wybrana przez zdecydowaną większość Niemców.”[2] Co więcej „Kategorycznie zakazał w domu używać języka mazurskiego wyniesionego z rodzinnego domu. (…) Propozycja przydziału dużego i wygodnego mieszkania z partyjnej puli na Jägerstraße dała mu pewność, że musi raz na zawsze wsadzić swoje przekonania głęboko do kieszeni. Stał się jednym z nich, dokonał moralnego gwałtu na własnej duszy, wbił sobie gdzieś głęboko zadrę, ale trwał…”[3].

Wydarzenia jednak wystawiają Jörga na próbę. Okazuje się, że ktoś dokonał makabrycznej zbrodni i wrzucił do rzeki zdekapitowane zwłoki. Jednocześnie Jörg dokonuje dziwnego odkrycia w miejscowym muzeum. Odżywają wątpliwości, które stłumił.
Czy uda mu się rozwiązać zagadkę? I dokąd ona go zaprowadzi? Czy Jörg podpisał cyrograf, a jeśli tak, to z czym się wiązał?

Sensacyjna intryga rozgrywa się na tle dużych i małych wydarzeń, które zapisano w archiwach, dokumentach i kronikach Szczytna, czyniąc z niej bardzo prawdopodobną wersję wydarzeń. Jest pretekstem, by pokazać czytelnikowi mechanizmy, które napędzają koło historii. Historii, która niestety lubi się powtarzać. Chociaż nie musiało to być zamysłem autora, widzę wiele podobieństw do obecnej sytuacji w Polsce. Kiedy czytam, że Mazurzy to gorszy sort ludzi, a narodowy socjalizm to lepsza zmiana, skóra mi cierpnie na plecach.

Na okładce widzimy koguta, któremu głowę ucina niemiecki miecz. To Kłobuk, popularny na Mazurach demon, który pojawia się w książce w przełomowych chwilach. Co symbolizuje i jaką odgrywa rolę? Odpowiedź znajduje się w książce.

„Cyrograf” to zgrabnie spleciona intryga opowiedziana na tle historii Mazur. A historia jest obszarem, w którym Jerzy Woźniak czuje się doskonale, dzięki czemu z łatwością maluje barwne i autentyczne tło dla opowiedzianej przez siebie historii.
Bardzo polecam!


[1] „Cyrograf”, Woźniak Jerzy, Agencja Wydawnicza i Reklamowa Akces 2017, s. 52
[2] tamże, s.132
[3] tamże, s. 133

Z kolejną powieścią Jerzego Woźniaka powracamy do powiatu szczycieńskiego w czasie II Wojny Światowej. Jest sierpień 1942 roku. To czas rozkwitu Hitlerjugend, czas kartek na masło oraz nasilonej propagandy sukcesu. Wojska niemieckie oblegają Stalingrad, a członkowie NSDAP bogacą się na potęgę, urządzają polowania i wydają sute uczty, o których wiedzą tylko zaproszeni...