Sięgając po „Rozgwieżdżone niebo” nieznanego szerzej szwedzkiego pisarza, Larsa Wilderänga, wiedziałem jedynie, że jest to powieść należąca do nurtu post-apo. Od razu zadałem sobie pytanie, czy książka autora, o którym Wikipedia informuje tylko po szwedzku, zdoła dorównać takim bestsellerom jak „Komórka” Kinga czy „Metro 2033”. Okazało się, że (co najmniej) dorównała. Choć początkowo wcale nie było to takie pewne.

Akcja rozpoczyna się w serwisie sprzętu elektronicznego, noszącym skromną nazwę „Ramzes”. Naprawia się tam przede wszystkim smartfony, głównie te z emblematem jabłuszka. Stopniowo zwykłe awarie stają się coraz liczniejsze i trudniejsze do usunięcia. Dotyczą też nie tylko telefonów. Mieszkańcy Szwecji coraz bardziej irytują się i niepokoją, gdy z dnia na dzień odmawiają posłuszeństwa kolejne terminale płatnicze, bankomaty, a następnie samochody, samoloty... Tymczasem problem jest bagatelizowany najdłużej jak się da, stąd pierwsza część nosi adekwatny tytuł „Zaprzeczenie”. Jednak z czasem nadchodzącej wielkimi krokami Zapaści nie da się już ignorować. Coraz częstsze awarie zamieniają się bowiem w hekatombę wszelkiej elektroniki. W rezultacie zaczyna brakować nie tylko prądu, ale też wody, lekarstw, jedzenia. Państwo i jego instytucje przestają funkcjonować. Szwecję (i resztę świata) ogarnia chaos i anarchia.

Tak zarysowane tło fabularnie nie jest może zbyt oryginalne, ale niewątpliwie atrakcyjne. Rzecz w tym, aby autorowi wystarczyło pomysłów na interesujące opisywanie apokalipsy przez kilkaset stron (w przypadku wspomnianej „Komórki”, moim zdaniem, nie wystarczyło). Być może z tego powodu Wilderäng postanowił nie ograniczać się do jednego głównego bohatera, ale równolegle poprowadził kilka odrębnych wątków. Zwłaszcza początkowo może to wzbudzać zniecierpliwienie czytelnika, gdy fabuła co kilka stron przeskakuje od brutalnego policjanta, do młodego survivalowca, od pani poseł do dowódcy komandosów, a postaci jest jeszcze parę i wszystkie one naprzemiennie zapełniają pierwszy plan.

W miarę rozwoju fabuły ten nie najprostszy sposób narracji okazał się jednak strzałem w dziesiątkę. Dzięki kolejnym wątkom możemy obserwować dramatyczny rozwój sytuacji z różnych miejsc i perspektyw. Wilderäng bardzo realistycznie opisuje nie tylko koszmar rozpadu państwa i cywilizacji, ale też skrajnie odmienne reakcje poszczególnych ludzi. Od bierności i zniechęcenia, poprzez słaby opór, aż do zaciekłej walki o przetrwanie. Gdy jedni rabują i zabijają, inni pomagają i organizują się. Podobał mi się też styl narracji, pozbawiony patosu czy egzaltacji. Dzięki temu powieść jest poruszającą, ale rzeczową kroniką zagłady (a nie romansidłem czy wyciskaczem łez).

Trzeba przyznać, że liczba intrygujących, efektownych epizodów, jakie Wilderäng pomieścił w swojej fabule, jest imponująca. Poszczególne wątki, z czasem się splatające, okazują się aż do końca równie ciekawe. Taka metoda narracji nieraz dobrze sprawdza się w filmie (np. „360. Połączeni”, „100 ulic”). Tym razem okazała się optymalna dla tej bardzo udanej opowieści o „końcu świata”. Warto też wiedzieć, że „Rozgwieżdżone niebo” jest pierwszym tomem trylogii, wydanej w Szwecji w latach 2014-2016. Mam nadzieję, że wydawnictwo Mag nie każe zbyt długo czekać na polskie premiery kolejnych części.

Bogusław Karpowicz