Wycieczka w Europę pierwszej połowy XX wieku. Polot, anegdoty i erudycja jak u Wańkowicza. Proszę się nie bać Piłsudskiego w tytule. To żadna laurka dla niego ale panorama wątków społecznych, politycznych, gospodarczych, militarnych a Piłsudski, Dmowski i inne postaci zaborów i międzywojnia przedstawiane są wielopłaszczyznowo, bez jątrzenia czy napuszczania jednych mitów na drugie. Jest bardzo pozytywnie i zdaje się jakby chodziło tu o starożytny Rzym albo pierwszych Piastów czy inne wydarzenia sprzed setek i tysięcy lat bo nie widać tu prężenia się, przyjmowania bojowej postawy i ustawiania się do starcia na śmierć i życie jak to ma często miejsce u publicystów opisujących silnie oddziaływujące na dzisiejszą scenę polityczną awantury sprzed stu lat. Czuć spokój, dystans, skupienie na celach i wartościach, które łączyły poprzednie pokolenia.

Gdyby to była jednostronna narracja książka mogłaby się okazać ciężkostrawna i w potoku myśli Moczulskiego zbaczać w zupełną fantazję ale Rodzik i Furdyna wykonują świetną robotę. Zadają dobre pytania wydobywając najlepsze nuty z przesłuchiwanego i hamują jego zbyt śmiałe galopady, których jest niemało. Wywiad-rzeka to strzał w dziesiątkę jeżeli chodzi o takich gawędziarzy jak Moczulski. A to gawęda najwyższej klasy, trochę jak z książek Mackiewicza ale nie puszczana samopas tylko korygowana kolejnymi pytaniami.

Można i trzeba się z Moczulskim w wielu miejscach nie zgodzić ale to jest niezgoda na pewne wątki pierwszorzędnej opowieści. I nic nie zrobię z tym, że się tu rozpływam bo książka jest po prostu rewelacyjna i dawno nie miałem takiej radochy z otwierania sobie różnych szufladek w głowie, sięgania do innych źródeł i porządkowania swojej wiedzy. Chociaż na pewno nie jest to pozycja łatwa do przebrnięcia- nie raz autorzy wchodzą mocno w szczegóły i nie dają czytelnikowi taryfy ulgowej.

To się chłonie jak świetny wykład mimo, że "Czytaliśmy Piłsudskiego" ma objętość prawie 400 stron gęsto nabitych niedużym tekstem (przeciwieństwo mody na wydawanie klocowatych książek z wielką czcionką i megamarginesami jak choćby w Wydawnictwie Literackim). Polecam.

Wycieczka w Europę pierwszej połowy XX wieku. Polot, anegdoty i erudycja jak u Wańkowicza. Proszę się nie bać Piłsudskiego w tytule. To żadna laurka dla niego ale panorama wątków społecznych, politycznych, gospodarczych, militarnych a Piłsudski, Dmowski i inne postaci zaborów i międzywojnia przedstawiane są wielopłaszczyznowo, bez jątrzenia czy napuszczania jednych mitów na...