Piętno "Trylogii" ciąży nad wieloma historycznymi postaciami Rzeczypospolitej połowy XVII wieku. Do najbardziej poszkodowanych należy Janusz Radziwiłł, którego dzięki Sienkiewiczowi i filmowi Hoffmana pamięta się właściwie jedynie ze "zdrady" w Kiejdanach. Wiedza o jego wcześniejszych zasługach dla Rzeczypospolitej, zwycięstwach nad Kozakami, bohaterskich walkach z Moskwą, czy trosce o tolerancję religijną pozostaje w cieniu wydarzeń z ostatnich miesięcy życia hetmana.

Znakomity badacz historii Wielkiego Księstwa Litewskiego Henryk Wisner obala "czarną legendę" Janusza Radziwiłła, przedstawiając wyważony obraz hetmana, człowieka swoich czasów dbającego w kolejności o interes własny, rodzinny, Litwy oraz Rzeczypospolitej. Również ugoda kiejdańska jest opisana w obiektywnym świetle na tle zbliżonych posunięć innych magnatów litewskich i koronnych. Nie sposób nie zgodzić się z opinią Wisnera, że największą przewiną Radziwiłła była jego przedwczesna śmierć, która nie pozwoliła mu później wrócić spod szwedzkiej protekcji pod królewskie skrzydła, tak jak uczynił to np. Jan Sobieski.

Biografia jest pozbawiona przypisów i ma charakter popularnonaukowy, z omówieniem bibliografii na końcu książki. Wspaniały styl Wisnera pozwala poznać życie jednego z najpotężniejszych magnatów w niemal każdym aspekcie. Śledzimy dorastanie na Litwie, "peregrynację" po Europie, zdobywanie szlifów na dworze Władysława IV i działalność polityczną oraz wojskową księcia. Być może pewne wątki mogłyby zostać bardziej rozwinięte, jak np. wątek drugiej żony i córki Radziwiłła. Jedna z lepszych biografii jaką ostatnio czytałem.

Piętno "Trylogii" ciąży nad wieloma historycznymi postaciami Rzeczypospolitej połowy XVII wieku. Do najbardziej poszkodowanych należy Janusz Radziwiłł, którego dzięki Sienkiewiczowi i filmowi Hoffmana pamięta się właściwie jedynie ze "zdrady" w Kiejdanach. Wiedza o jego wcześniejszych zasługach dla Rzeczypospolitej, zwycięstwach nad Kozakami, bohaterskich walkach z Moskwą,...