"O bohaterach i grobach" to powieść w pewnym sensie eklektyczna - psychologiczna, metafizyczna, filozoficzno-egzystencjalna, inicjacyjna, symboliczna a także historyczna czy z wątkami autobiograficznymi; słowem - każdy znajdzie w niej coś dla siebie. I tak jak niejednolita jest gatunkowo - również jej narracja jest urozmaicona, prowadzona z różnych perspektyw, same płaszczyzny narracyjne zaś nachodzą na siebie, przenikając się wzajemnie, tak samo jak czas i miejsce akcji. Zasadniczo jest to opowieść o parze młodych ludzi (Marcinie i Aleksandrze), rozgrywająca się w Buenos Aires w latach 50., o ich destrukcyjnej miłości – ale oczywiście nie to jest w książce najważniejsze. Istotne są pulsujące pod słowami emocje, istotna jest atmosfera, stopniowo budowany nastrój tajemnicy, irracjonalności, osiągający apogeum w trzeciej części powieści – w "Raporcie o ślepcach", quasi-reportażu, który stanowi swoistą mini-powieść w powieści. Fragment ten pełen jest niepokojących, surrealistycznych fantasmagorii, jest jakby zapisem podświadomości, obrazem świata czy też anty-świata, oglądanego przez pryzmat wizji szaleńca. Relacjonujący paranoik przedstawia tu sugestywne sny, oniryczne wizje działające na wyobraźnię, apokaliptyczne obrazy, a w tych delirycznych koszmarach zgłębia esencję zła. W gruncie rzeczy książka Sabato jest właśnie dociekaniem prawdy o człowieku, co jest tu tożsame z badaniem zła – autor bliski bowiem jest chyba teorii, że zło nie istnieje samoistnie, bo nie istnieje niezależnie od człowieka, tkwi raczej od zawsze w nas, a nasze życie jest wiecznym polem walki z własnymi demonami, jest drogą do samooczyszczenia lub – do samozagłady. Pesymistyczną wymowę powieści przełamują jednak słowa (może pompatyczne nieco, ale jakże ładne) jednego z bohaterów: "Choć rozum udowadnia nam wciąż na nowo, że świat jest zły, to na szczęście w człowieku jest nie sama tylko rozpacz, ale także wiara i nadzieja; nie tylko śmierć, lecz również pragnienie życia, i nie samotność jedynie, ale także chwile wspólnoty i miłości."

Polecam wszystkim tym, którzy szukają czegoś więcej niż książki lekkiej, łatwej i przyjemnej, "O bohaterach..." jest bowiem wciągające, ale wymaga od czytelnika pewnego zaangażowania. Książka warta jest jednak przeczytania, choćby z jednego powodu: to istna skarbnica cytatów. Słowa, słowa, słowa. Piękne, kojące, niezwykłe. Zbiór genialnych refleksji o sztuce, przemijaniu, o prawdzie, śmierci, związkach duszy i ciała, o nadziei czy też szczęściu. Na każdej prawie stronie można znaleźć jakąś złotą myśl-perełkę czy trafne podsumowanie. Szczerze polecam.

"O bohaterach i grobach" to powieść w pewnym sensie eklektyczna - psychologiczna, metafizyczna, filozoficzno-egzystencjalna, inicjacyjna, symboliczna a także historyczna czy z wątkami autobiograficznymi; słowem - każdy znajdzie w niej coś dla siebie. I tak jak niejednolita jest gatunkowo - również jej narracja jest urozmaicona, prowadzona z różnych perspektyw, same...