Bardziej esej naukowo-filozoficzny niż literatura piękna, mówiący o nieudanej próbie kontaktu z obcą cywilizacją. Lem jest tu pesymistą, bo obcy wysyłający nam sygnały są najpewniej daleko bardziej rozwinięci, zatem nie jesteśmy w stanie pojąć ich przekazu. Poza tym praca nad sygnałem zaburzona jest tarciami kompetencyjnymi na Ziemi. Trudna, wymagająca, fascynująca proza.

Książka stanowi wspomnienia genialnego matematyka Piotra N.Hogartha (alter ego Lema) z pracy nad projektem MAVO, czyli Master's Voice, chodzi o powtarzające się sygnały zarejestrowane z kosmosu. Rzecz jest więc o kontaktach z cywilizacjami pozaziemskimi, ale nie w stylu talerzy UFO czy filmów Spielberga, to rzecz poważna, sporo tam filozofii i głębokich rozważań naukowych

No właśnie, książka w zasadzie nie ma fabuły, to bardziej traktat czy esej naukowo-filozoficzny. Pisze Lem sporo o granicach naszego poznania, o socjologii nauki, jak zwykle pisze zajmująco i z porażającą mądrością, ale to lektura trudna, gęsta, trzeba czytać powoli i z wielką uwagą. Dlatego bardzo szybko porzuciłem audiobooka, dobrze czytanego przez Dariusza Bereskiego i przerzuciłem się na ebooka.

Rozwiewa Lem bajki o latających talerzach i fantazje o ufoludkach, stworzone przez człowieka na obraz i podobieństwo swoje. Jego rzecz to bardziej scenariusz prawdziwego kontaktu, i tu jest pesymistą. Bo cywilizacja, która wysyła do nas sygnał jest z pewnością na daleko większym od naszego poziomie rozwoju, bo sygnał ma otoczkę kulturową, właściwą dla wysyłającego, którego cywilizacji nie jesteśmy w stanie pojąć. Wreszcie przepaść w rozwoju między nimi a nami sprawia, że: „Stanęliśmy u podnóża olbrzymiego znaleziska tak nieprzygotowani, a zarazem tak pewni siebie, jak to tylko być może. Obleźliśmy je natychmiast ze wszystkich stron, bystro, łapczywie i zręcznie, z tradycyjną wprawą, jak mrówki. Byłem jedną z nich. To jest historia mrówki.”

Trudności z rozszyfrowaniem sygnału są pogłębione przez spory kompetencyjne, bo do badań nad sygnałem b.szybko włącza się armia, chodzi o ewentualne militarne zastosowania nowych wiadomości. A jak jest wojsko to pojawia się tajność, ograniczenia wolności badań naukowych i inne mało przyjemne rzeczy.

Mam wrażenie, że tylko dotknąłem powierzchni interpretacji dzieła Lema, bo to rzecz głęboka, trudna, wymagająca wielokrotnego czytania. Sporo tam wywodów fizycznych czy kosmologicznych zupełnie dla mnie niezrozumiałych.

Książka zawiera pewne smaczki, oto Lem w osobach głównych protagonistów portretuje siebie i swoich przyjaciół (pisze o tym szczegółowo Orliński w biografii Lema). Oto narrator, profesor Hogarth oraz prof. Rapaport to sam Lem, prof. Baloyn to Jan Błoński, najbliższy przyjaciel autora itd. Mamy też w książce relację Rapaporta, jak to cudem uniknął śmierci z rąk Niemców w czasie wojny. To dokładny opis przeżyć Lema, który był o włos od śmierci w lipcu 1941r., zaraz po wkroczeniu Niemców do Lwowa.

Bardziej esej naukowo-filozoficzny niż literatura piękna, mówiący o nieudanej próbie kontaktu z obcą cywilizacją. Lem jest tu pesymistą, bo obcy wysyłający nam sygnały są najpewniej daleko bardziej rozwinięci, zatem nie jesteśmy w stanie pojąć ich przekazu. Poza tym praca nad sygnałem zaburzona jest tarciami kompetencyjnymi na Ziemi. Trudna, wymagająca, fascynująca proza....