"Szczypta dumy i odrobina uprzedzenia"

Kto nie zna Jane Austen niechaj ze wstydu zapadnie się pod ziemię! Ja właśnie niedawno, niczym stare krecisko, wydostałam się na powierzchnię i ujrzałam światło dzienne. Bowiem, aż do roku pańskiego 2012, nie dane mi było skosztować, tejże zacnej angielskiej prozy. Lecz poprawiłam się. Tej zimy narobiłam zaległości. I jak to w życiu bywa jest klasyka przez małe lub wielkie „K”, jest romans przez małe i wielkie „R”, jest w końcu Jane Austen, w przypadku której, wszystko należy pisać wielkimi literami. Ba! Nawet złotymi zgłoskami! „Duma i uprzedzenie”, której pierwsze wydanie przypada na roku 1813 (!), to po prostu wspaniałe opowiedziana historia, co za tym idzie wspaniała książka, która mimo upływu wielu, naprawdę, wielu lat nie straciła nic na aktualności. I co najważniejsze dla czytelnika – tę książkę po 200 latach od pierwszej publikacji nadal czyta się z wypiekami na twarzy.


Przełom XVIII i XIX wieku, angielska wieś, majątek Longbourn niedaleko miasteczka Meryton, w hrabstwie Hertfordshire, brytyjskie sfery wyższe. Złote czasy arystokracji i dobrych manier, gdy na żonę mówi się „droga duszko” a rolą kobiety jest przede wszystkim dobre zamążpójście, precyzyjny haft i gra na klawikordzie umilająca czas współtowarzyszą. W tejże dość precyzyjnej i schematycznej rzeczywistości przyszło żyć Elżbiecie Bennet, drugiej z kolei córce państwa Bennet, właścicieli wspomnianego majątku (co ważne i należy zaznaczyć dochód tegoż wynosi tylko 2 tysiące funtów). Lizzy, bo tak rodzicie i cztery siostry nazywają Elżbietę, to postać dość niebanalna, której ambicją jest nie tylko udane zamążpójście (czytaj: bogaty absztyfikant), ale także dobra lektura i ciekawa dyskusja. Zasadniczo wśród znajomych i okolicznych młodych dam Elżbieta stanowi chlubny wyjątek. Podobnie jak jej starsza siostra Jane – łagodna, piękna i stateczna. Dwie młode kobiety które na swej życiowej drodze spotykają pogodnego, dobrego i otwartego pana Bingleya (roczny dochód 5 tysięcy funtów) oraz małomównego, zamkniętego w sobie, aczkolwiek inteligentnego pana Darcy’ego (roczny dochód 10 tysięcy funtów!). Jane i pan Bingley. Lizzy i pan Darcy. Naciski ambitnej, lecz nie rozważnej matki pani Bennet, powściągliwość i zdrowy rozsądek ojca dziewczyn pana Benneta. Wybryki nieokiełznanych młodszych sióstr. Bezwzględny i przebiegły George Wickham. Dobroduszny i nudny pastor William Collins. Apodyktyczna Katarzyna de Bourgh. Niezwykła galeria postaci i charakterów. Koneksje, zależności, powinności. Komedia omyłek, perypetie i całe spektrum emocji. Tytułowa duma i uprzedzenie. W końcu miłość i szczęśliwe zakończenie. Jane Austen to protoplastka wszystkich późniejszych powieści obyczajowych z romansem w tle. Wybitny talent.

Bez wątpienia jest coś magicznego w prozie Jane Austen, że jej książki czyta się z niesłabnącym zainteresowaniem po dziś dzień. Ciągle popularne, ciągle ekranizowane. Może sprawia to tęsknota za utraconym światem wypełnionym dobrymi manierami i miłością, która jest w stanie pokonać wszelkie przeciwności losu. A może jednak tęsknota za prawdziwymi dżentelmeni i prawdziwymi damami, których i owszem oblatała sieć jasnych i precyzyjnych zasad wyznaczając krepującą granice moralności, ale także stanowiła swoisty bufor bezpieczeństwa. Jakkolwiek by na tę sprawę nie spojrzeć, jedno pozostaje pewne – „Duma i uprzedzenie” to wspaniała, pełnokrwista i ciągle aktualna powieść, którą zapewne czytać będą następne pokolenie. Pewnie i w 2113 roku!

"Szczypta dumy i odrobina uprzedzenia"

Kto nie zna Jane Austen niechaj ze wstydu zapadnie się pod ziemię! Ja właśnie niedawno, niczym stare krecisko, wydostałam się na powierzchnię i ujrzałam światło dzienne. Bowiem, aż do roku pańskiego 2012, nie dane mi było skosztować, tejże zacnej angielskiej prozy. Lecz poprawiłam się. Tej zimy narobiłam zaległości. I jak to w życiu...