"Oblicze Czarnej Palmiry" dostałam jako prezent. I tak też postanowiłam podejść do tej książki - jako do pewnego rodzaju czytelniczej niespodzianki. Z jakim efektem? Spieszę opowiedzieć.

Zanim jednak przejdę do zarysu fabuły, chciałabym napomknąć, że książka nie jest osobnym bytem w świecie literatury fantastycznej. Władimir Wasiliew, współautor pisanego z Siergiejem Łukjanienką "Dziennego Patrolu" odwołuje się do stworzonych wcześniej realiów: mamy zatem Ludzi i Innych, Światło i Ciemność, Wiedźmy, Wampiry Magów i Czarodziejki, a także nieodzowny, a tajemniczy świat Zmroku. Potencjał duży... a jak z wykorzystaniem?

Akcja "Czarnej Palmiry" toczy się - w odróżnieniu od książek "Patrolowych" - na Ukrainie zamiast w Rosji. Bohaterem jest szef tamtejszych Ciemnych [Aleksander Szeremietiew - Like] i jego ekipa [właśnie niestety nie "grupa", ani "zespół" tylko "ekipa"; o powodach takiej nomenklatury napiszę w jednym z kolejnych akapitów]. Książka rozpoczyna się w momencie, gdy do lidera Dziennego Patrolu przybywa Zawulon z prośbą o... pomoc. W Sankt Petersburgu wykryto dziką kolonię Ciemnych Innych, przypominającą pod pewnymi względami sektę religijną. Zawulon nie chce osobiście brudzić sobie rąk likwidacją problemu; z bliżej niesprecyzowanych powodów pozostawia to zadanie Like'mu. W trakcie jego wykonywania okazuje się jednak, że nic nie jest tak proste, jak wyglądało na pierwszy rzut oka. Nieucywilizowanych Innych nie można po prostu zebrać w jednym miejscu i kolektywnie odesłać w Zmrok [dla niewtajemniczonych: odesłanie w Zmrok jest równoznaczne z pozbawieniem życia]. Wychodzi bowiem na jaw, że są silniejsi, niż wskazywały na to początkowe szacunki, a ponadto mogą dysponować [choć sami jeszcze o tym nie widzą] potencjalną Wielką Czarodziejką [w tym miejscu analogia do Swietłany Łukjanienki i jej burzliwej inicjacji naprawdę się narzuca]. Tak więc sprawa staje się coraz bardziej skomplikowana, a bohaterowie używają coraz to nowych wybiegów, by mimo wszystko podołać zadaniu.

Zwrot akcji, o którym wspomniałam wcześniej jest pierwszym, ale nie jedynym w książce. Drugi odnosi się do tytułu - Palmirą nazywano kilka wieków wcześniej [na wzór arabskiej osady] Sankt Petersburg. O tym, dlaczego Palmira Wasiljewa jest Czarna musicie doczytać sami [podpowiem tylko, iż nie chodzi o zwykłą przewagę sił Ciemności nad siłami Światła].

Jak już wspomniałam, sięgnęłam po tę książkę, ponieważ dostałam ją w prezencie. Niestety, pierwszym uczuciem jakie we mnie wywołała, była niechęć. Od samego początku nie podobał mi się język, jakim operuje Władimir Wasiliew; napisać, że daleko mu do słownictwa literackiego to tak, jakby napisać, że wieża Eiffela jest całkiem duża. Wasiliew posługuje się leksykonem prymitywnym i pospolitym; sprawę załatwić trzeba "musowo", piosenka jest "fajna" [!], albo - w najlepszym razie - "czaderska", za niewłaściwe zachowanie można "dostać w papę", a na bohaterów czeka "kupa roboty". Szczerze powiedziawszy, brakowało mi tylko ziomali z ośki z ich niuniami [chociaż rolę tych drugich przejęły zawsze chętne do zabaw wszelakich "wiedźmeczki"] i już byłby full wypas. Nie zrozumcie mnie źle, nie czuję się obrażona tego typu określeniami; uważam tylko, że słowo pisane rządzi się swoimi prawami i są to prawa zgoła odmienne od tych, determinujących osiedlowy slang gimnazjalistów.

Drugim zarzutem, jaki mam do tej "Czarnej Palmiry" jest niepotrzebna eksploatacja bohaterów. W powieści przelotnie, ale jakby na siłę pojawiają się postacie znane wcześniej z serii z Łukjanienką [Łos, Kostia, że o Zawulonie i Geserze nie wspomnę] . Problem polega na tym, że Wasiljew nie potrafi zachować ich indywidualistycznego rysu i charakteru. Ponieważ klimat, w jakim się pojawiają, a także sam sposób ich ukazania jest w poszczególnych książkach różny, powoduje to wrażenie dysonansu i - w efekcie - braku realności i konsekwencji. A ciężko napisać o książce, która jest niekonsekwentna wiele dobrego.

To tyle, jeśli chodzi o zarzuty. "Oblicze Czarnej Palmiry" nie jest lekturą uniwersalnie złą, raczej po prostu nieudolną. Autor niepotrzebnie wraca do konwencji, która go najwyraźniej przerasta i na siłę stara się kontynuować losy wcześniej stworzonych bohaterów, dopisując kolejne karty do ich życiorysów Gdyby nie ciągle odbijający się czkawką "Artur-Zawulon" albo, zachłystujący się zupełnie do niego niepodobną frustracją, Geser, można by uznać, że jest to po prostu lekka i przyjemna opowiastka o zgranym [swojskim] zespole przyjaciół, którzy wspólnie jedzą, piją, chodzą na dziwki i ganiają się po byłym ZSRR wykonując misję, która nie musi być koniecznie zakorzeniona w empirycznej rzeczywistości. Niestety, znając wcześniejsze losy "Patroli" trudno spojrzeć na lekturę Wasiljewa w ten sposób. Dlatego mogę ją polecić tylko najbardziej wytrwałym i zadeklarowanym fanom, którym nie będą przeszkadzać wszystkie opisane wcześniej ułomności. Mnie niestety "Oblicze Czarnej Palmiry" nie przekonuje.

"Oblicze Czarnej Palmiry" dostałam jako prezent. I tak też postanowiłam podejść do tej książki - jako do pewnego rodzaju czytelniczej niespodzianki. Z jakim efektem? Spieszę opowiedzieć.

Zanim jednak przejdę do zarysu fabuły, chciałabym napomknąć, że książka nie jest osobnym bytem w świecie literatury fantastycznej. Władimir Wasiliew, współautor pisanego z Siergiejem...