Bardzo dobry reportaż literacki trzymający w napięciu niczym pierwszorzędna powieść sensacyjna. Można więc zapytać o przyczynę, dla której mimo to moja ocena nie okazała się wyższa. Wpierw muszę wspomnieć, że nigdy w życiu nie spotkałem żadnego mormona, a nauki LDS (chętnych do rozszyfrowania skrótu zachęcam do lektury książki) znam z drugiej ręki, a więc głównie z książek, prasy i programów telewizyjnych. Wszystkie te przekazy ukształtowały we mnie obraz Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich jako chorobliwej sekty, co gorsza nie stroniącej w swych działaniach od oszustw i malwersacji, a niekiedy i morderstw. Taki też pogląd książka Jona Krakauera dodatkowo we mnie wzmocniła. Sama już postać założyciela tego osobliwego "Kościoła" i zarazem autora Księgi Mormona, Josepha Smitha, budzi we mnie głęboką niechęć, o ile nie wręcz odrazę. Ten charyzmatyczny z pewnością osobnik nakłonił wielu skromnych, uległych i łatwowiernych ludzi, by poszli za nim i uwierzyli w wyjątkowo absurdalne i kłócące się ze zdrowym rozsądkiem "objawienia" i zwykłe idiotyzmy w rodzaju tłumaczenia pisma "staroegipskiego" za pomocą "magicznych okularów", co więcej, nieraz skutecznie nakłaniał ich do zbrodni, twierdząc że niektórych grzechów nie zmaże nawet śmierć Chrystusa na krzyżu i dlatego niezbędna jest "pokuta krwi" (innymi słowy: czasem trzeba kogoś zabić by unieszkodliwić popełniony przezeń grzech). Autor skrupulatnie zebrał i opisał historię samego ruchu, jak również dzieje wielu mormońskich rodzin ze szczególnym uwydatnieniem wszelkiego rodzaju patologii w rodzaju poligamii i związanych z nią nerwic seksualnych z dość częstymi przypadkami pedofilii na czele, której trudno uniknąć skoro kolejne żony wzbogacają nieraz męża o swój wcześniejszy przychówek. Drzewa genealogiczne niektórych rodów przypominają dzięki temu schemat elektrowni jądrowej, zaś skala osobistych nieszczęść, jaka za tym schematem się kryje, trudna jest wręcz do wyobrażenia. Czy zatem można powiedzieć o mormonach cokolwiek dobrego? Nie mam pojęcia, jednak z tego, że Krakauer niczego dobrego o nich nie napisał prezentując przed czytelnikiem wyłącznie bandę wcielonych diabłów rodem z Utah,wnioskować mogę, że mam do czynienia z obrazem jednostronnym, poniekąd cynicznym i obliczonym na zmanipulowanie czytelnika. Tak, tak... Czytałem już takie książki. Ich autorem był pseudo historyk (z wykształcenia bodaj socjolog) z Princeton nazwiskiem Jan Tomasz Gross. Otóż obraz Polaków, który wyłania się z "Sąsiadów" i innych paszkwili tego pana, kropka w kropkę przypomina wywody Krakauera o mormonach. W obu przypadkach mamy do czynienia z krwiożerczą grupą przekonanych o własnej wyjątkowości fanatyków, rabującą i mordującą bądź to z przekonania, bądź tylko dla zysku. Dość powiedzieć, że jedynym chyba w pełni pozytywnym bohaterem książki Krakauera jest były mormon, który "nawróciwszy się" został... ateistą. Co gorsza autor nie widzi różnicy między Biblią, Koranem, a wspomnianym już dziełem Smitha. Jeśli cokolwiek księgi te różni, to czas ich powstania. Poza tym wszystkie one stanowią wyraz idei głęboko spaczonego umysłu i zawierają opisy stanów głęboko chorobliwych. Trudno nie odnieść wrażenia, że wszelkie religie są dla Krakauera tym samym i choć sam niekiedy się modli (jak przyznaje w Posłowiu), to i tak każda z religii jest dlań rodzajem ucieczki przed świadomością własnej śmiertelności. Tym oto niebywale "odkrywczym" wnioskiem kończę swój skromny wywód raz jeszcze tylko podkreślając, że warsztatowo książka Krakauera dziełem jest wybornym, lecz pomimo to, choć mój stosunek do LDS nie jest i nigdy nie był przychylny, to sposób narracji i formułowania wniosków skłonił mnie do pewnych wątpliwości co do tego, czy aby mamy do czynienia z książką prawdziwie obiektywną (uwzględniającą racje każdej ze stron), czego nie zmienia nawet zamieszczona na jej końcu krytyczna ocena książki przez przedstawiciela władz owego niesłychanego "Kościoła".

Bardzo dobry reportaż literacki trzymający w napięciu niczym pierwszorzędna powieść sensacyjna. Można więc zapytać o przyczynę, dla której mimo to moja ocena nie okazała się wyższa. Wpierw muszę wspomnieć, że nigdy w życiu nie spotkałem żadnego mormona, a nauki LDS (chętnych do rozszyfrowania skrótu zachęcam do lektury książki) znam z drugiej ręki, a więc głównie z książek,...