Wydawać by się mogło, że kolejny raz mamy do czynienia z typową powieścią detektywistyczną Agathy Christie. Autorka zastosowała charakterystyczne dla niej elementy, również schemat całej powieści jest jednym z najczęściej spotykanych. Należałoby oczekiwać, że zakończenie, które zaoferuje nam królowa kryminałów będzie jak zawsze zaskakujące. Jednakże finał całej historii jest jednym z najbardziej zaskakujących w twórczości autorki. Co tu dużo mówić, po prostu jest powalający.

Roger Ackroyd, bogaty biznesmen, zostaje pewnej nocy zasztyletowany w swym gabinecie. Kilka dni wcześniej umiera śmiercią samobójczą dama, którą Ackroyd zamierzał poślubić, Policja jest zupełnie bezradna wobec skomplikowanej zagadki. Na szczęście niedawno osiadły w miasteczku Herkules Poirot wpada na jeden ze swych „małych pomysłów”.

Tym razem autorka szybko prezentuje postaci biorące udział w całym tym dramacie. Również bardzo szybko dochodzi do morderstwa. Zazwyczaj Agatha Christie powoli zaznajamiała czytelnika z poszczególnymi postaciami, rysowała „podłoże” na przyszłe wydarzenia, wręcz przygotowywała na zbliżające się morderstwo. W przypadku „Zabójstwa Rogera Ackroyda” mamy sytuację nie co odwróconą. Autorka bardzo szybko przechodzi do morderstwa, by dopiero w toczącym się śledztwie głębiej zapoznać czytelnika z poszczególnymi postaciami. Wspomniałem, że autorka tego zapoznania dokonuje na samym początku, lecz ma ono jedynie charakter pobieżny.

Odnośnie całej koncepcji fabuły, to zastosowała ona jeden z najczęściej stosowanych schematów, mianowicie ukrycie mordercy wśród grupy domowników. Chociaż Agatha Christie nie co zmodyfikowała ten schemat wprowadzając możliwość udziału kogoś z zewnątrz. Należy wspomnieć, że cała powieść prowadzona jest w postaci wspomnień jednej z osób biorących udział w tej historii, czyli doktora Shepparda. Należałoby sądzić, że rysunek posiadłości umiejscowiony mniej więcej w połowie powieści będzie bardzo kluczowy dla zrozumienia sposobu popełnienia zbrodni, jak to ma miejsce chociażby w „Strzałach w Stonygates”. Jednakże po przeczytaniu całej powieści można śmiało powiedzieć, że nie odgrywa on żadnej kluczowej roli. Po prostu jest miłym dodatkiem.

W przypadku samego śledztwa to jak zawsze mamy do czynienia z typowymi elementami w twórczości Agathy Christie. Po znalezieniu odpowiedzi na niektóre pytania, pojawiają się kolejne. Zasadniczą rolę odgrywają rozmowy oraz domysły. Nawet detale odgrywają kluczową rolę. Oczywiście w tej powieści nie mogło zabraknąć niezawodnego Herkules Poirot, który jakby się mogło zdawać był w odpowiednim miejscu o odpowiedniej porze. Oczywiście belgijski detektyw jest bardzo tajemniczy, a jego sposób rozumowania jest niezgłębiony. Oczywiście jak zawsze to on dochodzi do rozwiązania. Tym razem Agatha Christie zbytnio nie „roztrząsała” sprawy samobójczej śmierci pewnej damy. Autorka albo tworzy intrygi, zagłębiając się co raz bardziej w przeszłe wydarzenia, albo po prostu je pozostawia. Tym razem nie stworzyła skomplikowanej intrygi i chyba dobrze. Należy wspomnieć, że parę rozwiązań dotyczących drobnych kwestii , np. kto zgubił obrączkę, kto z kim spotkał się w pawiloniku itp. rozwikła nawet mało wprawny w powieści kryminalne czytelnik. Albo autorka stworzyła mało „rozgarniętych” bohaterów, albo były to proste sprawy. Osobiście sądzę, że to był zabieg celowy przygotowujący czytelnika do bardzo interesującego finału.

Właśnie zakończenie. Z całą odpowiedzialnością mogę powiedzieć, że jest jednym z najbardziej zaskakujących. Nie tylko osobą odpowiedzialną za zbrodnie jest najmniej podejrzana osoba, mało to w ogóle nie podejrzewana osoba. Natomiast sposób w jaki Herkules Poirot przygotowuje czytelnika do poznania prawdy jest iście teatralny. Ostatnie zdanie dotyczące wyjawienia tożsamości mordercy sprawi, że nie jeden czytelnik weźmie się za głowę. Zakończenie sprawia, że nie tylko poznamy rozwiązanie, ale inaczej spojrzymy na powieść jako wspomnienia głównego bohatera. Dobrze, że autorka potrafi zaskoczyć i to w taki sposób nawet stałego czytelnika powieści kryminalnych. Co tu mówić czapki z głów.

Wydawać by się mogło, że kolejny raz mamy do czynienia z typową powieścią detektywistyczną Agathy Christie. Autorka zastosowała charakterystyczne dla niej elementy, również schemat całej powieści jest jednym z najczęściej spotykanych. Należałoby oczekiwać, że zakończenie, które zaoferuje nam królowa kryminałów będzie jak zawsze zaskakujące. Jednakże finał całej historii...