To, czego zazdroszczę innym ludziom, to zdolność pojmowania, rozumienia, panowania nad wiedzą dla mnie niedostępną: czy to w nauce (astronomia, fizyka) czy sztuce. W nawiązaniu do sztuki, która mnie interesuje, a którą staram się zgłębiać mimo ograniczonych możliwości poznawczych, sięgnęłam po „Rewolucję paranoiczno-krytyczną” Salvadora Dalego. Jego twórczość nie należy do najłatwiejszych, wręcz wymaga przewodnictwa, mimo to leży w kręgu moich zainteresowań. Poglądy Dalego, jego sztuka, artyzm i styl życia są mocno ze sobą sprzęgnięte. Dzięki odpowiednim praktykom i ćwiczeniom umysłowym, symulowaniu stanu halucynacji i odzwierciedlaniu go świadomie naśladował wizje ludzi obłąkanych. Czy to sedno surrealizmu i antyartyzmu? Co ma do tego fowizm? Jaki wpływ na Salvadora mają pasikoniki i gnijące osły?
Mimo artystycznego języka i mojej ułomności pojmowania słów Dalego i ich znaczenia „Rewolucja…” nadal mnie intryguje i zachęca do zapoznania się z „Dziennikiem geniusza” i „Moim sekretnym życiem” jego pióra.
PS. Zachęcam do zapoznania się z recenzją autorstwa @ratowniklektur.

To, czego zazdroszczę innym ludziom, to zdolność pojmowania, rozumienia, panowania nad wiedzą dla mnie niedostępną: czy to w nauce (astronomia, fizyka) czy sztuce. W nawiązaniu do sztuki, która mnie interesuje, a którą staram się zgłębiać mimo ograniczonych możliwości poznawczych, sięgnęłam po „Rewolucję paranoiczno-krytyczną” Salvadora Dalego. Jego twórczość nie należy do...

Kolejne zetknięcie się z literacką twórczością Salvadora Dali. Tym razem chyba najważniejsze dzieło, któremu artysta hołdował i nie raz odnosił się do niego także w swych książkach "Moje Sekretne Życie" i "Dziennik Geniusza". W owych tytułach wspomina nawet, iż jest w trakcie pisania powyższego tytułu. "Rewolucja..." to swoisty manifest osobisty Dalego. Możemy tu zauważyć metamorfozę prądów artystycznych, w których brodzi Salvador. Od fowizmu zmierza w stronę antyartyzmu, nacechowując go chwaloną przez siebie postać Joana Miró. A trzeba przypomnieć, że Salvador nie jest skory do chwalenia kogokolwiek poza sobą samym. Miró znany jako antyartysta, wspominający o "zamordowaniu malarstwa" jest często wspominany w dziele. Ponadto będąc dobrym przyjacielem Salvadora ma znaczący wpływ na to do czego Dali dążył. Tytuł ten wspomina również znaczące dla surrealizmu osoby, wcześniej pojawiające się w książkach Dalego, ale głównie wymienieni są Breton, Eluard, Lorca, Picasso, Bunel, oraz oczywiście Gala. Co do tej ostatniej, zauważyć należy, że dość późno o niej czytamy. Dzieło jest bardzo sztywno skupione na artystycznych dywagacjach i pracach. Niemniej Gala jako muza całego ruchu surrealistów jest ważnym elementem. Tu natomiast pojawiając się późno, można wywnioskować iż Salvador pisał ten manifest jakiś czas przed poznaniem Gali.
Rewolucja ma bardzo napompowany, pewny siebie i sztywny styl, co uwydatnia zuchwałość i egotyzm autora. To on swym dziełem wyznacza nowy nurt w artystycznym świecie. Przygotowuje świat na odejście od realizmu, nie umniejszając w żaden sposób nauce, co wprost oddaje honory patronowi każdego pełnogębowego artysty Da Vinciemu. Surrealiści jednak wyrośli na prerafaelitach i manierze Boscha oddają się fantastyce i nadnaturalności. Dali po krótce omawia najnowsze narzędzia będące możliwością nowego wyrazu. Chwali fotografię i film. "Rewolucja" świetnie też oddaje ducha lat dwudziestych. W tekście nie zabraknie fascynacji, jak to nazywam - królewskimi zwierzętami Dalego - pasikoniki, owoce morza, nosorożce, mrówkojady. To bardzo ważne elementy twórczości Salvadora i ich symbolika zapewne ma swoje nietypowe znaczenie. Są pewnie też swoistym fetyszem. Swoją drogą fetysze również są nieodłącznym elementem manifestu. To sprowadza nas właśnie w stronę Gali, ale również bardzo pokręconej rzeczy, jaką odkrywamy w życiu erotycznym Dalego. A właściwie w jego autoerotycznych wizjach. Zanim do sedna, musimy też zaznaczyć, że w surrealnym kręgu ważny, jeśli nie najważniejszy jest oniryzm. Senne wizje i niekonwencjonalne zastosowania nietypowych przyrządów. W tym duchu poznajemy tzw. przedmioty surrealistyczne, których omówienie rzeczywiście nic nam nie przywodzi, ale patrząc z punktu widzenia surrealisty tworzy coś nadnaturalnego, jakby nieżyjątko z innego świata. W końcu oniryzm zwodzi nas w rejony fetyszów Dalego. Tu poznajemy historię kawałka chleba chowanego pod napletkiem artysty i wzmagającego onanistyczne przeżycia przywodzące autorowi na myśl jego ukochaną Galę. Jest to chyba najdziwniejsza rzecz jaką przeczytałem i do tej pory nie wiem czy był to opis jego rzeczywistych praktyk czy tylko opis snu.
Salvador świetnie operuje słowem stosownym do swoich czasów. Przekład w żaden sposób nie jest dla nas problematyczny, a sama lektura idzie ekspresowo. Zaintrygowani życiem artysty i samego ruchu surrealistów nie oderwą się od tej książki. Zaiste jest to podium literackich działań Salvadora Dali, lecz tak jak każda kolejna jego książka otwiera nam nowe pokłady geniuszu i szaleństwa jakie zamykał on w swojej głowie.

Kolejne zetknięcie się z literacką twórczością Salvadora Dali. Tym razem chyba najważniejsze dzieło, któremu artysta hołdował i nie raz odnosił się do niego także w swych książkach "Moje Sekretne Życie" i "Dziennik Geniusza". W owych tytułach wspomina nawet, iż jest w trakcie pisania powyższego tytułu. "Rewolucja..." to swoisty manifest osobisty Dalego. Możemy tu zauważyć...

Horror Fiction.

Horror Fiction.

Ta pozycja to coś odmiennego w formie niż "Moje sekretne życie" czy "Pamiętnik geniusza". W "Rewolucji" mamy do czynienia z "poszarpanymi" wypowiedziami Dalego na temat sztuki szeroko pojętej, od malarstwa, poprzez literaturę, wnikając również w obraz kina artystycznego oraz fotografię. Twórca manifestów i rzeczywistości poddającej się naginaniom mistrza; prowadzi dyskusje na temat tendencji artystycznych i antyartystycznych. Sam sięga to każdej z tych form, więc nie tylko nie boi się pisać o czyimś pisarstwie, malarstwie, roli poezji i symbolice, ale jeśli uzna za stosowne poddaje krytyce.
Owe zapiski mają charakter krótkich wątków pisanych w charakterystyczny dla artysty sposób, gdzie czasem trudno uchwycić sedno. Czy Dali chciał, by się w pełni zrozumiało jego intencje? Czy też dzielił się swymi myślami na zasadzie wypowiedzi malarskiej, w której w pokrętny sposób zawarł manifest surrealizmu. Gra, jaką od początku podjął Dali jest konsekwentnie przez niego realizowana i to w każdym aspekcie życia. W tej sytuacji trudno podważać, że przed publiką może grać artystę, a po odłożeniu pędzla wraca do roli zaledwie męża. Jego kreacja jest pełna, przenika go do kości, tak że niemożliwe jest w tym wypadku oddzielić pracę od człowieka, bo przecież z premedytacją wykreowany wizerunek scalił się z osobowością artysty na amen.
Do tego zabawa formalnym zapisem dla lepszego odzwierciedlenia ducha artysty. Stąd też nie może być mowy o zwykłym potraktowaniu słów tworzących zdania. Przekładając strony rzuca się w oczy różnorodność, czasem odnotujemy krzyk, innym razem drwinę. W końcu jest artystą, chce byc zauważony, więc dlaczego by w treści nie zrobić uwypukleń, jak np budowanie niektórych słów w zdaniu z liter drukowanych, innym razem zaopatrzenia fragmentu tekstu w wiele nawiasów, wielokropek. Zabawa czcionką oraz zmienny sposobu prezentacji teksu na stronie: są wyrazy na marginesach, podkreślające meritum wypowiedzi, są wielokrotne powtórzenia, zapis wierszowany niekoniecznie o charakterze poetyckim itd.
Stosowanie graficznych "ubarwień" niektórych tekstów odciąga nieco uwagę od ich treści, ale może właśnie o to chodzi? Któż zrozumie geniusz wielkiego artysty;)

Ta pozycja to coś odmiennego w formie niż "Moje sekretne życie" czy "Pamiętnik geniusza". W "Rewolucji" mamy do czynienia z "poszarpanymi" wypowiedziami Dalego na temat sztuki szeroko pojętej, od malarstwa, poprzez literaturę, wnikając również w obraz kina artystycznego oraz fotografię. Twórca manifestów i rzeczywistości poddającej się naginaniom mistrza; prowadzi dyskusje...

Zdecydowanie bardziej podobał mi się "Dziennik Geniusza".

Zdecydowanie bardziej podobał mi się "Dziennik Geniusza".