Przed przystąpieniem do lektury „Minimalizmu po polsku” nie spodziewałem się szczególnych zaskoczeń - w końcu znałem książki guru minimalizmu, Leo Babauty. Obawiałem się nawet, że propozycja Anny Mularczyk-Meyer może okazać się po prostu wtórna wobec przemyśleń autora „Skup się”. Od razu wypada więc stwierdzić, że myliłem się całkowicie. Książka, jaką oferuje czytelnikom wydawnictwo Black Publishing, jest nie tylko gustownie wydana, ale też doskonale napisana. Anna Mularczyk-Meyer posługuje się świetną polszczyzną, a jej w pełni autorskie wywody cechuje pewność, spokój i przejrzystość.

Jak wspomniałem, książka robi dobre wrażenie jeszcze przed lekturą. Powściągliwy projekt okładki może naprawdę się podobać, daje też przedsmak tego, z czym spotykamy się na jej 190 stronach. Zwracają również uwagę szersze niż zwykle marginesy, zwłaszcza dolny. Na ogół irytują mnie takie zabiegi edytorskie, sugerujące, że wydawca na siłę zwiększa objętość książki, nadając np. nowelce rozmiar powieści. Tym razem jest inaczej. Szerokie marginesy niejako wyostrzają wymowę tekstu, sprzyjając przy tym uważnej lekturze – zupełnie jak w przypadku poezji.

Autorka „Minimalizmu po polsku” dokonała niemałej sztuki wypracowania naprawdę rodzimego, polskiego punktu widzenia na ideę, która rodzima nie jest. Jeden z pierwszych rozdziałów jest zatytułowany „Od PRL-u do rozbuchanej konsumpcji”, gdzie znajdujemy bardzo trafne rozpoznanie, dlaczego większość Polaków to antyminimaliści. Będący wdzięcznym obiektem wszelkich strategii marketingowych, dążący do realizacji celów materialnych (własnych, ale częściej „podpowiedzianych”) z determinacją godną dużo lepszej sprawy. Cennym elementem tego i innych rozdziałów jest powoływanie się autorki na przykłady z własnego życia. Na osobistą historię początkowego zachłyśnięcia się konsumpcją, przychodzącego następnie rozczarowania i wreszcie stopniowego dążenia do „uczynienia życia prostszym”, w którym jest więcej miejsca na „inne niż płatne źródła radości”.

Lektura tej książki jest niezwykle pouczająca – niezależnie od tego, czy planujemy uczynić minimalizm swoim życiowym credo, czy nie. Pożytek może być choćby taki, że sobie uświadomimy, jak często jesteśmy „konsumpcjonistami”, zadłużonymi i zapracowanymi, utożsamiającymi jakość życia z jakością elektronicznych gadżetów i konsumpcją na pokaz.

Warto przy tym podkreślić, że Anna Mularczyk-Meyer prezentuje ideę minimalizmu nienachalne, bez misjonarskiej żarliwości. Przekonuje, że nawet zaaplikowanie sobie jej minimalnej dawki ma sens.

Autorka krok po kroku pokazuje, jak można uprościć swoje życie, zmniejszyć jego tempo przy jednoczesnym poprawieniu jakości. Jak oczyścić przestrzeń wokół siebie z niepotrzebnych przedmiotów, a swój plan dnia z balastu zbędnych zajęć i zobowiązań. Zyskując dzięki temu na spokoju, zadowoleniu, poczuciu niezależności. Idee te w gruncie rzeczy nie są nowe, propagował je już Epikur, radząc: Jeśli chcesz człowieka uszczęśliwić, nie dodawaj nic do tego, co posiada, ale ujmuj mu kilka z jego życzeń. We współczesnej Polsce reguła ta wydaje się jeszcze bardziej aktualna niż w starożytnej Grecji.

Uważam, że w naszym kraju takie książki jak „Minimalizm...” są bardzo potrzebne. Przecież producenci i marketingowcy są wszechmocnymi demiurgami dzisiejszej rzeczywistości. Skutecznie przekonują, że np. po mieście najlepiej jeździć terenówką (palącą 17 l na 100 km), mieszkać należy w podmiejskim domu lub co najmniej apartamencie (który spłacimy dopiero na emeryturze), a smartfona należy wymieniać wraz z premierą nowego modelu. Wiadomo, że pogląd przeciwny, taki mianowicie, że można żyć, i to całkiem szczęśliwie, bez dożywotniego kredytu – i bez domu za miastem oraz terenówki – nie będzie nagłaśniany w najdroższym paśmie reklamowym żadnej stacji telewizyjnej. Dlatego tym cenniejsze są takie wydawnictwa, jak to omawiane, a także minimalistyczne blogi – chyba najpopularniejszy z polskich prowadzi właśnie Anna Mularczyk-Meyer pod adresem: www.prostyblog.com.

Do tej pory, gdy chciałem zachęcić kogoś do zapoznania się z ideą minimalizmu, rekomendowałem książkę Leo Babauty „Minimalizm”. Od dziś zamiast niej będę polecał „Minimalizm po polsku”.

Bogusław Karpowicz