Antyutopijna (i pierwsza polska fantastyka) powieść Antoniego Langego przeczytana przeze mnie niejako z przymusu, ale nie żałuję :) Autor prowadzi czytelnika przez różne światy; od surowych wsi nad jeziorem Bajkał poprzez wyspę nieśmiertelnych aż do idealnego państwa Solarów. Główny bohater, entuzjasta ezoteryki i opuszczania ciała przez ducha, zostaje skazany na wygnanie z Warszawy i cztery lata spędza na zesłaniu; w surowych warunkach wsi Li-cza-cheń spotyka szamana, który wywołuje umarłych, leczy, przepowiada przyszłość Rozprawiają o dematerializacji ciała i o możliwościach z tym związanych. Jest to początek duchowej i okultystycznej wyprawy dla bohatera Jana Podobłocznego. Wyjeżdża on z rosyjskiej wsi i chcąc dostać się na południe, trafia na wyspę Rakaszima - ludzie urodzeni na tej wyspie żyją odwiecznie i nigdy nie umierają. Czas dla nich nie istnieje, ich życie jest jednostajne, nie ma cierpienia, nie ma też radości, zatracili ciekawość, namiętność. Nie jest to jednak świat dla wszystkich – dla ludzi „z zewnątrz” powietrze jest ciężkie i duszące, szybko prowadzi do śmierci. Jan ruszył w dalszą podróż i po morskiej katastrofie znalazł się w państwie Słońcogrodzian. Tu zaczyna się prawdziwa wymowa utworu, który stanowi polemika z utopijnymi wizjami idealnego państwa włoskiego pisarza doby renesansu Campanelli oraz krytyka filozofii Nietzschego. Wyspę Solarów zamieszkuje społeczeństwo, które za nadrzędny cel postawiło sobie samodoskonalenie duchowe w myśl braminizmu. W efekcie lud ten do perfekcji opanował obce Europejczykowi zdolności ludzkiego mózgu: lewitację, mediumizm czy telepatię. Polityka kraju (czy raczej wyspy) opiera się na kwestiach metafizycznych, państwem rządzą trzy ministerstwa – Miłości, Mądrości i Potęgi, a wszystkie je łączy Metafizyka czyli Słońce. Podobłoczny podczas pobytu na wyspie zakochuje się w tajemniczej Damajanti, która do złudzenia przypomina mu zjawę wywoływaną przez znane warszawskie medium – Mirandę. Romans ma tragiczny finał, którego podłożem jest rozdźwięk między cielesnością a światem duchowym człowieka. Ostatnie wydarzenia na wyspie powodują, iż bohater wraca do kraju; choć zafascynowany „idealnym” ustrojem wyspy Słońca, jest też zasmucony śmiercią swojej ukochanej, nie potrafi jej pojąć.
„Langego najbardziej interesowały kwestie intelektualne, pytania i odpowiedzi stawiane przez współczesną naukę. Zwraca jednak przy tym uwagę charakterystyczna postawa filozoficzna autora Eksperymentu. Zwolennik relatywizmu wszystkich prawd, uznaje racjonalne poznanie naukowe za jedną z możliwości epistemologicznych, nie uważa jednak, żeby ta metoda dawała całkowite wyjaśnienie zjawisk. Dlatego też szuka innych sposobów dojścia do prawdy, opartych na odmiennych niż naukowe przesłankach, sposobów mogących uzupełnić naszą wiedzę osiągniętą przy pomocy metodologii naukowej. Konsekwencją tej postawy jest łączenie wiedzy tajemnej, która nazywamy metafizyką, z elementami naukowymi, powiązanie realności z pierwiastkami fantastyki, z motywami baśniowymi i utopijnymi.”

Antyutopijna (i pierwsza polska fantastyka) powieść Antoniego Langego przeczytana przeze mnie niejako z przymusu, ale nie żałuję :) Autor prowadzi czytelnika przez różne światy; od surowych wsi nad jeziorem Bajkał poprzez wyspę nieśmiertelnych aż do idealnego państwa Solarów. Główny bohater, entuzjasta ezoteryki i opuszczania ciała przez ducha, zostaje skazany na wygnanie z...