Miranda

Ciekawostka, dziwność, utopia, dystopia, ramotka fantastyczno-filozoficzna, takie hashtagi by pasowały do "Mirandy".

Nie jestem w stanie ocenić tego dzieła, ale po kilkunastu stronach lektury już wiedziałem dlaczego pamięć o "Mirandzie" zanikła w historii literatury polskiej, a nazwisko Antoni Lange nie pojawia się na lekcjach języka polskiego o Młodej Polsce w jednym rzędzie z Przerwą-Tetmajerem, Staffem, Leśmianem, czy Wyspiańskim.
Czytało się jak po grudzie, 120 stron drogi po cierniach pokręconej filozofii egzystencjalnej, gdzie fabuła jest tylko bardzo lichym pretekstem do wciśnięcia czego się da na temat duchowo-cielesnej natury człowieka (z potężnym naciskiem na to pierwsze), egzystencji indywidualnej, społecznej, życia po śmierci itp. Sporo tutaj magnetyzmu, spirytyzmu, hipnotyzmu i innych izmów spod znaku transcendencji, immanencji, metafizyki. Wszystko tu jest. Co lepsze, gdyby autor pokusił się chociaż trochę o stworzenie znośnej fabuły i żywych bohaterów, a nie tylko nośników idei, to jestem pewien, że "Miranda" wyprzedziłaby kilka epok, jako światowej klasy dystopia na miarę Huxleya, nie wiem bowiem, czy to było zamierzone, czy nie, ale gdy Lange opisuje sposób radzenia sobie z niepokornymi w Suriawastu, to brzmi to jak segregacja społeczna, której nie powstydziliby się współcześni twórcy segregacji sanitarnej.
Autora jednak interesuje wyłącznie wyłożenie swojej filozofii, przez co powieść jako powieść jest nieczytalna. Napisane to zostało ponad 100 lat temu, więc ocena powieści z dzisiejszego punktu widzenia mija się z celem.

Ciekawostka, dziwność, utopia, dystopia, ramotka fantastyczno-filozoficzna, takie hashtagi by pasowały do "Mirandy".

Nie jestem w stanie ocenić tego dzieła, ale po kilkunastu stronach lektury już wiedziałem dlaczego pamięć o "Mirandzie" zanikła w historii literatury polskiej, a nazwisko Antoni Lange nie pojawia się na lekcjach języka polskiego o Młodej Polsce w jednym...

Z perspektywy dzisiejszego czytelnika (podkreślam dzisiejszego) naiwna powiastka o wymuszonej carską zsyłką podróży pana Jana Podobłocznego. W skutek losowych zdarzeń bohater trafia do mitycznej krainy zamieszkałej przez istoty o dalece wyższym rozwoju duchowym niż ludzie. Nie wykluczam, że w latach 20-tych XX w mogła być odbierana inaczej.

Z perspektywy dzisiejszego czytelnika (podkreślam dzisiejszego) naiwna powiastka o wymuszonej carską zsyłką podróży pana Jana Podobłocznego. W skutek losowych zdarzeń bohater trafia do mitycznej krainy zamieszkałej przez istoty o dalece wyższym rozwoju duchowym niż ludzie. Nie wykluczam, że w latach 20-tych XX w mogła być odbierana inaczej.

Gdy czyta się opisy tej książki, trudno jest wyobrazić sobie co się w niej tak naprawdę dzieje. Pod tym względem opisy zawodzą i są dość ogólnikowe, ale jednocześnie intrygujące. Mamy tu do czynienia z opowieścią polskiego podróżnika, który wraca z zesłania do Rosji, odwiedzając po drodze kilka krajów. Opowiada on o swoich przygodach, w tym o odwiedzeniu wyspy zamieszkanej przez doskonalszych, bardziej zaawansowanych ludzi o o wiele wyżej rozwiniętej technice i kulturze zbliżonej do hinduizmu. Na początku powieści bohater wspomina także o swojej pracy przed zesłaniem, polegającej na badaniu medium - tytułowej Mirandy, która potrafi przywołać inną, świetlistą istotę, jednocześnie po troszę znikając. Ostatecznie oba wątki mimo, iż tak odległe zaczynają się powoli splatać. Ocena tej książki jest dla mnie wyjątkowo ciężka. Z jednej strony jest to doskonały przykład antyutopii z wieloma jej aspektami, jak opis praw rządzących danym nowym społeczeństwem, wpływ nowych wynalazków na jego życie, problemów z nich płynących etc., z drugiej chyba mimo wszystko książka nie porwała mnie aż tak mocno. Cała nowa technika jest czysto fantastyczna i niemal w ogóle nie naukowa, stąd też wszystkie jej skutki są równie nierealne. Całość opiera się raczej na kwestiach duchowych, metafizycznych, czy też po prostu transcendentalnych. Podsumowując chyba warto się zapoznać, chociażby ze względu na czas i miejsce powstania tej pozycji, a także niektóre ciekawe wątki, ale patrząc całościowo można w tej kategorii znaleźć lepsze książki.

Gdy czyta się opisy tej książki, trudno jest wyobrazić sobie co się w niej tak naprawdę dzieje. Pod tym względem opisy zawodzą i są dość ogólnikowe, ale jednocześnie intrygujące. Mamy tu do czynienia z opowieścią polskiego podróżnika, który wraca z zesłania do Rosji, odwiedzając po drodze kilka krajów. Opowiada on o swoich przygodach, w tym o odwiedzeniu wyspy zamieszkanej...

Miałem nosa, bo odkrywszy Langego w „Wolnych Lekturach” czytałem, czytałem, aż trafiłem na niedocenione ARCYDZIEŁO, które po ponad 100 latach nadal jest nader aktualne. To właśnie „Miranda”
FUNDACJA NOWOCZESNA POLSKA SYSTEMATYCZNIE KSZTAŁCI CZYTELNIKÓW, POWIĘKSZAJĄC KSIEGOZBIÓR „WOLNYCH LEKTUR”. DZIĘKUJĘ!
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/lange-miranda/
Szerokie omówienie „Mirandy” znalazłem w Wikipedii na: https://pl.wikipedia.org/wiki/Miranda_(powie%C5%9B%C4%87)
Stamtąd:
„..Miranda – prekursorska antyutopijna powieść Antoniego Langego z 1923 roku. Wydana w 1924 w Warszawie, uważana jest przez niektórych badaczy za pierwszą nowoczesną utopię w Polsce… ….Określana mianem „romansu naukowego rozszerzonego do wymiarów filozoficznych” oraz „fantazji okultystycznej”… …Miranda jest ostatnim ważnym dziełem Langego… …jednocześnie zaś najbardziej znanym współcześnie utworem tego pisarza. Powieść oparta jest na podobnym pomyśle co ‘Ludzie jak bogowie’ Herberta George’a Wellsa.. ..Tytuł dzieła jest nawiązaniem do postaci z dramatu Burza Williama Szekspira… ….Miranda wpisuje Miranda się w najważniejsze nurty fantastyki okresu międzywojennego – „fantastykę cywilizacyjną”, reprezentowaną przez Antoniego Słonimskiego; katastrofizm, bardziej rozwinięty w twórczości Jerzego Brauna i Mieczysława Smolarskiego, oraz „fantastykę metafizyczną” Jerzego Hulewicza, Stefana Grabińskiego i Stanisława Balińskiego…”
Jak każde arcydzieło, czytelne jest dla wybranych, a że niewątpliwie takim jest „Miro” z LC to kopiuję jego recenzję w całości:
„Aż po dziś dzień niedoceniane arcydzieło, rewelacyjne studium filozoficzno-ezoterycznej, miejscami pokrewne "Ludziom jak bogom" Wellsa innym zaś razem pisarstwu Gustava Meyrinka. Klasyka polskiej powieści. O tym, jak współczesny człowiek uzmysławia sobie zepsucie swoich czasów i swojej własnej istoty w konfrontacji ze społeczeństwem ludzi czystych i doskonałych. Ale czy doskonałość nie jest odczłowieczeniem? Czy ideałów, raju na ziemi, nie da się zrealizować bez depersonalizacji, przymusu, jakiegoś gwałtu na ludzkiej naturze? Świetny, przejrzysty i niestarzejący się język balansujący pomiędzy patosem, autoironią i eseistycznym stylem. Jest to również nowatorska próba zaprojektowania czegoś, co dziś nazwalibyśmy powieścią postmodernistyczną. Ja nazywam "Mirandę" powieścią intelektualną, głównie dlatego, że za narracyjną fasadą kryje się traktat o człowieku, łączący wątki filozofii wschodniej, klasyki myśli europejskiej i okultyzmu. Niezwykła książka, której miejsce w kanonie wciąż jest zbyt niskie.”
Bogate intelektualnie dzieło, które samemu trzeba przeżyć. W każdym razie nic odkrywczego dzisiaj nie napiszę. Gorąco polecam 10/10
PS Cały problem w tym, że,,, (s.67,8):
„…Głównym czynnikiem, który ludzi trzyma w kajdanach ciemnoty, żądz, plugawstwa, rozpusty, kłamstwa, lenistwa — jest ciało materialne, które powstrzymuje nas w lotach ku górze i każe wiecznie staczać się w błoto…”

Miałem nosa, bo odkrywszy Langego w „Wolnych Lekturach” czytałem, czytałem, aż trafiłem na niedocenione ARCYDZIEŁO, które po ponad 100 latach nadal jest nader aktualne. To właśnie „Miranda”
FUNDACJA NOWOCZESNA POLSKA SYSTEMATYCZNIE KSZTAŁCI CZYTELNIKÓW, POWIĘKSZAJĄC KSIEGOZBIÓR „WOLNYCH LEKTUR”. DZIĘKUJĘ! ...

"Życie ludzkie płynie na dwojgu skrzydłach: jednym z nich jest pamięć, a drugim zapomnienie. Pamięć działa jako potęga świadoma, a zapomnieniu giną pewne pierwiastki, które żyją w sferze zwanej u was podświadomą. Ale to, co się zowie świadomym, z tym, co jest podświadome, łączy się w jedno - i nigdy to, co jest zapomniane, nie bywa w pełni zapomniane." Jestem pod ogromnym wrażeniem tej jakże surrealnej podróży! Jest to bardzo nowoczesna, chociaż zupełnie nie nowa opowieść. Jest też to dosyć krótka - choć przez swą mądrość - nie lekka lektura. Jest naprawdę przepełniona morzem pięknych przemysleń Antoniego Lange (dodałam 27 niesamowitych cytatów z tej ksiażki, a jest ich o wiele więcej). Autor tak mnie zaintrygował, że będę poszukiwała innych jego dzieł w zakamarkach książkowych pułek. Jedynie do czego się przyczepię to ten cytat na tylnej okładce, który jest zupełnie nieadekwatny do treści - dla tych, którzy oczekują ubarwień erotycznych w tej książce, to informacja, że to jest jedyny tak namiętny fragment - chociaż o miłości w niej dużo. Nieoczekiałam niczego wielkiego a okazało się, że to dogłębnie poruszający klasyk.

"Życie ludzkie płynie na dwojgu skrzydłach: jednym z nich jest pamięć, a drugim zapomnienie. Pamięć działa jako potęga świadoma, a zapomnieniu giną pewne pierwiastki, które żyją w sferze zwanej u was podświadomą. Ale to, co się zowie świadomym, z tym, co jest podświadome, łączy się w jedno - i nigdy to, co jest zapomniane, nie bywa w pełni zapomniane." Jestem pod ogromnym...

Autor opisuje obraz utopijnego społeczeństwa. Ma on charakter ponadrzeczywisty, fantastyczny. Opowiadanie przypomina inne opowiadania z cyklu W czwartym wymiarze. Dobre, ale jakoś mało wciągające. Zawiera wiele odniesień do sytuacji społecznej i politycznej ówczesnych czasów, te uwagi czynią dzieło ponadczasowym.

Autor opisuje obraz utopijnego społeczeństwa. Ma on charakter ponadrzeczywisty, fantastyczny. Opowiadanie przypomina inne opowiadania z cyklu W czwartym wymiarze. Dobre, ale jakoś mało wciągające. Zawiera wiele odniesień do sytuacji społecznej i politycznej ówczesnych czasów, te uwagi czynią dzieło ponadczasowym.

Jan Podobłoczny opowiada swoją utopijną podróż do Suriawastu.

Jan Podobłoczny opowiada swoją utopijną podróż do Suriawastu.

Dosyć monotonnie napisana, ale interesująca treściowo. Ciekawa idea ludzi odcieleśnionych oraz przedstawienie idealnego świata. Myślę, że warto przeczytać.

Dosyć monotonnie napisana, ale interesująca treściowo. Ciekawa idea ludzi odcieleśnionych oraz przedstawienie idealnego świata. Myślę, że warto przeczytać.

Przyznam, że spodziewałam się jakiejś romansopodobnej historii, a dostałam całkiem fajną przygodówkę wraz z motywem odkrywania nowej, nieznanej cywilizacji, do której tytułowa Miranda w sumie okazała się w pewnym sensie dodatkiem. Dodatkiem, bez którego nie byłoby tej hostorii. No i zakończenie mnie bardzo... zasmuciło i wręcz zaskoczyło. Autor posługuje się dość trudnym językiem, ale jest to opowieść na tyle ciekawa, że jest to niezbyt trudny do przetrwania element. Momentami tylko trochę się gubiłam i musiałam sobie przypominać, co które nazwy oznaczały, ale generalnie podobało mi się.

Przyznam, że spodziewałam się jakiejś romansopodobnej historii, a dostałam całkiem fajną przygodówkę wraz z motywem odkrywania nowej, nieznanej cywilizacji, do której tytułowa Miranda w sumie okazała się w pewnym sensie dodatkiem. Dodatkiem, bez którego nie byłoby tej hostorii. No i zakończenie mnie bardzo... zasmuciło i wręcz zaskoczyło. Autor posługuje się dość trudnym...

Aż po dziś dzień niedoceniane arcydzieło, rewelacyjne studium filozoficzno-ezoterycznej, miejscami pokrewne "Ludziom jak bogom" Wellsa innym zaś razem pisarstwu Gustava Meyrinka. Klasyka polskiej powieści. O tym, jak współczesny człowiek uzmysławia sobie zepsucie swoich czasów i swojej własnej istoty w konfrontacji ze społeczeństwem ludzi czystych i doskonałych. Ale czy doskonałość nie jest odczłowieczeniem? Czy ideałów, raju na ziemi, nie da się zrealizować bez depersonalizacji, przymusu, jakiegoś gwałtu na ludzkiej naturze? Świetny, przejrzysty i niestarzejący się język balansujący pomiędzy patosem, autoironią i eseistycznym stylem. Jest to również nowatorska próba zaprojektowania czegoś, co dziś nazwalibyśmy powieścią postmodernistyczną. Ja nazywam "Mirandę" powieścią intelektualną, głównie dlatego, że za narracyjną fasadą kryje się traktat o człowieku, łączący wątki filozofii wschodniej, klasyki myśli europejskiej i okultyzmu. Niezwykła książka, której miejsce w kanonie wciąż jest zbyt niskie.

Aż po dziś dzień niedoceniane arcydzieło, rewelacyjne studium filozoficzno-ezoterycznej, miejscami pokrewne "Ludziom jak bogom" Wellsa innym zaś razem pisarstwu Gustava Meyrinka. Klasyka polskiej powieści. O tym, jak współczesny człowiek uzmysławia sobie zepsucie swoich czasów i swojej własnej istoty w konfrontacji ze społeczeństwem ludzi czystych i doskonałych. Ale czy...