Przede wszystkim na początku trzeba sobie wyjaśnić tytuł książki. "Historię kultury bizantyńskiej" zakupiłem, bo mylnie założyłem (kłania się sprawdzanie opinii po fakcie),że będzie to pozycja głównie o sztuce Bizancjum, jednak dla Hansa-Wilhelma Haussiga kultura to pojęcie bardzo szerokie. Jest to książka, która przedstawia nie tylko sztukę Bizancjum, ale w szerszym kontekście przedstawia to państwo. Znajdziemy tutaj chociażby informacje o przemyśle, administracji, handlu, urzędnikach czy ruchach religijnych wewnątrz państwa, ale przede wszystkim to kopalnia wiedzy o bizantyjskiej muzyce, literaturze czy malarstwie. Przyznam, że te fragmenty o sztuce są kapitalne - jak powstawały i skąd się wywodzą wizerunki Łazarza czy Chrystusa, wątki o architekturze sakralnej, fragmenty o kulcie cesarza, jego wizerunku, porównania między Świętym Cesarstwem Rzymskim Narodu Niemieckiego czy powiązania z innymi krajami Europy Zachodniej, no są po prostu znakomite. To w zasadzie jest monografia poświęcona Bizancjum, tylko z pominięciem warstwy militarnej, no i oczywiście bardzo skrótowo potraktowano kwestie polityczne, ale mimo upływu lat to jest wciąż bardzo dobra książka, która w przystępny sposób wyjaśnia funkcjonowanie tego państwa.

Przede wszystkim na początku trzeba sobie wyjaśnić tytuł książki. "Historię kultury bizantyńskiej" zakupiłem, bo mylnie założyłem (kłania się sprawdzanie opinii po fakcie),że będzie to pozycja głównie o sztuce Bizancjum, jednak dla Hansa-Wilhelma Haussiga kultura to pojęcie bardzo szerokie. Jest to książka, która przedstawia nie tylko sztukę Bizancjum, ale w szerszym...

Jedna z najlepszych książek na temat Cesarstwa Wschodniego jaką czytałem. Z daleka może wyglądać na ciężkostrawną "cegłę" dla specjalistów, jednak po rozpoczęciu lektury to wrażenie znika. To szeroka panorama dziejów ponad tysiącletniej cywilizacji przedstawiona w naprawdę pięknym stylu. Tytułowa kultura jest oczywiście rozumiana w sensie socjologicznym, czyli jako każda gałąź ludzkiej aktywności. Zatem oprócz bizantyjskiej sztuki i literatury to także rolnictwo, rzemiosło, system polityczno-społeczny, religia, nauka, szkolnictwo, organizacja Kościoła i wojska i wiele innych. Książka ma swoje lata, ale zdecydowana większość spostrzeżeń i tez prezentowanych przez Haussiga nie straciła na aktualności, sądząc po porównaniu z o wiele nowszym, choć nieco skrótowym opracowaniem tej tematyki w "Bizancjum" Judith Herrin.

"Historia kultury bizantyńskiej" rewelacyjnie uzupełnia syntezy dziejów politycznych Bizancjum (np. Ostrogorskiego). Wraz z autorem śledzimy przemiany w każdym sektorze od czasów późnego Cesarstwa Rzymskiego do zdobycia Konstantynopola przez Osmanów w 1453. Haussig prezentuje z jednej strony ciągłość i stałe punkty cywilizacji Bizancjum, jak i jej stałą ewolucję - od czasów późnoantycznych, przez wczesnośredniowieczny wpływ ruchu monastycznego, "renesans macedoński" i towarzyszącą mu feudalizację, po wykształcenie się średniowiecznej świadomości greckiej w czasach Paleologów. Nie brakuje fragmentów o wpływie innych kultur na Bizancjum, jak i wpływie samego Bizancjum na łaciński Zachód, czy muzułmański Wschód. Lektura pomogła mi np. wreszcie naprawdę zrozumieć jaką rewolucją było wprowadzenie sytemu temowego, jakie były jego słabości i zagrożenia, a także pojąć na czym polegało w praktyce przejście od późno antycznej organizacji państwa do tego, który nazywamy już średniowiecznym. Bardzo interesujące były fragmenty o wpływie kontrowersji religijnych na Wschodzie na emigrację artystów i rzemieślników na Zachód, czego dowodem do dziś są niektóre włoskie kościoły. Z racji objętości nie warto spieszyć się z lekturą tej pozycji, w końcu obejmuje ponad tysiąc lat ludzkiej aktywności w niemal każdym obszarze. Mądra książka warta uważnego przeczytania.

Jedna z najlepszych książek na temat Cesarstwa Wschodniego jaką czytałem. Z daleka może wyglądać na ciężkostrawną "cegłę" dla specjalistów, jednak po rozpoczęciu lektury to wrażenie znika. To szeroka panorama dziejów ponad tysiącletniej cywilizacji przedstawiona w naprawdę pięknym stylu. Tytułowa kultura jest oczywiście rozumiana w sensie socjologicznym, czyli jako każda...

Fenomenalna książka. Stosunkowo mało znana, a opowiadająca w piękny sposób piękną historią. Wcześniej w zasadzie o niej nie słyszałem, a od lat staram się interesować cywilizacją której już nie ma. Bizancjum wprawdzie żyje w sposób przetworzony w kulturze greckiej, rosyjskiej czy szerzej wierze prawosławnej. Ale nie ma już kraju, nie ma ziem, pozostało wspomnienie. Książka cudownie o nim opowiada. Autor prowadzi nas chronologicznie przez dzieje Bizancjum, poczynając od opisu tych ziem w starożytności, przez podział cesarstwa rzymskiego, późny antyk, średniowiecze. Celem jest zapoznanie czytelnika z kulturą, ale to tylko przyczynek do historii politycznej, gospodarczej i społecznej. Przyczynek i cel. Przebija niesamowita erudycja autora, lekkość języka, drobiazgowość poszukiwań, nawiązania do współczesności.
Mimo, że książka ma już swoje lata to pozostaje wciąż aktualna. Jest dziełem doprawdy wybitnym i polecam każdemu kto tęskni za częścią naszego świata, którego już z nami nie ma!

Fenomenalna książka. Stosunkowo mało znana, a opowiadająca w piękny sposób piękną historią. Wcześniej w zasadzie o niej nie słyszałem, a od lat staram się interesować cywilizacją której już nie ma. Bizancjum wprawdzie żyje w sposób przetworzony w kulturze greckiej, rosyjskiej czy szerzej wierze prawosławnej. Ale nie ma już kraju, nie ma ziem, pozostało wspomnienie. Książka...