Jolanta Kosowska z powieścią „Déjà vu” trafiła do mnie, czyli niestety pod niewłaściwy adres. No ale sam chciałem. Muszę przyznać, że do przeczytania tej powieści zachęcił mnie dość intrygujący opis historii umieszczony na okładce książki. I chociaż powieść początkowo nijak się do tego opisu miała, to jednak z czasem czytania, wciągała mnie coraz bardziej.

Jednym z bohaterów powieści jest Rafał, który po kilkuletniej nieobecności wraca do kraju. Wraca na uniwersytet jako wykładowca i wynajmuje mieszkanie, które staje się zaczątkiem zmian w jego życiu, jak i w życiu samego czytelnika, który od tego momentu poznaje pątnicze życie Ani i niemalże błogosławione poczynania Marco.

Kosowska przenosi czytelnika do Wenecji, miasta pięknego, a zarazem okrutnego. To miasto z pogranicza snu i rzeczywistości tak nierealne i wyjątkowe, że aż teatralne i sztuczne. Czytelnik poznaje je wraz z Anią i Marco, którzy spędzają tam wakacje. Dla Marco to miejsce, w którym się urodził, pochodzi bowiem z rodu „legendarnych Marconich” od wieków związanych z Wenecją.

Wenecja Kosowskiej nie jest cukierkowym i turystycznym miastem, jest miejscem wspomnień, niebezpiecznych uliczek, i masek karnawałowych, które budują przewrotność tego miasta jak i jego mieszkańców. Wenecji nie można do końca wierzyć. Wenecja mami, oszukuje, zwodzi i kłamie. I w takiej zwodniczej krainie pełnej gondoli i mostów tworzy się nieszczęśliwa historia miłosna.

Pisarka już na początku powieści dokładnie informuje co się wydarzy, więc niemal cała powieść jest retrospekcją zbudowaną na domysłach, pamiętniku Anny i opowieściach bohaterów.

Rafał, znał całą historię Anny i Marco z opowiadań przyjaciół i współpracowników. Nigdy nie spotkał się z nimi osobiście. Jednak to wystarczyło, aby w jego głowie zaczęły się roić niepokojące myśli, aby zaczęły prześladować go sny nie związane z jego życiem… Rafał zaczął się przeobrażać. Te zmiany niebezpiecznie narastają z każdą stroną powieści. Trudno powiedzieć, co lub kto powoduje te zmiany, ważne, że wszystko ma swoje konsekwencje…

Jolanta Kosowska dała się ponieść czarowi Wenecji, znajdują się tutaj niezliczone opisy miasta, budynków, przedmiotów, zupełnie niepotrzebne dialogi i sytuacje, które nadbudowują i męczą. W wielu momentach bohaterowie, Marco czy Rafał opisują roślinność czy swoje odczucia i wspomnienia. Takie zachwiania zupełnie nie pasują do tych mężczyzn, przez to powieść, jak i sami bohaterowie są dla mnie niewiarogodni i nieprawdziwi. 

To powieść o miłości, przeplatana wspomnieniami Anny i Marco, i zafascynowanego tą tragiczną historią Rafała. A wszystko pisarka stara się połączyć z weneckimi legendami i klątwą rodzinną Marca Marconiego.

Przyznaję, że powieść nie jest dla mnie, ale mimo to z pewnością znajdzie swoich czytelników. Sporym plusem powieści jest Wenecja, ta prawdziwa, tajemnicza i piękna zarazem. Sam proces zmian Rafała został ciekawie ukazany. Czytelnik gubi się i odnajduje wraz z głównym bohaterem. Razem z nim odkrywa weneckie tajemnice i wąskie, lepkie od wody tunele.

Jolanta Kosowska sprawiła, że tym bardziej mam ochotę wybrać się do Wenecji, chociaż nie koniecznie z jej książką.

Grzegorz Śmiałek

Cytaty za: ”Déjà vu”, Jolanta Kosowska, Wydawnictwo Novae Res, Gdynia, 2013.