Po „Fasoli” „Certyfikat” wydawał mi się ciekawy, zwłaszcza, że przeczytawszy pierwsze opisy życia w wielkim mieście liczyłam na klimat Warszawy dwudziestolecia międzywojennego. Tymczasem przygnębił mnie realizm świata biedy i beznadziejnej bezradności, jakby nie było innego wyjścia, tylko iść na dno z całą żydowską społecznością. Nie przekonał mnie również salon polskich pisarzy. Główny bohater użala się nad sobą w absurdalnych okolicznościach, opartych w części na prawdziwej historii. Obawiam się jednak, że jego mentalność jest dość autentyczna i to nie tylko na tamte czasy. No cóż, przyznam, że mi się nie podoba.

„Spinoza: Bóg jest pozbawiony emocji, nic nie wie o współczuciu i działa zgodnie z odwiecznymi prawami. Modlić się do Niego to tak, jak modlić się do wulkanu, wodospadu, czy skały.”

Zastanawia mnie zawsze, że ludzie szukają w Bogu wytłumaczenia wszystkich swoich bolączek, a nie widzą ich w sobie.

„Przede wszystkim jednak masy potrzebują chleba, a żeby go dostać, muszą mieć władzę. Jeżeli nie ma się władzy, traci się chleb. Dopiero gdy masy zdobędą władzę, będą miały czas zastanawiać się, co było pierwsze – jajko czy kura.”

Rewolucyjna bzdura, która doprowadziła porządek świata na skraj przepaści. Chleb trzeba sobie upiec, a nie ściągać z pańskiego stołu. Żeby sięgać po władzę, należy najpierw otworzyć sieć piekarni i zdobyć wiedzę. Władza bez zasad i wartości prowadzi bowiem do ruiny, bez względu na to, co było pierwsze.

Po „Fasoli” „Certyfikat” wydawał mi się ciekawy, zwłaszcza, że przeczytawszy pierwsze opisy życia w wielkim mieście liczyłam na klimat Warszawy dwudziestolecia międzywojennego. Tymczasem przygnębił mnie realizm świata biedy i beznadziejnej bezradności, jakby nie było innego wyjścia, tylko iść na dno z całą żydowską społecznością. Nie przekonał mnie również salon polskich...