„Opowieść o Såmie” jest współczesnym (względnie, bo dokonanym 40 lat temu) przepisaniem sagi islandzkiej o Ravnkelu Śmiałym. Sundman napisał w przedmowie, że to przeciwnik Ravnkela, Såm, jest właściwym bohaterem sagi – bardziej interesującym i bardziej ludzkim. Przesunął więc punkt ciężkości narracji z jednego mężczyzny na drugiego.

Nie znam oryginalnej sagi (krótki research wskazuje, że nie jest współcześnie znana i dyskutowana poza Islandią). Nie wiem, jak bardzo Sundman zmienił historię. Ale mogę powiedzieć, że to, co uzyskał na końcu, jest bardzo dobrą klasyczną opowieścią, łączącą pewne znane wszystkim tropy kulturowe w nie tak bardzo oczywisty sposób.

Ravnkel reprezentuje w powieści (zbudowanej głównie na dialogu, bo Sundman początkowo planował stworzyć scenariusz do filmu o Ravnkelu) typ złego pana – bogacza. Jest majętny i z majątku płynie jego władza, ale jest też pracowity oraz porywczy. Nie dba o ludzi, którzy stają mu na drodze, wielokrotnie łamie prawo, a mimo to wszystko uchodzi mu na sucho. W sąsiadach budzi lęk, ale równocześnie pragną oni jego przyjaźni, co utrudnia im skupienie sił przeciwko niemu.

Såm pochodzi z biednej rodziny, ale latami ciężkiej pracy zdobył majątek i szacunek w okolicy. Jest spokojny i zawsze zastanawia się długo przed podjęciem jakiejś decyzji. Brak mu kreatywności i skłonności do ryzyka, najlepiej wychodzi mu słuchanie rad innych.

Saga zaczyna się, gdy jeden z kuzynów Såma, siedemnastoletni dzieciak, zostaje zabity przez Ravnkela (według klasycznych baśniowo – legendarnych zasad Einar łamie nałożony przez Ravnkela absurdalny zakaz i dosiada jego ulubionego konia). Zrozpaczony ojciec chłopca prosi Såma, aby w imię więzów krwi pomścił tę śmierć. Såm zgadza się, namówiony przez żonę, gdyż chce zdławić władzę Ravnkela (Ravnkela, który wyrasta ponad innych). I tak rozpoczyna się historia upadku Ravnkela, a potem upadku Såma.

Sundman umiejętnie wyciągnął z oryginału namiętności i charaktery, które szarpią ludźmi. Przebija z tej historii potworny fatalizm, przekonanie, że pewne rzeczy się zdarzają nieuchronnie i nie można przed nimi uciec, a wszelkie próby są nic niewarte. Melancholijna historia walki, który możny toczy z kimś, kto ośmielił się podnieść na niego oczy, ma też wymiar społeczno – polityczny, bo Sundman, chociaż używa we współczesnej narracji dawnego islandzkiego prawa, stawia też pytanie kim są ci, którzy rządzą, i dlaczego ich władza jest tak ciężka do zrzucenia.

https://pannazu.wordpress.com/2016/10/28/konie-i-dzipy-wsrod-gejzerow-czyli-opowiesc-o-samie-pera-olofa-sundmana/

„Opowieść o Såmie” jest współczesnym (względnie, bo dokonanym 40 lat temu) przepisaniem sagi islandzkiej o Ravnkelu Śmiałym. Sundman napisał w przedmowie, że to przeciwnik Ravnkela, Såm, jest właściwym bohaterem sagi – bardziej interesującym i bardziej ludzkim. Przesunął więc punkt ciężkości narracji z jednego mężczyzny na drugiego.

Nie znam oryginalnej sagi (krótki...