Nazwisko Shackleton znają chyba wszystkie wilki morskie. Jego wyprawa na statku Endurance na podbój Antarktydy do dzisiaj pozostaje legendą zarówno wśród żeglarzy, polarników jak i w kręgu alpinistów. Warto, by to nazwisko zostało poznane i zapamiętane również wśród szerszego grona „zwykłych ludzi”. A przeczytanie książki Lansinga jest na to świetnym sposobem.

We wrześniu 1914 roku, w ramach Imperialnej Transantarktycznej Ekspedycji, Ernest Shackleton wraz z 27-osobową grupą śmiałków wyrusza na ostatni niezdobyty kontynent. Jego celem jest przemierzenie Antarktydy pieszo, od morza Rossa do morza Wedella. Niestety, po sześciu tygodniach uciążliwej żeglugi, cała ekspedycja na statku Endurance zostaje uwięziona w okowach lodu, bez możliwości dotarcia do stałego lądu. Po 10 miesiącach spędzonych na próbach oswobodzenia statku z paku lodowego, załoga zostaje zmuszona do opuszczenia okrętu, a wyprawa zdobywców zamienia się dramatyczną próbę bezpiecznego powrotu do cywilizacji.

Po ponad 40 latach Alfred Lansing podejmuje się rzeczy niezwykle trudnej. Na podstawie dostępnych dokumentów, otrzymanych dzienników i wielogodzinnych rozmów z uczestnikami odtwarza przebieg wyprawy dzień po dniu. Dzisiaj, ponad 50 lat od wydania książki i blisko 100 lat od samej wyprawy, jest to nadal takie samo świadectwo bohaterstwa, niezłomności i potencjału tkwiącego w każdym człowieku, jak w dniu, w którym członkowie ekspedycji powrócili do cywilizacji. Mimo prawie wieku postępu w naszej wiedzy i technologii, wyprawa nadal jest określana jako niezwykle trudna lub prawie niemożliwa do powtórzenia.

W przypadku tej pozycji pojęcie ‘dobra książka’ schodzi na dalszy plan, będąc czynnikiem dopełniającym fabuły, której nie ułożył żaden człowiek. Lansing obejmuje rolę kronikarza biorącego na siebie trud odnalezienia wszystkich dostępnych śladów po tej heroicznej ekspedycji i zebrania tego w jedną spójną całość. Ta historia była skazana na sukces, potrzebowała jedynie osoby, która sprawi, że ostatecznie ujrzy światło dzienne. Praktycznie ani razu w książce nie pojawia się nawiązanie do autora, a nawet często narracja prowadzona jest w taki sposób, jakby to sam Shackleton ją prowadził. Z tego błędu wyprowadza jedynie bystry umysł czytelnika, ogarniając wydarzenia bez bezpośredniego udziału Shackletona. Kolejny punkt dla Lansinga należy się za niebywały warsztat dający czytelnikowi uczucie uczestniczenia w przedstawionych wydarzeniach, odbioru opisanych emocji i panujących wtedy nastrojów. I chociaż twierdzę, że spisana przez inną osobę, ta książka byłaby nadal dobra, to niezmiernie cieszę się, że za temat zabrał się Alfred Lansing.

A więc, drogi czytelniku, łap za książkę jeśli lubisz fantastykę i heroicznych bohaterów o nadludzkich mocach, powieści przygodowe, horrory Kinga, historie oparte na faktach, czy też książki podróżnicze. To wszystko tu jest i wiele więcej. Nie doszukałem się nic dla miłośniczek literatury typowo kobiecej, ale mam nadzieję, że i one znajdą tutaj coś dla siebie. Ta książka jest warta tego, żeby po nią sięgnąć, żeby o niej mówić. Warto by mówić o takich ludziach jak Shackleton i załodze statku Endurance.

Robert Fryga