Czytałem to wtedy, gdy wyszło w PRL - jak wszyscy, bo fama głosiła, że wiele tam rzeczy, o których w socjalizmie głośno nie mówiono, a jeśli już nawet, to przekłamywano.

Pamiętam ówczesny swój zachwyt, bo obraz powstania z 1956 r. i represji po tym oraz w ogóle cały klimat powieści odbiegał mocno od tego, co mówiła oficjalna propaganda. A dodatkowo rzecz była dobrze skonstruowana i napisana. Czego było chcieć więcej w ponurych realiach PRL lat 80…?

Dziś bym już zapewne z trudem się przez to przedzierał, zwłaszcza gdyby duch Maraia kładłby się na to cieniem, szepcząc mi do ucha: :”Rzuć to g….o i wróć do moich książek”. I oczywiście posłuchałbym Mistrza…

Czytałem to wtedy, gdy wyszło w PRL - jak wszyscy, bo fama głosiła, że wiele tam rzeczy, o których w socjalizmie głośno nie mówiono, a jeśli już nawet, to przekłamywano.

Pamiętam ówczesny swój zachwyt, bo obraz powstania z 1956 r. i represji po tym oraz w ogóle cały klimat powieści odbiegał mocno od tego, co mówiła oficjalna propaganda. A dodatkowo rzecz była dobrze...

Pisanie powieści politycznych doprowadzonych do współczesności to wielkie ryzyko. Szczególnie w krajach, w których demokracja istnieje tylko oficjalnie, do tego jeszcze „ludowa”. To, co było akceptowalne dla opinii publicznej w chwili jej powstania, po latach okazuje się niestrawne.
Błogosławione piekło-wędrowanie Doktora Faustusa ukazało się na Węgrzech w 1979 r., a więc w czasie prosperity gulaszowego socjalizmu Kadara. U nas osiem lat później, kiedy to owo okno wystawowe krajów demokracji ludowej nie robiło już wrażenia. Książka obejmuje lata 1944-1973 i jest historią człowieka uwikłanego w historię swojego kraju, od czasów wojny, do triumfu – jak się autorowi wydawało – socjalizmu.
Mimo to, przymykając co chwila oczy na ideologie – mniej nachalną niż w innych książkach bloku, ale i tak nadmiernie wyeksponowaną, czyta się całkiem dobrze, dzięki ciekawej fabule i wydarzeniom, stanowiącym tło historyczne, a więc przede wszystkim okolicznościom zdobycia władzy przez komunistów i powstaniu węgierskiemu z 1956 roku.
Zapewne w 1979 r. w Węgierskiej Republice Ludowej stwierdzenie, że wśród powstańców też byli ludzie uczciwi, było jakimś wyłomem w proradzieckim i komunistycznym obrazie tego zrywu. Ale dzisiaj wiadomo, że to raczej wśród przeciwników powstania mogli być ludzie uczciwi, ale wśród walczących z nim – nie. To taki casus „Popiołu i diamentu” - docenienie przez władzę „ludzi sprowadzonych na manowce przez wrogów socjalizmu”. W 1987 r. w Polsce, w rok po trzydziestoleciu powstania z 1956 roku, odbiór książki był już zbliżony do dzisiejszego. Ciekawa akcja, ale przedstawiona w sposób zakłamany historycznie, ze zdecydowanie zbyt małymi ukłonami w stronę prawdy.
A autor – László Gyurkó – po 1988 roku całkowicie politycznie odpłynął w stronę twardogłowego komunizmu tak, że nawet wdowa po Kadarze odcinała się od jego poglądów i wypowiedzi.

Pisanie powieści politycznych doprowadzonych do współczesności to wielkie ryzyko. Szczególnie w krajach, w których demokracja istnieje tylko oficjalnie, do tego jeszcze „ludowa”. To, co było akceptowalne dla opinii publicznej w chwili jej powstania, po latach okazuje się niestrawne.
Błogosławione piekło-wędrowanie Doktora Faustusa ukazało się na Węgrzech w 1979 r., a więc...

Mocno osadzona w historii powojennych Węgier. Momentami chyba aż za mocno, trudno połapać się w niuansach wprowadzania nowego socjalistycznego ładu, rewolucji i kontrrewolucji. Niezwykła historia zwykłego życia. Przyjemnie się czytało.

Mocno osadzona w historii powojennych Węgier. Momentami chyba aż za mocno, trudno połapać się w niuansach wprowadzania nowego socjalistycznego ładu, rewolucji i kontrrewolucji. Niezwykła historia zwykłego życia. Przyjemnie się czytało.