Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Trudno ocenić ten tytuł. Z jednej strony redaktor zebrał kawał historii francuskiej grozy, duże nazwiska i uznane dzieła – zrobił więc bardzo dobrze co do niego należało i dał czytelnikowi zbiór o wartości choćby literaturoznawczej. Z drugiej strony jednak opowiadania te dla współczesnego czytelnika, choćby i fana klasycznych horrorów, będą nudne, być może dlatego, że mowa tutaj także o utworach z końca XVIII czy początków XIX wieku, a może z racji francuskiego stylu. Więcej tutaj z historii awanturniczo-przygodowych, płaszcza i szpady, a nawet romansu niż elementów grozy; stylistycznie zaś bliżej do powieści gotyckich niż horroru doby wiktoriańskiej i modernistycznej. Pierwsze i najstarsze opowiadanie jest zarazem najdłuższym, około stustronicowym, a w świetle tego, co napisałem powyżej, stanowi trudne wyzwanie na początek. Następne nie są wiele krótsze i niestety przez to nużące. Czym innym jest czytać kolejną nieporywającą opowieść przez trzydzieści stron, czym innym – przez siedemdziesiąt, zwłaszcza że grozy jest na stron pięć. Końcowe utwory są lepsze: nowsze, krótsze i wyrazistsze, ale nim do nich dotarłem „po długich a ciężkich” nie raz chciałem zrezygnować z lektury. Literatura francuska, choć może nie kojarzy się tak z grozą jak choćby angielska, to jednak pozwalała dobrać ciekawsze dzieła – zaskoczył mnie m.in. brak Dumasa. Przeciętnemu czytelnikowi horroru zbioru niestety polecić nie mogę, miłośnikom klasycznych opowieści z dreszczykiem zaś co najwyżej z zastrzeżeniem, że prawdopodobnie nie znajdą tutaj tego, czego szukają. Sam mam za sobą kilkanaście podobnych antologii, w tym drugi tom „Opowieści niesamowitych” z literaturą rosyjską, i żadna mnie tak nie wymęczyła jak omawiana pozycja. Nie odmawiam jej jednak wartości literackiej czy historycznoliterackiej, doceniam też powstanie takiego zbioru.