„Wojnę domową”, powieść graficzną Marka Millara i Steve’a McNivena, znają chyba wszyscy fani komiksów o superbohaterach. Jedno z najważniejszych wydarzeń w uniwersum Marvela rozsławiła filmowa adaptacja braci Russo. Teraz przyszedł czas również na książkę. O ile dla duetu reżyserów oryginał stanowił jedynie luźną inspirację, o tyle Stuart Moore – niemal kadr po kadrze – przeniósł na karty powieści komiksową historię.

W wyniku tragicznych wydarzeń grupa młodych superbohaterów przyczynia się do śmierci setek niewinnych osób. Rząd Stanów Zjednoczonych i opinia publiczna domagają się ustanowienia praw, które pozwolą na większą kontrolę ludzi obdarzonych niezwykłymi umiejętnościami. W wyniku nowych przepisów każdy superbohater musiałby ujawnić swoją prawdziwą tożsamość i uzyskać zgodę na prowadzenie działalności. Dla Tony’ego Starka (Iron Mana) jest to jedyne wyjście z sytuacji mogące pomóc herosom w odzyskaniu wiary społeczeństwa. Chłodny intelekt biznesmena nie przemawia jednak do Kapitana Ameryki, który nie może zgodzić się na prawa godzące w jego wolność. Wokół dwóch liderów grupy Avengers narasta konflikt, który prowadzi do rozłamu w świecie superbohaterów i do bratobójczej walki.

Ostatnim słowem, jakim mogłabym określić powieść Moore’a, jest kameralność. Pisarz, trzymając się ściśle fabularnej ramy pierwowzoru, zgodził się na rozbuchane widowisko z całą masą bohaterów, których niełatwo utrzymać w ryzach. Znalazł jednak dwóch doskonałych przewodników w komiksowym świecie. Perspektywy Kapitana Ameryki oraz Iron Mana wyznaczają główną oś konfliktu, porządkując główne wątki. W powieści znalazło się miejsce na rozwinięcie historii kilku innych postaci, jednak to dwójka liderów Avengers stanowi najlepszą reprezentację ścierających się punktów widzenia. Siłą „Wojny domowej” jest ukazanie stron konfliktu w sposób wiarygodny, pokazujący argumenty obu stron i zagłębiający się w charaktery postaci. Mamy więc miejsce zarówno na widowiskowe potyczki, jak i moralne dylematy, wątpliwości, wewnętrzne konflikty oraz kompromisy. Kiedy nie wszystko kręci się wokół ratowania świata, na pierwszy plan przesuwają się relacje między superbohaterami, które są jak najbardziej ludzkie.

Wierność komiksowej historii nie zawsze wychodzi powieści na dobre. Zwłaszcza tam, gdzie w oryginale rozwiązania graficzne pozwalały zatuszować absurdalne rozwiązania i patetyczne dialogi, w książce pojawiają się wyraźne zgrzyty. Z kart powieści wylewa się patos, który niestety nie znajduje równowagi w humorze cechującym zarówno komiksy, jak i filmowe adaptacje Marvela. Stuart Moore przedkłada wierność oryginałowi nad literackość, co widać w sztywności języka. Autor znalazł jednak sposób na barwne i sugestywne zobrazowanie spektakularnych walk bohaterów. Powieść Stuarta Moore’a napakowana jest akcją, a dynamiczne opisy walk nie pozwalają na nudę. W „Wojnie domowej” aż kotłuje się od najróżniejszych postaci i wątków pobocznych, które nadają konfliktowi wiele wymiarów. Pisarz zadbał jednak o czytelników mniej zaznajomionych z uniwersum Marvela, pozwalając sobie na wielokrotne ekspozycje i uzupełnienie motywów z innych komiksów.

Być może powieści powinny pójść drogą kinowego uniwersum Marvela i zamiast kurczowo trzymać się komiksowej fabuły, potraktować ją jako źródło inspiracji i fundament do zbudowania zupełnie nowej historii. „Wojna domowa” przeciera jednak szlaki literackim adaptacjom superbohaterskiego cyklu. Z całą pewnością dla powieściowego uniwersum nie jest to jeszcze koniec gry.

Magdalena Wilk