Jaki tytuł przychodzi wam, drodzy czytelnicy, na myśl, kiedy słyszycie nazwisko Philipa K. Dicka? „Blade Runner”? „Człowiek z Wysokiego Zamku”? „Ubik”? Może niektóre z opowiadań? Z pewnością nie ma wśród tych najpopularniejszych pozycji „Prawdy półostatecznej”, wydanej niedawno przez Rebis w serii „Dzieła wybrane Philipa K. Dicka”. Mnie ów tytuł nie był wcześniej znany, tym większe i bardziej pozytywne czekało mnie zaskoczenie.

Trudno o lepszą scenerię dla postapokaliptycznej powieści niż podziemne, przeludnione miasta, w których tłoczą się uciekający przed wojną lub zarazą ludzie. Miejsce, które pozwala nieszczęśnikom uchronić się przed śmiercią, staje się równocześnie ich więzieniem. W „Prawdzie półostatecznej” Dick stworzył świat po wojnie nuklearnej, gdzie ocalałe społeczeństwo tłoczy się w ukrytych głęboko mrówkowcach. Ich codzienność to wyrabianie narzuconych przez górę norm, spory o korzystanie z wspólnej łazienki oraz wysłuchiwanie inspirujących przemówień Talbota Yancy’ego, motywującego nieszczęśników do dalszej pracy ku chwale ojczyzny.

Bohaterem podziemia jest prezydent jednego z mrówkowców, Nicholas St. James. Kiedy jego mechanik zaczyna ciężko chorować i do przeżycia potrzebuje sztucznego organu do przeszczepu, grupa pracowników skutecznie, uciekając się do niewybrednej perswazji, przekonuje szefa, aby wyszedł na powierzchnię. Czy uda mu się przetrwać na napromieniowanej, zniszczonej Ziemi? A może odkryje on, że nie każda prawda, w którą wierzą masy, jest prawdą ostateczną?

Opowieść Dicka o postnuklearnym świecie pozostaje przede wszystkim uniwersalną opowieścią o mechanizmach władzy. Niczym u Orwella fikcyjna wojna pomiędzy ZachDemem i DemoLudem służy jedynie lepszemu ujarzmieniu nieświadomego społeczeństwa. Masy żyją w biedzie, a bogaci stają się jeszcze bogatsi. Po cóż więc kończyć tę sielską idyllę, przerywać łańcuch kłamstw, spowijający zarówno bogatych, jak i biednych?

Nie przypuszczałam, że „Prawda półostateczna” równie mocno mnie poruszy. Każda z postaci okazuje się przekonująca i pełnowymiarowa. Historia mknie wartkim nurtem (oczywiście jak na standardy Philipa K. Dicka), wciągając czytelnika aż do samego końca. Końca wyjątkowo przemyślanego i spójnego z całością.

Lubię fikcję, która oscylując w rejonach fantastycznonaukowych, zmusza jednocześnie do refleksji nad naszą szarą, zwykłą rzeczywistością. Nie wdając się w dyskusje na temat szaleństwa i geniuszu Philipa Dicka, nieustannie twierdzę, że jego proza umożliwia zajrzenie pod podszewkę zjawisk rządzących naszym światem.

„Prawdę półostateczną” mogę miłośnikom pisarza z czystym sumieniem polecić.

Ewa Szymczak