„III wojna światowa już więc trwa. Stany Zjednoczone do niedawna gwarantowały ład światowy. Ich rola w Eurazji jest teraz jednak kwestionowana przez Chiny i przez Rosję”.
Wszyscy znamy powiedzenie „obym był fałszywym prorokiem”. Mówi tak ktoś wtedy, kiedy w gruncie rzeczy nie chce, aby jego przewidywania się sprawdziły. Według mnie ta fraza pasuje również do najnowszej książki Jacka Bartosiaka i Piotra Zychowicza pod tytułem „Nadchodzi III wojna światowa. Czy Ameryka porzuci Polskę na pastwę Rosji?” Ukazała się ona nakładem wydawnictwa Rebis. Jestem pewien, że obu autorów nie trzeba szerzej przedstawiać.

Piotr Zychowicz to znany – i kontrowersyjny – publicysta historyczny, autor wielu poczytnych książek. Jacek Bartosiak jest założycielem think tanku Strategy&Future. Również napisał kilka książek. Ich wspólna publikacja składa się w dużej mierze z rozmów, jakie obaj panowie prowadzili ze sobą na kanale Historia Realna. Zostały one jednak uzupełnione i poszerzone. Książka składa się z dwunastu rozmów. Jako że ma formę dialogu, to czyta się ją bardzo szybko. Jednak jej wymowa jest niezwykle pesymistyczna i niepokojąca. Otóż rozmówcy tak naprawdę nie zastanawiają się, czy wybuchnie III wojna światowa. Według nich taki scenariusz jest przesądzony. Zastanawiają się jedynie, kiedy się to stanie. Przyznacie sami, że nie są to optymistyczne wnioski. Zarówno Bartosiak, jak i Zychowicz twierdzą, że przeświadczenie o „końcu historii” okazało się błędne. Ciągle trwa wyścig mocarstw o dominację nad światem. Jest to wyścig bezwzględny, w którym każdy kraj ogląda się jedynie na własne interesy.

Jak więc wypada Polska? Niestety również w tej kwestii autorzy są bardzo krytyczni. Wprost twierdzą, że polskie elity przespały ostatnie trzydzieści lat świetnej koniunktury. Czas względnego spokoju, który powinniśmy wykorzystać na budowanie silnego i sprawnego państwa, został przez Polskę przespany. Wypada jednak zadać pytanie, czy w naszym przypadku było to rzeczywiście trzydzieści lat? Raczej nie. Lata 90. XX wieku to czas, kiedy byliśmy biednym krajem o słabej gospodarce. Odłóżmy jednak na bok te dywagacje i wróćmy do treści książki. W dużej mierze skupia się ona na wojnie amerykańsko-chińskiej. Ta wojna już trwa. Jest to wojna o gospodarczą dominację nad światem. Szereg czynników sprawia, że trudno w tej rozgrywce wskazać zdecydowanego faworyta. Nie należy przy tym zapominać o Rosji, która – choć słaba gospodarczo – nadal ma mocarstwowe ambicje. Jasno to pokazały takie wydarzenia jak wojna z Gruzją czy zajęcie Krymu.

Jacek Bartosiak i Piotr Zychowicz zastanawiają się więc, czy Chiny zdominują świat? Czy w walce o światową supremację Stany Zjednoczone porzucą Polskę? Czy Polska jest w stanie odeprzeć atak Rosji? Kilka rozmów mocno odwołuje się do historii II wojny światowej. Obaj rozmówcy dyskutują więc, czy klęska wrześniowa może się powtórzyć? Jacek Bartosiak kilkukrotnie snuje wizje nowoczesnej polskiej armii, która byłaby w stanie wygrać wojnę (lub przynajmniej podjąć równorzędną walkę). Wspólnie z Zychowiczem rozmawiają o tym, jakie wnioski należy wyciągnąć z II wojny światowej i czy Rzeczpospolita będzie trwała wiecznie?

„Nadchodzi III wojna światowa” to zbiór dwunastu rozmów o historii, geopolityce i przyszłości. Ta ostatnia zarysowana została zdecydowanie w ciemnych barwach. Wobec eskalującego konfliktu chińsko-amerykańskiego Polska staje przed poważnym wyzwaniem. Jak zachowa się Rosja? Czy rządzący naszym krajem są przygotowani na różne – nawet te pesymistyczne – scenariusze? Wreszcie, czy zdaniem obu rozmówców możliwe jest, aby Ameryka porzuciła Polskę na rzecz Rosji?

Książkę polecam wszystkim zainteresowanym geopolitycznymi rozważaniami. Uprzedzam jednak, iż niektóre tezy kilkakrotnie się powtarzają i wracają w różnych rozmowach. Niemniej jednak jest to pozycja godna zauważenia, choćby dla ćwiczenia umysłu.

Wojciech Sobański