„W 2005, pięć lat po skończeniu studiów, nie miałem pracy, kasy, dostępu do internetu. Byłem samotny. Ale nie w jakimś podniosłym humanistyczno-kosmicznym sensie. Przyszłość? Powiększający się nawis chmur, czarnych, ciężkich od deszczu i gówna, oto co widziałem na horyzoncie”.

Wydawnictwo Czarne słynie ze świetnych książek. Właściwie sięgając po jakikolwiek tytuł z tej oficyny, możemy być pewni, że się nie zawiedziemy. Wstrząsający reportaż, dobry kryminał, literatura historyczna – każdy znajdzie tu coś dla siebie.

Czasem sięgamy po książkę nieznanego autora i nie wiemy, czego się po niej spodziewać. Z jednej strony to właśnie wydawnictwo niejako gwarantuje nam dobrą lekturę. Z drugiej żywimy obawy co do tego, czy ten konkretny tytuł nie będzie po prostu słaby. Właśnie tak było ze mną, przed rozpoczęciem lektury pod tytułem „Moja osoba. Eseje i przygody”, która ukazała się w serii dwutygodnik.com. Jej autorem jest Łukasz Najder, literaturoznawca, redaktor w wydawnictwie Czarne.

„Moja osoba” to ni mniej, ni więcej zbiór kilku esejów na różne tematy. Autor trochę mówi o sobie i swoim życiu, trochę o otaczającym go świecie. Komentuje otaczającą nas rzeczywistość, pisze o tym, jak postrzega życie. Jego teksty skłaniają do refleksji, próby spojrzenia na pewne zjawiska w innym świetle.

Książkę rozpoczyna dość osobisty tekst „Wszystko jeszcze mogło się udać”. Sporo opowiada o swoim dzieciństwie, o ojcu. Zostawia czytelnika z gorzką prawdą, że w wieku kilku lat „wszystko jeszcze mogło się udać”. Czasem myślimy tak o swoim życiu. Wszystko jeszcze się mogło udać – mogliśmy zrobić karierę, zwiedzać świat, realizować swoje pasje. Tymczasem... No właśnie, co poszło nie tak, chciałoby się zapytać za klasykiem.
W dobie epidemii bardzo zyskuje na aktualności esej o pracy zdalnej. Podzielam pogląd Najdera, że jest to spore wyzwanie dla człowieka. Praca zdalna pociąga za sobą wiele skutków psychologiczno-społecznych, o których teraz prawie nikt nie mówi.

Jako że jestem zapalonym czytelnikiem, chwalę autora za świetny tekst o czytelnikach właśnie i stanie czytelnictwa w Polsce. Miałem wrażenie, że autor pisał o mnie, chociaż... nie czytam przy jedzeniu, ani na klozecie. Bardzo spodobało mi się to, że esej ten porusza problem „mrocznego oblicza książek”. Wszak, jak trafnie wskazuje Łukasz Najder, „Mein Kampf” też była książką. Szkoda, że nie wspomniał jednak o wielkich stosach płonących książek w nazistowskich Niemczech.

Jednak chyba najwybitniejszym tekstem w całym zbiorze jest esej o Ikei. „Ikea to szczęście” – jak pisze autor odwiedziny Ikei to nowa liturgia, nowy kult, to misterium. Naprawdę rewelacyjny tekst, świetnie opisujący społeczeństwo i ludzkie zachowania. Duży plus za to, że – niejako wbrew politycznej poprawności – autor wyraźnie wspomniał o nazistowskich sympatiach twórcy tej sieci sklepów.

Reasumując, „Moja osoba. Eseje i przygody” to bardzo ciekawy i pouczający zbiór esejów. Najder czasem zawstydzi nas nieznajomością klasyki, czasem utrudni lekturę użyciem trudnego słowa. Jednak naprawdę warto sięgnąć po tę książkę i zanurzyć się w świat autora, a kto wie – może i nasz własny? Polecam.

Wojciech Sobański