Od czasu lektury „Opowieści podręcznej” Margaret Atwood i „Roku 1984” Georga Orwella, dawno żadna książka mnie tak nie zaniepokoiła jak „Widowland” C. J. Carey. Z resztą patrząc na aktualną sytuację geopolityczną, staje się ona tym bardziej niepokojąca i warta uwagi.
Nie bez powodu przytoczyłam powyższe tytuły, gdyż w dużej mierze łączą one swe wizje w spójną całość w „Widowland”.
Jeśli już choćby ta zapowiedź nie skłania Was do sięgnięcia po tę powieść postaram się znaleźć i dalsze powody, które pobudzą Waszą ciekawość. Niech jednym z nich będzie chociażby okładkowa zapowiedź zawartości: „Aby kontrolować przeszłość, zmienili historię, aby kontrolować przyszłość, zmienili literaturę”. Jeśli już ta zapowiedź nie wzbudza trwogi, to niech będzie nią również sam zarys fabuły, który odwraca historię do góry nogami.
Jest rok 1953. Cały Londyn szykuje się do ceremonii koronacji. Jeśli jednak ktoś przypuszcza, że będziemy świadkami tego jak na królewskim tronie z berłem w ręku i inkrustowaną koroną zasiądzie młodziutka Elżbieta II grubo się pomyli, bowiem w świecie C. J. Carey tron ten przypadnie Edwardowi VIII i jego żonie królowej Wallis (aktorki i amerykańskiej rozwódki). To oni, po tym jak Jerzy VI i jego rodzina zostali brutalnie pobawieni życia, przejmą insygnia koronacyjne. Bynajmniej jednak nie Zjednoczone Królestwo Brytyjskie przyjdzie im objąć w panowanie. Na mocy Wielkiego Sojuszy między Wielką Brytania a Niemcami utworzony został wspólny byt państwowy, którym de facto kieruje protektor w osobie Alfreda Rosenberga, zwanego Naczelnym Wodzem. Choć tytularnie władza należy do korony, w praktyce całość decyzji i bieżące rządy leżą w ręku protektora.
Gdyby tego jeszcze było mało to w Nowym Ładzie, zapanował również nowy porządek, w którym na zupełnie nowych zasadach, narzuconych przez protektora, ukształtowano rolę i status kobiet. Trudno tu mówić o równości płci, gdyż Rosenberg wprowadził system kastowy. Kobiety podzielono na kilka grup, w zależności od wieku, pochodzenia, statusu fizycznego, czy cech fizycznych. Są zatem kobiety należące do elitarnej klasy – Geli, o najwyższym statusie społecznym, nazwane tak na cześć ukochanej siostrzenicy Naczelnego Wodza i ich pozycja jest najbardziej uprzywilejowana. Dalej są Klary (na cześć matki),których rola sprowadza się do wykorzystywania ich płodności, zatem to one odpowiedzialne są za rodzenie przynajmniej kilkorga dzieci. Dalej są Leni (od imienia najważniejszej reżyserki filmowej reżimu – Leni Riefenstahl),które służyć mają Wielkiemu Sojuszowi jako klasa pracująca, co sprawia, że kastę tą zasilają kobiety pracujące zawodowo na rzecz Sojuszu (np. urzędniczki czy aktorki). Z kolei te kobiety, których praca sprowadza się do opieki np. nauczycielki czy pielęgniarki przynależą do Pauli (od imienia siostry Wodza). Odrębny status mają kobiety pracujące fizycznie np. w sklepach czy fabrykach. Te nazywane są Magdami, podczas gdy te, które pracują jako kucharki czy służące nazwano Gretl. Najniżej w hierarchii są jednak Fridy tzw. kobiety cmentarne, do których Wódz zaliczył wdowy oraz stare panny powyżej pięćdziesiątego roku życia, które nie miały dzieci i których wiek reprodukcyjny dawno już minął, a które nie służyły również żadnemu mężczyźnie, zamieszkujące Krainę Wdów (tytułowy Widowlad). Posługa ta niezależnie od klasy stanowi bowiem jedną z kluczowych ról narzucanych kobietom.

To właśnie misję infiltracji Krainy Wdów powierzono młodej, należącej do elit Sojuszu, pracownicy Ministerstwa Kultury – Rose Ransom, która porzucić ma swe dotychczasowe obowiązki sprowadzające się do dostosowywania klasyków literatury dla potrzeb kanonów panujących w nowo obowiązujących realiach. Rose wniknąć ma zatem w środowisko wdów i sprawdzić na własne oczy, czy w istocie mieszkanki slumsów szykują się do powstania, a nadto czy to one odpowiedzialne są na wywrotowe hasła kreślone na murach, nawołujące za pośrednictwem cytatów z literatury, do buntu.

Czasu nie ma dużo, bowiem ceremonia koronacji zbiec ma się w czasie z wizytą w stolicy Wielkiego Wodza. Czy Rose uda się zatem wykonać misję? Czy sprosta powierzonemu jej zadaniu? Czy wytrwa w nowo wykreowanych ideałach, a może sama przejdzie na stronę wroga?

C.J. Carey w swojej książce stworzyła dystopię, która stanowi odważny głos we współczesnej literaturze. Podejmuje bowiem tematy nośne, nie obawiając się zabrać głos w kwestii walki kobiet o przysługujące im prawa. Mimo podobieństw, które narzucają się tu do wspomnianych już „Opowieści podręcznej” wartością dodaną u Carey jest zwrócenie uwagi na problemy społeczne, które sprawiają, że nie można przejść obojętnie obok jakiejkolwiek ludzkiej segregacji czy dyskryminacji.

Nie brak tu również odniesień do autentycznych wydarzeń historycznych, jak i postaci znanych z kart historii. Oczywiście u C. J. Carey ta historia odwrócona jest do góry nogami, jednak poczynając od Edwarda VIII i jego małżonki, przez Alfreda Rosenberga – jednego z czołowych zbrodniarzy nazistowskich, przez przywoływanego niejednokrotnie Josefa Gebelsa i członków jego rodziny, po legendarną piewczyni nazistowskiej ideologii utrwalanej na taśmie filmowej – Leni Riefenstahl. Chociaż więc fabuła jest fikcją literacką, to potencjalny scenariusz w jakim mogła potoczyć się historia jest nad wyraz realny.

Nie może ujść również uwadze szereg nawiązań do klasyków literatury, które na karatch „Widowland” pojawiają się. Przyznam szczerze, że tworzone na potrzeby Wielkiego Sojuszu wersje „Wichrowych wzgórz”, „Dumy i uprzedzenia”, czy „Przeminęło z wiatrem” odwracają do góry nogami znane nam treści kultowych powieści. Czego jednak nie robi się dla potrzeb rządzącego reżimu. I tu również indoktrynacja opisywana przez Autorkę oparta została na odesłaniu do krzewienia nowej wiary poprzez dostosowane do jej potrzeb treści, dziś ten sam efekt można osiągnąć przez odpowiednie modelowanie doniesień prasowych czy telewizyjnych, opartych na pożądanej propagandzie.

Wreszcie „Widowland” stanowi perełkę literatury pięknej. Polecam tę pasjonującą lekturę. Świat widziany oczami C.J. Carey momentami przeraża, pokazując, że historia lubi się powtarzać, a momentami boleśnie odzwierciedla zakusy do ukształtowania nowego porządku świata pojawiające się nawet współcześnie. Uprzedmiotowienie kobiet, tworzenie państwa opresyjnego, postawy konformistyczne, którym przeciwstawiona jest wola walki najniższych warstw. Chęć ich przerwania za wszelką cenę i skutki obłędu jednostki u władzy. Brzmi momentami aż nadto współcześnie. Warto sięgnąć po tę książkę. Z pewnością na długo zapadnie ona w pamięć.

Od czasu lektury „Opowieści podręcznej” Margaret Atwood i „Roku 1984” Georga Orwella, dawno żadna książka mnie tak nie zaniepokoiła jak „Widowland” C. J. Carey. Z resztą patrząc na aktualną sytuację geopolityczną, staje się ona tym bardziej niepokojąca i warta uwagi.
Nie bez powodu przytoczyłam powyższe tytuły, gdyż w dużej mierze łączą one swe wizje w spójną całość w...

Choć czasami zdarza mi się psioczyć na popkulturę to trzeba jej przyznać, że ma ogromną moc: dociera do milionów, kreuje trendy i odkrywa na nowo zapomniane już książki, filmy czy utwory muzyczne. Cieszy, że współcześni twórcy odważnie sięgają po dzieła trochę już zakurzone ale nadal aktualne i niosące ze sobą ważne przesłania.
Tak było chociażby w przypadku "Opowieści Podręcznej" Margaret Atwood, która dzięki popularnemu serialowi znowu stała się przedmiotem ożywionej dyskusji i rozważań czytelników i znawców literatury.
Była też inspiracją dla współczesnych autorów, którzy wzięli na warsztat tematykę związaną z walką kobiet o swoje prawa, wspominając tutaj chociażby głośną książkę Christiny Dalcher "Vox".

"Widowland" C.J.Carey to kolejna interesująca pozycja z gatunku prozy antyutopijnej, którą miałam okazję przeczytać. Autorka zabiera nas do Wielkiej Brytanii roku 1953, która właśnie szykuje się do koronacji nowego króla i królowej: Edwarda i jego żony, amerykańskiej rozwódki Wallis Simpson. Na te uroczystość ma przybyć Wódz, który rządzie niepodzielnie starym kontynentem po wygranej II wojnie światowej. Po jej zakończeniu Niemcy zawarli z Anglią sojusz, wprowadzając w niej niemiecki ład i porządek. Mówienie o przeszłości jest zakazane, obowiązuje ścisła cenzura a kobiety pozbawione pełni praw są podzielone na klasy. Najwyższa z nich to klasa Geli, do której należy bohaterka powieści Rose Ransom , najniższa to Fridy - wdowy, stare panny nieprzydatne reżimowi i zepchnięte na margines społeczeństwa.
Jednak to tam w Krainie Wdów zaczyna tlić się zarzewie buntu przeciw reżimowi. Na budynkach publicznych zaczynają pojawiać się cytaty z książek zakazanych pisarek, które mają obudzić w ludziach chęć walki o swoje prawa.
Rose, należąca do elity i będąca pod opieką wysokiego urzędnika niemieckiego będzie musiała zdecydować czy pozostanie bierna czy też przyłączy się do rewolucji, która może zmienić losy jej kraju.

Uwierzyłam w świat stworzony w tej książce przez C.J. Carey. Świat, gdzie egzystencja sprowadza się tylko do przetrwania dnia, a potem następnego i kolejnego.
Świat, gdzie na nowo przepisuję się klasyki literatury, tak by dostosować je do opresyjnego reżimu. według którego kobieta jest tylko przedmiotem a nie podmiotem.
I w końcu świat w którym to ci najbardziej pokrzywdzeni mają najwięcej siły i odwagi aby walczyć o inne, lepsze jutro.

I choć mam odrobinę pretensji do autorki za to jak zakończyła tę historię (nie jestem fanką otwartych zakończeń) to zachęcam Was do sięgnięcia po tę książkę.

Za egzemplarz do recenzji dziękuję Wydawnictwu Poradnia K.

Choć czasami zdarza mi się psioczyć na popkulturę to trzeba jej przyznać, że ma ogromną moc: dociera do milionów, kreuje trendy i odkrywa na nowo zapomniane już książki, filmy czy utwory muzyczne. Cieszy, że współcześni twórcy odważnie sięgają po dzieła trochę już zakurzone ale nadal aktualne i niosące ze sobą ważne przesłania.
Tak było chociażby w przypadku "Opowieści...

Powieść Widowland miałaby wielkie szanse na zostanie następczynią Opowieści podręcznej, jednak autorka niestety nie wykorzystała potencjału swojego pomysłu. Chaotyczne zakończenie to kwaśna wisienka na niesmacznym torcie tej miałkej powieści historycznej z cechami fikcji. Główna bohaterka wydaje się pozbawiona emocji, ślepa oraz głucha. Nie wzbudza sympatii, raczej niechęć i irytację. Postacie kobiet zostały poprowadzone w okropny sposób, bez chęci do buntu, jako głupie i bez charakterów. Możliwe że autorka chciała dobrze, ale nic dobrego tego nie wyszło. Zamiast łączyć kobiety aby wyrwały się spod twardej ręki oprawców, autorka postanowiła jeszcze bardziej je podzielić, ośmieszyć, ukazać jako słodkie idiotki. Nie ma tu bohaterów, książka rządzi się przypadkiem i chaosem. Nie polecam.

Powieść Widowland miałaby wielkie szanse na zostanie następczynią Opowieści podręcznej, jednak autorka niestety nie wykorzystała potencjału swojego pomysłu. Chaotyczne zakończenie to kwaśna wisienka na niesmacznym torcie tej miałkej powieści historycznej z cechami fikcji. Główna bohaterka wydaje się pozbawiona emocji, ślepa oraz głucha. Nie wzbudza sympatii, raczej niechęć...

Kalka z "Opowieści podręcznej", bo inspiracją tego nie można nazwać.

Kalka z "Opowieści podręcznej", bo inspiracją tego nie można nazwać.