Ajschylos po raz kolejny bierze na swój warsztat popularny w kulturze starogreckiej mit. Wyrokiem Zeusa tytan Prometeusz zostaje przykuty do skał Kaukazu, by ponieść karę za wykradzenie i przekazanie ludziom ognia. Było to wbrew woli Zeusa, który uważał ogień za przywilej bogów. Nieszczęście jest o tyle wielkie, że Prometeusz jest ważny nie tylko dla ludzi, ale ma też wielu pozaludzkich sprzymierzeńców. I tylko Zeus tak naprawdę się na niego uwziął.

„Prometeusz skowany” to środkowa część trylogii Ajschylosa o Prometeuszu. Dwie pozostałe części nie zachowały się, więc historia, którą tu dostajemy, sprawia wrażenie niekompletnej i w istocie tak jest - przez cały utwór Prometeusz przybity jest do Kaukazu, zaś zakończenie to wyraźny cliffhanger. Nastrój jest tu jednak zrabnie napięty i natężony. Mnóstwo tu monologów tytułowego męczennika, które potęgują fatalizm sytuacji (fatalizm zresztą nieunikniony, gdyż Prometeusz przeczuwał, iż może być srogo ukarany za swój czyn).

Co ciekawe, Ajschylos maluje tutaj wizerunek Zeusa jako tego złego, można by przypuszczać. Wszyscy jak gdyby zauważają, że decyzja Zeusa była pochopna i niezbyt sprawiedliwa. Jest to o wiele bardziej krytyczny obraz Zeusa niż u Homera, o Hezjodzie nie wspominając. Nasuwa się tu również nieodparte podobieństwo Prometeusza do Jezusa - obaj realizowali na swój sposób plan wyzwolenia i pomocy ludzkości z miłości do niej, i oboje zostali za to surowo i boleśnie ukarani - zresztą w całkiem podobny sposób, bo obaj zostali przybici (tyle że do innych obiektów). Obaj mieli również swych opłakujących ich zwolenników, chcących im jakoś ulżyć w cierpieniu. Nie zdziwiłbym się, gdyby twórcy Nowego Testamentu zaczerpnęli te motywy właśnie z mitu greckiego, zważywszy na jego popularność.

Ajschylos po raz kolejny bierze na swój warsztat popularny w kulturze starogreckiej mit. Wyrokiem Zeusa tytan Prometeusz zostaje przykuty do skał Kaukazu, by ponieść karę za wykradzenie i przekazanie ludziom ognia. Było to wbrew woli Zeusa, który uważał ogień za przywilej bogów. Nieszczęście jest o tyle wielkie, że Prometeusz jest ważny nie tylko dla ludzi, ale ma też wielu...

Intrygujące. Gorzki los Prometeusza nad którym użala się Io i Okeanos. Ciekawe są opisy geograficzne.

Intrygujące. Gorzki los Prometeusza nad którym użala się Io i Okeanos. Ciekawe są opisy geograficzne.

Nie będzie to recenzja lecz jedynie refleksja. Prometeusz skowany tragedia Ajschylosa przetłumaczona przez Jana Kasprowicza jest dużo słabszym utworem niż Prometeusz w okowach tragedia Ajschylosa przetłumaczona przez Stefana Srebrnego.

Na początku myślałam, że błąd Kasprowicza leży gdzieś w metrum, w organizacji wiersza i być może tu też, ale przede wszystkim jest to wina rymów. Zbyt dokładne i pełne, nadają słowom jakąś ludowość, nadmiarową sielskość, oswajają je, co jest całkowicie sprzeczne z duchem utworu Ajschylosa. Nawet krzyk Io ma w sobie coś ze skargi wyśpiewanej przez pasterkę.
U Srebrnego rymów nie ma w ogóle (tak jak w ogóle nie ma ich w antycznej tragedii). Jest za to bardzo wyraźny rytm. Osiągany przez myślniki, przerwy, rwane wersy. Potrafi on zjeżyć włos na głowie. I ani przez chwilę nie pozwala zapomnieć że ta tragedia ma wymiar epicki (!).

Srebrny jest w Antologiach tragedii greckiej: Wydawnictwo Literackie 1975 i 1989.

Nie będzie to recenzja lecz jedynie refleksja. Prometeusz skowany tragedia Ajschylosa przetłumaczona przez Jana Kasprowicza jest dużo słabszym utworem niż Prometeusz w okowach tragedia Ajschylosa przetłumaczona przez Stefana Srebrnego.

Na początku myślałam, że błąd Kasprowicza leży gdzieś w metrum, w organizacji wiersza i być może tu też, ale przede wszystkim jest to wina...

Spora to strata dla ludzkości, że dzieła Ajschylosa nie przetrwały do naszych czasów.Nawet mając ledwie skrawek jego utworów nie sposób nie docenić jego twórczości

Spora to strata dla ludzkości, że dzieła Ajschylosa nie przetrwały do naszych czasów.Nawet mając ledwie skrawek jego utworów nie sposób nie docenić jego twórczości

Przeczytana jednym tchem. :)

Przeczytana jednym tchem. :)

Super książka!

Super książka!

Ciężko mi było przebrnąć przez ten dramat, chociaż postać Prometeusza jest jedną z najciekawszych w mitologii greckiej. Przede wszystkim to postać dużo bardziej prawdziwa i intrygująca niż jakikolwiek męczennik chrześcijański, ponieważ Prometeusz cierpi za to w co wierzy i co zrobił dla tej wiary, a właściwie dla człowieka. To go uszlachetnia. Dzięki temu nie poddaje się bezsensownym torturom mając nadzieje, że bogowie go wyzwolą. Być może dlatego, że zna przyszłość. A być może tylko dlatego, że nie zawahałby się postąpić tak samo, gdyby dano mu wybór. Tak czy inaczej jest w tym niesamowity. Niestety sposób w jaki to wszytsko zostało przedstawione był zbyt trudny do przyswojenia.

Ciężko mi było przebrnąć przez ten dramat, chociaż postać Prometeusza jest jedną z najciekawszych w mitologii greckiej. Przede wszystkim to postać dużo bardziej prawdziwa i intrygująca niż jakikolwiek męczennik chrześcijański, ponieważ Prometeusz cierpi za to w co wierzy i co zrobił dla tej wiary, a właściwie dla człowieka. To go uszlachetnia. Dzięki temu nie poddaje się...

Wspaniały początek, jeszcze lepszy koniec i wyjątkowo nużący środek. Wśród zachowanych tragedii Ajschylosa zdecydowanie można przeczytać o wiele bardziej porywające.

Wspaniały początek, jeszcze lepszy koniec i wyjątkowo nużący środek. Wśród zachowanych tragedii Ajschylosa zdecydowanie można przeczytać o wiele bardziej porywające.

Ten antyczny patos, wzniosłość poezji...
Dzisiaj równie mocno zachwyca, co tłamsi i irytuje...

Prometeusz - wzgardzony przez Boga miłośnik ludzi, powieszony na wieki na skale Kaukazu. Bez obietnicy zmartwychwstania, w obliczu nieśmiertelnego cierpienia. A to wszystko z powodu boskiej zawiści...
Czy zachodnia kultura stworzyła jakąś inną postać równie szlachetną, równie oddaną człowiekowi, równie wspaniałą...?

Ten antyczny patos, wzniosłość poezji...
Dzisiaj równie mocno zachwyca, co tłamsi i irytuje...

Prometeusz - wzgardzony przez Boga miłośnik ludzi, powieszony na wieki na skale Kaukazu. Bez obietnicy zmartwychwstania, w obliczu nieśmiertelnego cierpienia. A to wszystko z powodu boskiej zawiści...
Czy zachodnia kultura stworzyła jakąś inną postać równie szlachetną, równie...

W przypadku tego dzieła znów nie ma co patrzeć na oceny, bo tego ocenić się nie da. Wpływ jaki Ajschylos wywarł na kulturę całego świata jest zbyt ogromny. Był niesamowicie innowacyjny jak na tamte czasy, podobnie jak później Shakespeare, a "Prometeusz w okowach" to świetny na to dowód. To on chociażby jako pierwszy wprowadzał trzeciego aktora (również w tym dziele) na scenę, pomimo że przypisuje się to Sofoklesowi, a Ajschylosowi jedynie wprowadzenie drugiego aktora.

Serdecznie polecam zapoznanie się z jednym z ojców teatru greckiego, gdyż stworzył on podwaliny do naszej współczesnej literatury, teatru, a nawet kina.

W przypadku tego dzieła znów nie ma co patrzeć na oceny, bo tego ocenić się nie da. Wpływ jaki Ajschylos wywarł na kulturę całego świata jest zbyt ogromny. Był niesamowicie innowacyjny jak na tamte czasy, podobnie jak później Shakespeare, a "Prometeusz w okowach" to świetny na to dowód. To on chociażby jako pierwszy wprowadzał trzeciego aktora (również w tym dziele) na...