Agamemnon

Znany starożytny filozof Seneka oprócz typowych rozważań o stoicyzmie i sensie życia tworzył także historie fabularne – oczywiście oparte na mitach. ,,Agamemnon” jest jego wersją historii przedstawionej już wcześniej przez Ajschylosa, chociaż tytułowy bohater prawie się tam nie pojawia.

Wojna trojańska już się skończyła, a grecki wódz Agamemnon powraca do Grecji wraz z łupami i niewolnikami. Jego żona Klitajmestra i jej kochanek Ajgistos planują jego morderstwo, chociaż kobieta zaczyna odczuwać wahania i poczucie obowiązku i uczucia wobec małżonka – jest rozdarta między strachem i złością a resztkami miłości do Agamemnona (nie mamy tu wersji z gwałtem małżeńskim).

,,Agamemnona” czyta się naprawdę dobrze i jeśli miałabym komuś polecić jakąś tragedię antyczną (chociaż nie grecką) na początek, to ta jak najbardziej się nada – akcja jest bowiem wartka i pełna zwrotów (zwłaszcza dla osób, którzy nie do końca pamiętają, jak się ten mit skończy),a do tego wielowątkowa. Jak wspominałam, samego Agamemnona jest tu mało, większe znaczenie ma stosunek poszczególnych postaci do niego. Mamy tu Klitajmestrę i Ajgistosa oraz ich trudny związek, który zdecydowanie nie jest już oparty na miłości i chęci wspólnego życia. Klitajmestra nie waha się obrażać kochanka z powodu jego pochodzenia (był owocem gwałtu kazirodczego, a jego ojciec Tiestes jako duch obserwuje całą akcję) i przyznać mu, że nadal darzy uczuciem Agamemnona, a Ajgist nie apeluje do jej stosunku do niego, a do poczucia strachu – przypomina, że jeśli wróci do męża, nigdy nie będzie bezpieczna i w przypadku odkrycia jej niewierności, zginie. Ich rozmowa i jego argumentacja jest bajecznym przykładem manipulacji i sztuki retorycznej. Mamy ciągłe wzmianki o klątwie ciążącej na rodzie Pelopidów i świadomości, że dawne dzieje rodziny wciąż są balastem dla obecnych potomków – co bez magicznej otoczki jest jak najbardziej prawdziwe i życiowe. Mamy żyjącą w nieustannym poczuciu strachu i zagrożenia Elektrę, która tak nienawidzi matki, że pragnie śmierci. To pragnienie śmierci i rozpacz wynikająca z życia jest zresztą chyba głównym elementem tej tragedii – bardzo wyraziście została sportretowana Kassandra, która nie próbuje walczyć o życie ani godność, szuka jedynie śmierci i złączenia z utraconymi bliskimi, ale wcześniej chce zobaczyć upadek ich oprawcy. Można powiedzieć, że ta sztuka jest opisem traumy i skaz na psychice, jakie powoduje wojna (widać to świetnie w opisie uczuć zwycięskich Greków, którzy zazdroszczą pokonanym Trojanom),i które zostają także, gdy pamięć o konflikcie przemija. A wszystko to opatrzone garstką naprawdę mądrych i aktualnych spostrzeżeń na temat życia i natury ludzkiej.

Jak wspominałam - jeśli ktoś chciałby przeczytać jakąś starożytną tragedię na początek, to myślę, że ta jest dobrym pomysłem, bo po prostu czyta się ją ciekawie i można być wciągniętym w akcję, do tego duża część opisanych tu wydarzeń nie jest powszechnie znana.



,,Elektra: Co jest gorszego od śmierci?

Ajgistos: Żyć dalej, gdy zgonu pragniesz."

Znany starożytny filozof Seneka oprócz typowych rozważań o stoicyzmie i sensie życia tworzył także historie fabularne – oczywiście oparte na mitach. ,,Agamemnon” jest jego wersją historii przedstawionej już wcześniej przez Ajschylosa, chociaż tytułowy bohater prawie się tam nie pojawia.

Wojna trojańska już się skończyła, a grecki wódz Agamemnon powraca do Grecji wraz z...